Chilijskie siły powietrzne najprawdopodobniej staną się użytkownikiem samolotów wczesnego ostrzegania i dowodzenia Boeing E-3D Sentry (popularnie nazywanych AWACS-ami), które zostały wycofane z Royal Air Force. Jako pierwszy o sprawie poinformował serwis UK Defence Journal, powołując się na nieoficjalne informacje od jednej z osób pełniących służbę przy brytyjskich E-3D. Potwierdził ją, również powołując się na nieoficjalne źródła, ale chilijskie, portal Janes. Zgodnie z tymi informacjami transakcja już została dokonana i południowoamerykańskie państwo kupiło trzy samoloty, które mają być dostarczone w tym roku.
Fuerza Aérea de Chile widzi w E-3D następców swojego jedynego samolotu wczesnego ostrzegania – Boeinga EB-707 Cóndora z radarem ELTA EL/M-2075L. Chociaż kontrakt na dostawę Cóndora podpisano w 1989 roku, a samolot dostarczono w 1994 roku, sam płatowiec, na którym zabudowano radar, powstał w 1965 roku. Zanim trafił do chilijskich sił powietrznych, był wykorzystywany przez Boeinga jako samolot doświadczalny, a od 1969 roku latał w liniach lotniczych LAN Chile. Ma za sobą wiele tysięcy wylatanych godzin i jego resurs jest już na wyczerpaniu, stąd chęć Chile do pozyskania nowych samolotów wczesnego ostrzegania.
EB-707 Cóndor jest nie tylko samolotem wczesnego ostrzegania, ale również rozpoznania elektronicznego. Jest samolotem o największych możliwościach w swojej klasie w Ameryce Południowej.
(Hippocamelus, CC BY-SA 3.0)
Wprowadzenie do wyposażenia trzech E-3D nie oznacza, że Chilijczycy rozwiążą kwestię samolotów wczesnego ostrzegania na lata. Brytyjczycy nie bez powodu wycofali i sprzedają te maszyny już teraz, gdy do rozpoczęcia dostaw ich następców zostało jeszcze kilka lat. Na warunki europejskie są to samoloty już nieco przestarzałe, ale przede wszystkim w złej kondycji technicznej i drogie w utrzymaniu. Podobnie jak Cóndor, bazują na płatowcu Boeinga 707 i są coraz droższe w utrzymaniu w sprawności. Z tego powodu Chilijczycy zamierzają wprowadzić do służby jedynie dwa samoloty, a trzeci przeznaczą na rezerwuar części zamiennych.
Także radar AN/APY-1/2 nie jest już takim cudem techniki jak wtedy, gdy wchodził do uzbrojenia. Radar ze skanowaniem mechanicznym pod niektórymi względami nie może się równać z nowoczesnymi radarami ze skanowaniem elektronicznym i ma problemy ze śledzeniem celów wolno poruszających się, celów o obniżonej wykrywalności i obiektów hipersonicznych. Z drugiej strony E-3 innych użytkowników, które były modernizowane, ciągle mają bardzo duże możliwości operacyjne i nikt nie planuje ich wycofywania w najbliższej przyszłości.
Brytyjskie E-3D od początku były napędzane silnikami CFM International CFM56, znacznie bardziej ekonomicznymi od TF33 stosowanych początkowo w samolotach USAF-u i NATO. Ponadto E-3D miały podwójny system do tankowania w locie. Mogły korzystać z giętkiego przewodu, ale dla kompatybilności z amerykańskimi latającymi cysternami zachowano także złącze dla sztywnego wysięgnika.
(Sgt Nik Howe / UK MOD © Crown copyright 2021)
Brytyjczycy wprowadzili do służby w 8. Eskadrze sześć E-3D w 1991 roku, zastępując w ten sposób Shackletony AEW.2. Od tego czasu Sentry AEW.1 brały udział w wielu operacjach brytyjskich i sojuszniczych, ponieważ wszystkie samoloty były oddane również do dyspozycji NATO. W pierwszych latach użytkowania samoloty poddawano regularnym modernizacjom na wzór tych realizowanych w samolotach NATO-wskich, francuskich i amerykańskich. W 2009 roku Wielka Brytania anulowała jednak kolejny program modernizacji z powodu oszczędności budżetowych. Od tego czasu E-3D zaczęły odstawać od samolotów innych użytkowników, a ich stan techniczny zaczął się pogarszać. Pierwszy z sześciu samolotów wycofano w ramach oszczędności już w 2009 roku.
Strategiczny przegląd obronny z 2015 roku zapowiadał utrzymanie pozostałej piątki w służbie do 2035 roku i przeprowadzenie modernizacji nazwanej UK AWACS Capability Sustainment Programme. W rezultacie samoloty miały być doprowadzone do standardu Block 40/45 – identycznego jak maszyny US Air Force. Modernizacja miała być zakończona do 2025 roku, jednak z biegiem lat program nie ruszał, aż w końcu przekształcił się w program poszukiwania nowego samolotu wczesnego ostrzegania. Ostatecznie w kontrowersyjnych okolicznościach, bez przetargu, zamówiono pięć samolotów Boeing E-7A Wedgetail AEW.1, którą to liczbę następnie ograniczono – ponownie z powodów budżetowych – do trzech maszyn.
Jako pierwszy E-3D został wycofany w 2009 roku egzemplarz ZH105, który przeznaczono na części zamienne dla pozostałych maszyn. Następnie w marcu 2019 roku wycofano samoloty o numerach ZH102 i ZH107. Wszystkie trzy zmagazynowano w bazie RAF Waddington z ostatecznym przeznaczeniem na złom. W styczniu 2020 roku wycofano ZH104, który następnie za 15 milionów dolarów został kupiony przez amerykańską marynarkę wojenną z zamiarem wykorzystania go jako samolotu szkoleniowego dla załóg samolotów dowodzenia E-6B Mercury. Ma on służyć w US Navy do 2038 roku.
E-3D kołuje po płycie lotniska RAF Akrotiri na Cyprze po ostatnim locie w ramach operacji „Shader”.
(Cpl Matthews / UK MOD © Crown copyright 2021)
W ten sposób w 2021 roku w służbie pozostawały już tylko trzy E-3D. Ich ostatnią misją było wspieranie lotnictwa koalicji w działaniach przeciwko islamistom w Syrii i Iraku w ramach operacji „Shader”. Egzemplarze ZH101 i ZH103 operowały z bazy RAF Akrotiri na Cyprze i powróciły do Wielkiej Brytanii odpowiednio 4 i 2 sierpnia, kończąc w ten sposób służbę operacyjną tego typu w RAF-ie. Oficjalna uroczystość wycofania E-3D odbyła się 28 września 2021 roku.
Chilijczycy już wtedy mieli się interesować tymi samolotami. Podobno już jesienią zeszłego roku do Wielkiej Brytanii udała się grupa techników i pilotów, którzy mieli dokonać oceny stanu technicznego brytyjskich samolotów i przygotować program szkolenia. Sami Brytyjczycy dopuszczali różne rozwiązania: od rozebrania samolotów i sprzedaży części zamiennych innym użytkownikom, przez sprzedaż samych płatowców z myślą o konwersji do innych wersji, po – dzisiaj najbardziej prawdopodobną opcję – sprzedaż kompletnych samolotów innemu państwu, które dalej chciałoby je wykorzystywać w roli maszyn wczesnego ostrzegania.
Takiego parcia Chilijczyków na zakup AWACS-ów nie spodziewało się chyba nawet brytyjskie ministerstwo obrony, gdyż po wycofaniu samolotów jego rzecznik powiedział, że decyzja o ich losie może zająć nawet dwa lata. W tym czasie samoloty miały wykonywać pojedyncze loty dla utrzymania nawyków i uprawnień załóg, żeby w przypadku pojawienia się kupca piloci mogli dostarczyć samoloty odbiorcy i przeprowadzić szkolenie. Wygląda na to, że brytyjscy piloci będą mieli okazję przelecieć się do Ameryki Południowej.
Zobacz też: Irańskie drony śledziły grupę bojową Nimitza
Cpl Matthews / UK MOD © Crown copyright 2021
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS