Wraz z początkiem lutego w życie wchodzi nowelizacja ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta. Jej głównym założeniem jest zamknięcie „furtki” umożliwiającej funkcjonowanie sklepów w ramach świadczenia usług pocztowych. Od lutego zrobienie zakupów w niedziele niehandlowe będzie utrudnione, ale nie niemożliwe.
Niedziela, 30 stycznia 2022 r., jest pierwszą w bieżącym roku niedzielą handlową, to jednocześnie jest ostatnią przed nowelizacją przepisów dotyczących handlu w ostatni dzień tygodnia. Po podpisaniu przez prezydenta nowych zapisów ustawy, sklepy, aby móc otworzyć swoje drzwi dla osób chcących zrobić zakupy, będą musiały spełnić jedno z 32 wyłączeń, które wydają się nie być tak łatwe do obejścia jak ich poprzednicy.
40 proc. przychodów z przesyłek lub nieodpłatna pomoc rodziny
Zgodnie z pierwotnym brzmieniem ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta – obowiązującej od 1 marca 2018 r. – w niedziele uznawane za niehandlowe otworzyć swoje sklepy mogli jedynie przedsiębiorcy, którzy posiadali status placówki pocztowej. Aby taki status nabyć, wystarczyło wystąpić z wnioskiem do Urzędu Komunikacji Elektronicznej oraz rozszerzyć zakres swoich usług o przyjmowanie i nadawanie przesyłek.
Nowe przepisy, które wejdą w życie 1 lutego, w dużym stopniu ograniczają wpływ posiadania statusu placówki pocztowej na możliwość prowadzenia działalności w niedziele. Od 1 lutego każdy sklep, który chce świadczyć swoje usługi w siódmym dniu tygodnia, będzie musiał udowodnić, że dochód z tytułu usług pocztowych wyniesie nie mniej niż 40 proc. łącznego przychodu. Natomiast przedsiębiorca, mający kilka punktów, będzie musiał prowadzić ewidencję sprzedaży z każdej poszczególnej placówki. Jednocześnie zwiększone zostanie znaczenie przeważającej działalności w rejestrze REGON.
– Po wejściu w życie nowelizacji, w przypadku kwiaciarni lub placówek handlowych prowadzących handel pamiątkami lub dewocjonaliami, handel prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych, placówek pocztowych, piekarni, cukierni, lodziarni oraz placówek gastronomicznych o przeważającej działalności będzie można mówić, jeżeli ten rodzaj przeważającej działalności wskazany został we wniosku o wpis do rejestru REGON – zauważa Michał Kijewski, partner zarządzający w kancelarii Graś i Wspólnicy.
Nowelizacja zawiera jeszcze jeden kluczowy zapis. Mianowicie zostanie rozszerzony katalog osób uprawnionych do nieodpłatnej pomocy właścicielowi sklepu. Pomóc przedsiębiorcy będą mogli m.in.: małżonka, własne dzieci, dzieci małżonka, dzieci przysposobione, rodzice, macochy, ojczymowie, rodzeństwo, wnukowie oraz dziadkowie. Ważne jest, że te osoby za swoją pomoc nie będą mogły pobierać wynagrodzenia oraz nie będą mogły być zatrudnione w sklepie, w którym świadczyć będą swoją nieodpłatną pomoc.
Zakupy przez aplikacje
Rozwiązaniem, zarówno dla klientów, jak i dla sklepów, może być przeniesienie handlu w niedzielę do sieci. Wraz z wybuchem pandemii, zapotrzebowanie na tę formę zakupów zwiększyło się. Rynek q-commerce (szybkich dostaw – red.) w Polsce staje się coraz ciaśniejszy, między innymi za sprawą dużych sklepów, które postanowiły wyjść naprzeciw zapotrzebowaniu klientów.
Zakupy wprost do domu dostarczają już Lisek, Wolt, Jokr, Bolt czy Pyszne.pl. Swoje sklepy przeznaczone tylko do realizacji zamówień online otworzyła też Żabka. Biedronka w tym zakresie rozpoczęła współpracę z Glovo, Auchan również umożliwi zamówienie zakupów już od niedzieli, 6 lutego. Podobne rozwiązania wprowadza do swoich sklepów sieć Stokrotka.
– Konsekwentnie rozwijamy także nasz sklep online. Dzisiaj przez Internet zakupy w Stokrotce, wraz z dostawą lub odbiorem osobistym, można zrobić już w 24 miastach w Polsce – informuje Mirosław Wawryszczuk, członek zarządu Stokrotki, dyrektor sprzedaży i marketingu.
Automatyczne sklepy i automatyczne kasy
Innym sposobem pozwalającym się dostosować do nowych przepisów może okazać się pełna automatyzacja sklepów. Na taki krok zdecydowała się Żabka, która obecnie posiada 25 sklepów Żabka Nano.
– W 2021 roku otworzyliśmy 25 placówek autonomicznych Żabka Nano. Na tym jednak nie poprzestajemy – jeszcze w pierwszym kwartale tego roku uruchomimy kolejnych kilkanaście – mówi Tomasz Suchański, CEO Grupy Żabka.
Sklepy nano cechują się pełną automatyzacją. Zakupy odbywają się bez udziału kasjerów, ale też bez gotówki, ponieważ automatyczne kasy są tylko dostosowane do płatności na kartę. Kluczowym elementem funkcjonowania placówki w kontekście prawa jest właśnie brak zaangażowania pracowników w pracę sklepu. Oznacza to, że nowym wyjściem dla przedsiębiorców może być postawienie na automatyczne kasy, których od wybuchu pandemii w sklepach pojawia się coraz więcej, i zatrudnienie na niedziele personelu niebędącego sprzedawcami lub kasjerami. Zgodny z literą prawa wydaje się więc scenariusz, w którym sklep w niedzielę funkcjonuje np. przy wsparciu ochroniarza, który czuwa przy klientach i pomaga im z ewentualnymi problemami przy kasach.
Cztery lata ograniczenia handlu w niedziele w pigułce
Ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta weszła w życie 1 marca 2018 r. Jednym z jej głównych celów było przekazanie pracownikom sklepów dodatkowego dnia wolnego. Jednak jak wiemy, tak się nie stało.
Pierwszą siecią, która zyskała status placówki pocztowej, była Żabka. Franczyzobiorcy sieci już przed wejście w życie przepisów świadczyli usługi przyjmowania oraz nadawania paczek. Jednak w 2018 r. zdecydowana większość, która nie miała do tej pory statusu placówki pocztowej, o taki status wystąpiła.
Prawdziwym preludium do późniejszej potrzeby nowelizacji przepisów było skorzystanie z tej „furtki” przez sieć dyskontów Biedronka. Po tej decyzji jednego z największych graczy na rynku handlu detalicznego w Polsce coraz więcej sklepów decydowało się na podobny krok. Od lipca 2021 r., kiedy Biedronka zapowiedziała poszerzenie swoich usług i otworzenie sklepów, lawinowo otwierały się kolejne sieci. Do września 2021 r. czynne placówki w niedziele miały takie sieci jak: Dino, Lidl, Kaufland, Carrefour, Auchan, Stokrotka, Polomarket, Inter Marche, Delikatesy Centrum oraz Netto.
Na sklepach spożywczych jednak się nie skończyło. Kolejnym sektorem handlu, który również dołączył do obchodzenia przepisów, były markety budowlane, m.in. Bricomarche, Castorama oraz Leroy Merlin.
W momencie, gdy kolejne sieci handlowe zaczęły otwierać się w niedziele, w Sejmie ruszyły prace nad nowelizacją przepisów. 29 lipca 2021 r. pojawił się projekt. Jego głównym celem było uszczelnienie przepisów dotyczących uzyskiwania statusu placówki pocztowej. W trakcie prac dochodziło do głosów, że może pojawić się kolejna „furtka” – miała ona objąć placówki, które mogłyby funkcjonować w niedziele pod warunkiem sprzedaży świeżych ryb. Przepis ten jednak nie został uwzględniony i 18 października 2021 r. prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy, która wejdzie w życie 1 lutego.
Decyzje sieci handlowych nie zostały przyjęte pozytywnie przez pracowników. Cześć sieci planowała utrzymać pracę w niedziele jako wybór pracowników, jednak w większości nie było chętnych, by korzystać z tego rozwiązania. Pracownicy byli więc stawiani przed koniecznością pracy w niedziele na podstawie tworzonych odgórnie grafików.
Trzy sieci zdecydowały się również na przyznanie premii za pracę w ostatnim dniu tygodnia. W przypadku Carrefoura każdy pracownik dotrzymywał dodatek wynoszący 3,70 zł brutto za godzinę pracy w niedzielę, natomiast w Kauflandzie stawka wyniosła 4 zł brutto za godzinę. Dodatek za pracę w niedziele wprowadził również Lidl.
Konieczność pracy w niedziele oraz fakt, że pracodawcy nie konsultowali podejmowanych przez siebie decyzji z pracownikami, doprowadziła do eskalacji niezadowolenia wśród załóg sklepów.
Za najgłośniejszy wyraz sprzeciwu można uznać demonstrację z 4 listopada 2021 r., która odbyła się w Warszawie pod siedzibą Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji. Protest organizowany przez Sekcję Krajową Pracowników Handlu NSZZ „Solidarność” odbył się pod szyldem trzech postulatów: zwiększenie zatrudnienia, większe płace oraz odejście od konieczności pracy w niedziele.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS