Praca zdalna – jakie jest prawo?

Praca zdalna a aktualne przepisy prawne

Aktualnie obserwujemy tendencję do rozszerzania swobody pracowników w zakresie wyboru miejsca wykonywania obowiązków, a także uelastyczniania warunków pracy. W praktyce pozwala to na swobodniejsze łączenie obowiązków zawodowych z czasem wolnym. Nie zawsze jednak to pracownik preferuje działania zdalne – niekiedy taką formę pracy sugeruje pracodawca. Jak wygląda obecna sytuacja prawna, na ile jest precyzyjna?

“Pandemia pokazała, że praca niekoniecznie musi wiązać się ze stereotypową wizją siedzenia ośmiu godzin w biurze, pod krawatem” – opowiada Izabela Synowiec z LeasingTeam Professional – “wielu ludzi skorzystało na nowych, wymuszonych warunkach życia zawodowego i nie wyobraża sobie powrotu do pracy stacjonarnej na stałe. Na szczęście propozycje zmian w przepisach mogą przynieść korzyść pracownikom i firmom.”

Turystyka pracownicza czyli praca zdalna na wakacjach

Przeglądając wiadomości w Internecie, możemy coraz częściej natknąć się na ogłoszenia kurortów turystycznych, które zapraszają do wykonywania pracy zdalnej w ich hotelach. Wyspa Barbados, chcąc odbudować sektor turystyczny, który odpowiada za około 40% ich PKB, postanowiła ukierunkować swoje działania na przyciągnięcie jak największej liczby turystów pracujących. Podjęto w tej kwestii szereg działań, takich jak np. wprowadzenie „Barbados Welcome Stamp”, dzięki któremu przyjezdni będą mogli przebywać na wyspie do 12 miesięcy. Wyspa Barbados jest tylko jednym z wielu miejsc, które dostrzegły potencjał w „turystyce pracowniczej”. Resort Nautilius Maldives – jeden z ośrodków wczasowych na Malediwach, w trakcie pandemii dołączył do swojej oferty wynajęcie biura z widokiem na ocean, a także zapewnienie własnego asystenta. Wakacje w trakcie pracy – to brzmi jak spełnienie marzeń! Tutaj nasuwa się jednak pytanie: na ile jest to zgodne z przepisami?

Zmiana miejsca wykonywania pracy – poinformowanie pracodawcy

“Pracownicy niekiedy oddalają się od miejsca pracy, nie informując o tym pracodawcy. Musimy wtedy spełnić kilka formalności, chociażby aneksowanie miejsca pracy w naszych umowach o pracę. Pracodawca powinien wiedzieć, gdzie się znajdujemy w przypadku konieczności wezwania nas do pracy oraz w sytuacjach, gdy nam się coś stanie.” – mówi Izabela Synowiec z LeasingTeam Professional – “jeżeli pracownik o tym nie poinformuje, to można stwierdzić, że narusza warunki zatrudnienia. Także w razie wypadku podczas pracy zdalnej powinniśmy poinformować o tym pracodawcę, by ocenił czy wypadek miał związek z pracą. Jeśli z kolei znajdujemy się daleko, to tego typu ustalenia będą utrudnione.“

Praca zdalna za granicą – co z podatkiem?

Teoretycznie nie ma konkretnych przepisów zabraniających nam pracę zdalną poza miejscem pracy oraz za granicą według tzw. ustawy Covidowej, jednak obecność za granicą wpływa na nasze rozliczenia z fiskusem. Zmieniają się np. koszty uzyskania przychodu, widoczne są różnice w systemie podatkowym między Polską a krajem, w którym przebywamy, istnieje chociażby zasada podwójnego opodatkowania. Zanim więc zdecydujemy się wyjechać, to musimy się upewnić, jak wyglądają przepisy w konkretnym przypadku i czy pozwolenie na pracę jest możliwe.

Praca zdalna – ustawa covidowa

Firmy, które wysyłają swoich pracowników na pracę zdalną powinni więc stworzyć regulamin pracy zdalnej, który by ściśle określał jej ramy. Przebywanie pracownika na pracy zdalnej zostało określone w ustawie antycovidowej z dnia 2 marca 2020 – wyjaśnia Izabela Synowiec – art. 3 mówi o tym, że pracodawca może wyznaczyć pracownikowi pracę zdalną w danym okresie. Praca zdalna może być wykonywana, jeżeli pracownik ma do tego możliwości techniczne oraz odpowiednie miejsce, w którym może taką pracę wykonywać. Narzędzia do wykonywania pracy zdalnej zapewnia pracodawca. Wykonywanie pracy zdalnej może być w każdej chwili cofnięte przez pracodawcę. Obecne regulacje będą działały do 3 miesięcy po ustaniu stanu pandemii.

Praca zdalna – Kodeks pracy

W maju 2021 roku powstał jednak kolejny projekt na temat uregulowania pracy zdalnej. Praca zdalna ma zostać wprowadzona do kodeksu pracy. Taka regulacja powinna zabezpieczać interesy zarówno pracownika jak i pracodawcy. Główne założenia w nowym projekcie to między innymi: praca całkowicie lub częściowo zdalna (miejsce pracy musi być uzgodnione z pracodawcą); praca zdalna będzie możliwa dla pracowników, którzy dopiero podejmują pracę jak i obecnych; w szczególnych przypadkach pracodawca będzie mógł wysłać pracownika na pracę zdalną pod warunkiem, że pracownik złoży oświadczenie o możliwościach lokalowych. Dwie ważne zmiany dla pracownika są takie, że po pierwsze będzie on mógł odmówić pracy zdalnej, a pracodawca nie będzie mógł z tego powodu dążyć do rozwiązania umowy, a po drugie pracodawca będzie zobowiązany pokryć koszty bezpośrednio wynikające z wykonywaniem pracy zdalnej oraz dostarczyć materiały i narzędzia niezbędne do jej wykonywania.

Praca biurowa prawdopodobnie już nigdy nie będzie wyglądać tak jak jeszcze kilka lat temu. Wraz z pandemią i nowym doświadczeniem uregulowanie pracy zdalnej będzie ewaluować w kierunku większej swobody wyboru po stronie pracownika jak i możliwości zlecenia pracy zdalnej przez pracodawcę.

Więcej na ten temat przeczytasz w naszej publikacji

Zgłoś naruszenie/Błąd