– Nie ma innego wyjścia – mówi Robert Konieczny, architekt prowadzący studio KWK Promes, które słynie z wizjonerskich pomysłów, zaprojektowało chociażby przypominający jeżowca ciemny budynek mieszkalny Unikato w Katowicach czy ukryte pod pofalowanym placem muzeum Centrum Dialogu Przełomy w Szczecinie.
Architekt postuluje, żebyśmy pomyśleli o tym, po co w ogóle tyle budować, a jeśli już, to z jakich surowców korzystać, by robić to najrozsądniej. – Na przestrzeni tysiąclecia ludzie budowali z tego, co ich otaczało, z tego, co znaleźli w skale, pod ziemią, co rosło wokół. To było najbardziej ekologiczne. Dopiero globalne, przemysłowe wytwarzanie materiałów budowlanych zmieniło architekturę. Trzeba wyciągnąć z tego wnioski, by móc mądrze budować nowe domy – mówi architekt, który zdobył kilka lat temu nagrodę za stworzenie najlepszego, zdaniem branżowego czasopisma „Wallpaper”, domu na świecie – Arki.
– Architektura musi odpowiadać na zmieniające się potrzeby świata. Piasku jest coraz mniej i trzeba temu zaradzić – mówi. Podczas 17. Biennale Architektury w Wenecji Wael Al Awar i Kenichi Teramoto ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich zaprezentowali nowoczesną technologię odzyskiwania piasku z terenów podmokłych. Przełomowe odkrycie zaprezentowano w formie odlanej z solankowego betonu instalacji przypominającej koralowce. Ich dzieło zostało zwycięzcą Biennale.
Czytaj też: Architekt władzy. Zmieniały się władze, mody i style, a Bohdan Pniewski wciąż dostawał zlecenia i oklaski
Skrzydło, czyli cień na pustyni
Konieczny również uczestniczy w pracach nad architekturą na Półwyspie Arabskim. – Jakiś czas temu zostaliśmy zaproszeni do przedsięwzięcia w Arabii Saudyjskiej, by stworzyć dom, który nazwaliśmy Sunlight Building – mówi architekt. KWK Promes wymyśliło budynek, w którym obrotowe skrzydło podąża za słońcem, nieustannie zacieniając jego wnętrza. Poziomy wiatrak rzuca cień na mieszkalny parter i ogród. – Projekt ma być odpowiedzią m.in. na problem nadmiernej ilości światła, która powoduje dodatkowe nagrzewanie się mieszkań, a co za tym idzie energochłonną pracę systemów chłodzenia – tłumaczy Konieczny.
Podobny pomysł sprawdzili już wcześniej. Kilka lat temu biuro stworzyło Dom Kwadrantowy, w którym ruchomy zadaszony taras jak wskazówka zegara podróżuje zgodnie z ruchem przemieszczającego się słońca. – To przynosi masę korzyści. Życie w domu stało się przyjemniejsze i dużo bardziej oszczędne, cała część dzienna jest mocno połączona z ogrodem. Cień ruchomego tarasu skutecznie obniża temperaturę wnętrza, a ta pozwala np. na korzystanie z większej ilości przeszkleń – wyjaśnia architekt. Ruchome skrzydła tych budynków podążające za słońcem będą czerpać energię z promieni słonecznych i wykorzystywać ją nie tylko na własne potrzeby. Te wizjonerskie pomysły Konieczny zaprezentował na otwartej kilka tygodni temu wystawie w paryskiej Galerie d’Architecture i z dumą dodaje, że KWK Promes jest tam pierwszym biurem architektonicznym nie tylko z Polski, ale i Europy Centralnej.
Sunlite Building (wizualizacja) ma powstać w Arabii Saudyjskiej
Fot.: NIEZAREJESTROWANY
Tytuł paryskiej wystawy „Moving Architecture” może wydawać się zaskakujący. – Architektura kojarzy się raczej z czymś stałym, od fundamentów po dach – tłumaczy Konieczny. – Przy dzisiejszej technologii możemy jednak eksperymentować jak nigdy dotąd. Od wieków w budynkach funkcjonują ruchome elementy, jednak teraz można myśleć o tym, jak pójść o krok dalej – wyjaśnia. I zastrzega, że jego Sunlight Building jest na razie w fazie pomysłu.
Kibuc, namiot, dom
– Nie da się już projektować bez myślenia o tym, jaki wpływ na klimat ma architektura, ale i w drugą stronę – jak klimat wpływa na architekturę – mówi Konieczny i podkreśla, że przed laty byliśmy znacznie bardziej czuli na to, jak klimat wpływa na projektowanie domów. – Patrząc w przyszłość, trzeba uczyć się wykorzystywać rozwiązania z przeszłości. Do tego powinna dążyć architektura – dodaje.
Z tym zdaniem zgadza się Jakub Szczęsny, który w tym roku wydał książkę „Witajcie w świecie bez architektów”. To przewodnik po architekturze, w którym mowa jest o tym, jak ludzie radzili sobie z architekturą, korzystając z własnej pomysłowości i dostępnych materiałów. Szczęsny zabiera nas w podróż do kibuców w Izraelu, osiedli, w których architektura miała być elementem nowego społeczeństwa, do yaodongów, czyli jam wykopanych w ziemi na chińskiej prowincji, i do pływającej wioski ludu Ma’dam, żyjącego na podmokłych terenach pogranicza Kuwejtu i Iraku. – W architekturze nieskończenie wiele zależy od tego, gdzie się ją tworzy. O czym często zapominają projektanci biurowców, które na całym świecie wyglądają podobnie – mówi Konieczny.
Jakub Szczęsny twierdzi, że najważniejszą rolą architektury jest tworzenie bezpiecznego schronienia. Poświęca temu cały rozdział, pisząc o namiotach, czyli architekturze uchodźców, Greków na Cyprze, mieszkańców Aleppo czy Polaków mieszkających latami w blaszanych niby-domkach w Australii.
Taras zamiast demolki
Tak myślą nie tylko teoretycy, ale i nagradzani architekci. W tym roku Nagrodę Pritzkera, uznawaną za najważniejsze wyróżnienie dla architektów, odebrała grupa Lacaton & Vassal. Duet współtworzony przez Anne Lacaton i Jean-Philippe’a Vassala wyróżniono za to, w jaki sposób udało im się odnowić paryskie blokowisko Tour Bois-le-Prêtre, nazywane pogardliwie Alcatraz (bo surowe bloki przypominały słynne więzienia na wyspie w pobliżu San Francisco). Budynki powstałe w latach 60. planowano wyburzyć już na początku XXI wieku. Mieszka tam jednak zbyt wiele osób, których nie stać na przeprowadzkę. W 2012 r. podjęto decyzję o renowacji, a do konkursu stanęli Anne Lacaton i Jean-Philippe Vassal, architekci znani z maksymy: „Nigdy nie burzyć, zawsze dodawać”.
Surową i płaską fasadę budynku wzbogacono o dodatkowe przeszklone balkony, co zdecydowanie powiększyło powierzchnie mieszkań. Na korytarzach dodano więcej okien, zredukowano straty ciepła o 50 procent. – Czasem idziemy do doktora tylko po to, by usłyszeć: „Nic ci nie jest, możesz spokojnie wracać do domu”. Architekci też powinni stosować czasem tę zasadę – powtarza Jean-Philippe Vassal.
Konieczny dodaje: – Ta nagroda była czymś fantastycznym. Takie działania w architekturze zdarzają się wciąż rzadko, a duet Lacaton & Vassal udowadnia, że tą zdemonizowaną wielką płytę można na nowo animować. Nagle okazuje się, że to kapitalne miejsce do mieszkania, wystarczy dobudować tarasy, które można wykorzystywać przez cały rok – tłumaczy. – Skoro budowanie jest fatalne dla środowiska i odpowiada za 40 procent emisji węgla do atmosfery, to nauczmy się wreszcie, że nie zawsze warto rozwalać, żeby na tym miejscu stawiać nowe.
Premiery 49/2021
Fot.: Materiał prasowy
Czytaj też: Stworzyła fałszywą tożsamość, by wejść do najdroższych apartamentów na ziemi. Co zobaczyła?
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS