Lekka piechota zmotoryzowana na współczesnym polu walki [OPINIA]

Lekka piechota i teoria “pustego pola bitwy”

Zaprezentowana w 1987 r. przez J. Schneidera teoria “pustego pola bitwy” (ang. empty battlefield) i konieczności przyjęcia ugrupowania rozproszonego, przez większość teoretyków wojskowości postrzegana jest w kontekście reakcji na rozwój technologiczny nowoczesnych systemów uzbrojenia i zwiększenia przeżywalności pojedynczego żołnierza i sprzętu na polu walki. Rozproszeniu warunkowanemu przez środki ogniowe przeciwnika towarzyszy obserwowane od okresu Wielkiej Wojny (1914-18), rozproszenie determinowane przez dążenie do decentralizacji dowodzenia i rozbicia pododdziałów na mniejsze elementy w celu zachowania integralności i elastyczności w działaniu, prowadzonym często bez kontroli i wsparcia ze strony przełożonego, co dobrze oddają słowa gen. G. Pattona: bitwy toczone są przez plutony i drużyny ^[2].

W kontekście taktyki małych pododdziałów piechoty możemy wyróżnić dwa rodzaje rozproszenia:

a. rozproszenie pasywne;

b. rozproszenie ofensywne (zaczepne).

Rozproszenie pasywne definiowane jest jako dążenie do obniżenia prawdopodobieństwa rażenia przez przeciwnika (wielkość potencjalnego celu), a także na zmniejszenie sygnatury pododdziału w pasmie widzialnym, podczerwieni, termalnym czy też sygnatury elektromagnetycznej.

Rozproszenie ofensywne (zaczepne) definiowane jest jako dążenie do poszerzenia przestrzeni w jakiej działa pododdział w celu uzyskania przewagi informacyjnej oraz możliwości oddziaływania na przeciwnika w warunkach posiadania inicjatywy i uzyskania tymczasowej przewagi taktycznej (TPT).

Rozproszenie defensywne i ofensywne stanowią podstawę taktyki ugrupowań rozproszonych.

Taktyka ugrupowań rozproszonych piechoty lekkiej

Taktyka ugrupowań rozproszonych definiowana jest jako użycie na polu walki dużej liczby małych pododdziałów: grup lub zespołów taktycznych, w którym każdy posiada zdolność do samodzielnego lub zespołowego działania. Pododdziały te charakteryzują się niską sygnaturą i efektywnością maskowania w terenie (rozproszenie pasywne), ale nadal zachowywać będą wykładniczą zdolność do synergicznego działania w systemie broni połączonych w celu kumulacji efektu rażenia (rozproszenie ofensywne). W taktykę ugrupowań rozproszonych wpisuje się również zasada masy minimalnej (ang. minimum mass), która oznacza konieczność odejścia od klasycznego wzorca taktycznego polegającego na koncentracji potencjału niezbędnego do uzyskania przewagi wyłącznie w jednym pododdziale, na rzecz rozwiązań modułowych tworzonych z elementów o niewielkiej liczebności, nie wykraczających poza wielkość plutonu lub drużyny.

W praktyce taktyka ugrupowań rozproszonych piechoty lekkiej umożliwia uzyskanie następujących efektów taktycznych:

· możliwości rażenia przeciwnika, zanim wykona uderzenie na pododdział (uprzedzenie przeciwnika);

· zmniejszenia wrażliwości pododdziałów poprzez rozproszenia i zwiększenie liczby elementów (multiplikacja potencjalnych celów) oraz ich koncentrację tylko w  momencie uderzenia;

· taktyczne zdominowanie  przestrzeni walki uzyskiwane na drodze manewru pododdziałami i manewru ogniem.

Taktyka ugrupowań rozproszonych może być stosowana zarówno w działaniach zaczepnych, jak i w obronie. Działanie oparte na infiltracji, zasadzkach, napadach ogniowych prowadzonych na całej głębokości ugrupowania przeciwnika wpisane zostało w doktrynę taktyczną pododdziałów lekkiej piechoty już w latach 80. XX w. Dziś przeżywają swoisty renesans będąc adaptowane na potrzeby piechoty zmechanizowanej jak np. koncepcja elastycznej obrony (ang. elastic defence), przeobrażona w koncepcję tzw. odpornej obrony (ang.resilient defense). Niezależnie jednak od rodzaju działań, dla efektywności pododdziałów piechoty lekkiej w taktyce ugrupowań rozproszonych za krytyczne należy uznać następujące zdolności:

· świadomość sytuacyjną pododdziału;

·możliwość rażenia przy wykorzystaniu środków wsparcia ogniowego w systemie ognia połączonego;

· wysoką manewrowość pododdziału.

Świadomość sytuacyjna

Uzyskanie i utrzymanie wysokiej świadomości sytuacyjnej pododdziału wpisuje się w koncepcję sieciocentrycznego pola walki, w którym dostęp do informacji implikowany jest zasadą współdzielenia i ma powszechny charakter, niezależnie od szczebla pododdziału. W taktyce ugrupowań rozproszonych modułowe zespoły bojowe współtworzące i współdzielące świadomość sytuacyjną, uzyskają możliwość skrócenia czasu reakcji na zmiany sytuacji taktycznej oraz efektywnej koordynacji i synchronizacji działań, co przy wysokiej mobilności i zdolności do wykorzystania różnorodnych środków wsparcia stworzy nową jakość walki pododdziałów lekkiej piechoty. Wymóg utrzymania świadomości sytuacyjnej oznacza konieczność zastosowania efektywnych środków łączności i zobrazowania sytuacji taktycznej, zdolnych do działania w warunkach oddziaływania środków WRE przeciwnika, a także posiadających minimalną sygnaturę elektromagnetyczną. Obecnie istnieje szereg rozwiązań technicznych umożliwiających działanie w autonomicznej, mobilnej doraźnej sieci łączności (ang. Mobile Adhoc Network, MANET) np. proponowany przez Grupę WB system złożony z radiostacji osobistej PERAD 6010 oraz Osobistego Systemu Dowodzenia i Obserwacji U-GATE.

Należy jednak podkreślić, że zastosowanie nowoczesnych środków wsparcia dowodzenia stanowi wzmocnienie efektu synergii wynikającej ze współdziałania rozproszonych pododdziałów piechoty lekkiej. Sieciocentryczne środowisko walki ma stanowić zasób informacji i narzędzi, a nie stanowić elementu warunkującego zdolność do działania (tzw. pułapka technologii)^[3]. Należy również przewidzieć konieczność wyszkolenia i wyposażenia pododdziałów do działania w warunkach zdegradowanego pola walki, z ograniczonym lub brakiem możliwości wykorzystania informacji z zewnątrz (z sieci). Determinować będzie to ciągły nacisk na wyszkolenie indywidualne i zespołowe żołnierzy, a także konieczność posiadania dobrze wyszkolonych i doświadczonych

dowódców niższego szczebla, zdolnych do samodzielnego działania opartego na zasadzie stygmergii^[4]. Oznaczać będzie również konieczność posiadania autonomicznych zdolności pozyskania informacji rozpoznawczej w celu budowania świadomości sytuacyjnej.

Rażenie ogniowe w systemie ognia połączonego

W koncepcji taktyki ugrupowań rozproszonych pododdziały piechoty lekkiej w rażeniu ogniowym nie mogą ograniczać się wyłącznie do posiadanych przez pododdział środków ogniowych, wśród których tylko niewielką część stanowią środki precyzyjnego rażenia np. PPK. Rozwój nowych systemów broni precyzyjnej różnego typu: artyleryjskiej amunicji precyzyjnego rażenia (APR), przeciwpancernych pocisków kierowanych (PPK) klasy BLOS/NLOS, amunicji krążącej działającej w rojach czy też uzbrojonych BSP klasy MALE/TACTICAL z przenoszonymi PPK, amunicją krążącą i szybującą, znacznie poszerza dotychczasowe możliwości rażenia ogniowego celów przeciwnika przez zespoły taktyczne piechoty.

Ogień precyzyjny piechoty w połączeniu z poszerzonymi, autonomicznymi zdolnościami prowadzenia obserwacji poza zasięgiem wzroku (BLOS), zwiększoną świadomością sytuacyjną opartą na szybkim i bezpiecznym przesyle informacji taktycznej oraz jej analizą wspartą sztuczną inteligencją (SI) przekroczy dotychczasową klasyczną granicę pojęcia wsparcia ogniowego i niszczenia celów ogniem precyzyjnym.

Pododdziały piechoty będą zwalczać cele przy pomocy dwóch grup środków ogniowych:

a. organiczne środki ogniowe precyzyjnego rażenia (ang. Organic Precision Fires – Infantry, OPF-I);

b. środki ogniowe precyzyjnego rażenia w dyspozycji (ang. On Demand Precision Fires – Infantry, ODPF-I)[5].

Nową i swego rodzaju unikatową grupę stanowić będą środki ogniowe precyzyjnego rażenia w dyspozycji, w której dowódca pododdziału będzie mógł zastosować optymalny rodzaj uzbrojenia wybierany ze zbioru dostępnych środków ogniowych posiadających zdolność do rażenia wskazanego celu [tzw. koncepcja zbrojowni, ang. war room]. W przypadku BSP stanowiących platformy uzbrojenia i krążących w wyznaczonych strefach dyżurowania, może łączyć się to z chwilowym przejęciem kontroli nad bezzałogowcem, wyłącznie w zakresie użycia przenoszonego środka rażenia.

W dalszej perspektywie wybór środka ogniowego będzie wspomagany przez algorytmy działania SI, która bazować będzie na zbiorze danych będących poza zasięgiem możliwości analizy dowódcy pododdziału i wskaże dostępny, optymalny z punktu widzenia taktycznego środek bojowy niezbędny do rażenia celu. W przyszłej walce piechoty, w działaniach ugrupowań rozproszonych na poziomie taktycznym małych pododdziałów, sztuczna inteligencja może radykalnie zmienić sposób wykrywania, śledzenia, celowania i zwalczania celów przeciwnika, korzystając z dostępnych systemów walki załogowej i bezzałogowej. Zostaną więc wykorzystywane zasoby informacyjne i kinetyczne dostępne w sieci rażenia (ang. kill web).

Należy jednak zauważyć, że poszerzenie bazy dostępnych środków ogniowych precyzyjnego rażenia nie może ograniczać uzbrojenia pododdziału, który musi mieć możliwość autonomicznego prowadzenia ognia precyzyjnego. Oprócz lekkich PPK za perspektywiczne należy uznać wprowadzenie systemów amunicji krążącej piechoty różnej wielkości: od przenoszonej w kontenerach startowych (tubowej) np. WARMATE TL, czy też miniaturowej przenoszonej indywidualnie np. DefendTex D40 (DRONE40).

Wyposażona w różnego rodzaju głowice: obserwacyjne, kinetyczne, WRE, zdolna do działania w rojach amunicja taka  stanowić będzie niezwykle skuteczne i niskokosztowe narzędzie walki, którym będzie można nasycić pododdziały piechoty lekkiej. Ilustracją dążenia do uzyskania tego typu zdolności mogą być próby z użyciem D40 prowadzone przez Marines z 2. batalionu eksperymentalnego (EXB2) w Camp Lejeune w lipcu 2021 r. Nie było to przypadkowe, wymieniony batalion jest przeznaczony do przeznaczony do przeprowadzenia eksperymentów w zakresie poszerzonych możliwości rażenia ogniowego z wykorzystaniem organicznych środków precyzyjnego rażenia piechoty ^[6].

Niezależnie od posiadanych środków precyzyjnego rażenia, pododdziały lekkiej piechoty mimo niewielkiej liczebności zespołów bojowych, muszą zachować organiczne zdolności w prowadzeniu ognia połączonego (ang. organic combined-arms capability) determinowane przez posiadane uzbrojenie piechoty ^[7].

Manewrowość pododdziału

Współczesne rozproszone pole walki wymusza na  pododdziałach piechoty lekkiej również uzyskanie wysokiej manewrowości, niezbędnej do wykonania szybkiej koncentracji do wykonania uderzenia, a następnie do dynamicznego odejścia z rejonu wykonania zadania i ponownego rozproszenia. W odróżnieniu jednak od “klasycznej” piechoty zmotoryzowanej, piechota lekka w działaniach rozproszonych potrzebować będzie pojazdów o wysokiej dzielności terenowej, w których priorytetem będzie szybkość i niewielka sygnatura oraz zdolność do przewozu dodatkowego ładunku np. środków bojowych czy zaopatrzenia, zupełnie pobocznym zaś ochrona balistyczna, czy też właściwości przeciwminowe. Należy więc ukierunkować działania na pozyskanie pojazdów kojarzonych bardziej z pododdziałami specjalnymi lub rozpoznawczymi, niż piechotą np. Polaris Defence MRZR Diesel D2/D4, Polaris RZR XP4 1000, czy też używany przez Wojska Obrony Terytorialnej ATV Polaris SPM 1000.

W odróżnieniu od “dużych” pojazdów analogicznych do amerykańskiego Joint Light Tactical Vehicle (JLTV), rozwiązanie tego typu uznać można za optymalne dla piechoty lekkiej ^[8]. Niewielkie wymiary, niska sygnatura i zastosowanie kamuflażu multispektralnego umożliwią relatywnie skryte działanie, a także możliwości zastosowanie infiltracji ugrupowania przeciwnika w działaniu na pojazdach. Opcjonalne zastosowanie Polaris Sportsman 6×6 570 LE z przyczepą umożliwiłoby przewóz większej ilości środków bojowych np. zaporowych lub dodatkowego zaopatrzenia, zwiększającego możliwości autonomicznego działania.

Wnioski

Po dwóch dekadach zastosowania w konfliktach asymetrycznych i dominacji działań COIN, do których była predestynowana, piechota lekka nadal będzie odgrywać ważną rolę na współczesnym, wielodomenowym polu walki. Należy jednak precyzyjnie zdefiniować jej kluczowe zdolności i potrzeby, które pozwolą jej na skuteczne działanie, również w klasycznym konflikcie o wysokiej intensywności.

W przypadku SZ RP oznacza to konieczność dalszej konsekwentnej rozbudowy zdolności pododdziałów piechoty lekkiej Wojsk Obrony Terytorialnej, co oznaczać musi dążenie do nasycenia ich środkami walki i sprzętem niezbędnym do prowadzenia skutecznych działań w ugrupowaniach rozproszonych. Zakup i implementacja amunicji krążącej WARMATE stanowić może wyłącznie wstęp do dalszej rozbudowy zdolności uderzeniowych i rozpoznawczych na szczeblu małych pododdziałów piechoty lekkiej, również z użyciem systemów bezzałogowych. Przedmiotem dyskusji i prac winny stać się również zdolności manewrowe pododdziałów WOT, niezbędne do realizacji wyznaczonych zadań.

^[1] Transkrypt przemówienia gen. M.A. Milleya w Association of the United States Army (AUSA) z 4 października 2016 r. http://wpswps.org/wp-content/uploads/2016/11/20161004_CSA_AUSA_Eisenhower_Transcripts.pdf

^[2] The RUSI Journal, Volume 132, Issue 3 (1987), s. 37 – 44; J.A. English, On Infantry, Praeger Publishers, New York 1981, s. 218.

^[3] Pułapka technologii to pojęcie wprowadzone w latach 90-tych XX w. przez jednego z teoretyków współczesnej wojny manewrowej płk. Roberta Leonharda. R. Leonhard, The Art of Maneuver: Maneuver Warfare Theory and Airland Battle, Presidio Press, Novato 1991.

^[4] Zasada stygmergii w walce piechoty odwołuje się do napoleońskiej zasady “marszu na odgłos dział” i opiera na działaniu na podstawie podstawowych informacji z pola walki oraz według prostych schematów taktycznych (ustal położenie przeciwnika – wejdź w kontakt -uderz – wycofaj).

^[5] Nazwa jest propozycją autora, nawiązującą w celu utrzymania spójności pojęciowej i terminologii do nazwy proponowanej dla organicznych środków rażenia precyzyjnego piechoty.

^[6] https://www.marinecorpstimes.com/news/your-marine-corps/2021/07/16/marines-are-testing-drones-that-fly-from-grenade-launchers/

^[7] Zastosowanie środków precyzyjnego rażenia nie może stanowić zamiennika dla standardowych środków ogniowych piechoty obejmujących na poziomie drużyny piechoty oprócz standardowych karabinków szturmowych – karabiny wyborowe wsparcia, karabin maszynowy, ręczne granatniki przeciwpancerne i powtarzalne oraz lekki moździerz piechoty. Kompleksową ofertę w tym zakresie prezentują ZM Tarnów, oferując szeroką gamę uzbrojenia piechoty od karabinków szturmowych do lekkich moździerzy piechoty.

^[8] Autor jest zdania, że należy odrzucić rozwiązanie w postaci średnich pojazdów ciężarowych np. stosowanych w WOT Jelcz 442.32, które nadają się wyłącznie do klasycznych zadań o charakterze logistycznym i przemieszczenia pododdziałów w rejonach bezpiecznych. W symulacjach przeprowadzanych na potrzeby Zakładu Obrony Terytorialnej AWL w przypadku zastosowania tego typu rozwiązania, przeciwnik (SI) w pierwszej kolejności niszczył środki transportu pozbawiając piechotę możliwości szybkiego manewru, a następnie neutralizował pododdział.

Dr Paweł Makowiec, Zakład Obrony Terytorialnej Akademii Wojsk Lądowych im. Generała Tadeusza Kościuszki, Wrocław. Przedstawione w tekście opinie nie stanowią oficjalnego stanowiska AWL i są prywatnymi poglądami autora.

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ