Podgrzybek brunatny – opis, występowanie i zdjęcia. Grzyb podgrzybek brunatny ciekawostki

Podgrzybek brunatny stanowi jeden z najbardziej poszukiwanych leśnych skarbów. To także ceniony składnik wielu dań. Z racji tego, że jest nieco tańszy od borowika, cieszy się sporą popularnością w naszej kuchni. Aromatyczny podgrzybek brunatny ma delikatny smak, który świetnie wzbogaci takie potrawy, jak pierogi, zapiekanki czy risotto. Występujący powszechnie w lasach iglastych podgrzybek to także cenne źródło witamin i minerałów. Czy łatwo go pomylić z innymi (niekoniecznie jadalnymi) grzybami?

1. Rysopis podgrzybka brunatnego
2. Podgrzybek brunatny to dżentelmen w kapeluszu
3. Dostojna nóżka podgrzybka brunatnego
4. Aromatyczny miąższ podgrzybka brunatnego
5. Jak namierzyć podgrzybka brunatnego?
6. Podgrzybek brunatny – witaminy i wartości odżywcze
7. Podgrzybki brunatne podane na tacy

Szacunkowo na Ziemi występuję aż 1,5 miliona różnorodnych gatunków grzybów. Dotychczas zbadano ponad 120 tysięcy, z czego kilkanaście tysięcy występuje w naszym kraju. Jednym z takich okazów jest podgrzybek brunatny (Boletus badius), zwany półgrzybkiem. Stanowi on gatunek grzybów należących do rodziny borowikowatych (Boletaceae). Łacińskie słowo badius oznacza w tym przypadku „przepięknie brunatny”. Poza podgrzybkiem brunatnym, dość dużą popularnością wśród grzybiarzy cieszy się podgrzybek zajączek, podgrzybek złotawy i podgrzybek żeberkowaty. Szerokim łukiem należy z kolei omijać podgrzybek szatański, który jest do tego stopnia toksyczny, że zjedzenie go może prowadzić do śmierci.

Rysopis podgrzybka brunatnego

Jadalny podgrzybek brunatny jest w naszym kraju niezwykle powszechnym gatunkiem. Przy odrobinie wprawy, możemy go bez trudu znaleźć na terenie lasów iglastych. Sezon na podgrzybki brunatne zaczyna się w czerwcu, zaś kończy – w listopadzie. Jak możemy je rozpoznać pośród innych przedstawicieli leśnego runa?

Podgrzybek brunatny to dżentelmen w kapeluszu

Wypukłe lub nieco spłaszczone
kapelusze młodych podgrzybków brunatnych z reguły są koloru kasztanowo-brązowego,
który, z wiekiem, może przybierać jaśniejszy odcień. Ich średnica może
sięgać od 3 do 15 cm. Struktura kapelusza jest zazwyczaj matowa,
przypominająca w dotyku filc. Umieszczone na jego spodzie rurki są jasne
o oliwkowym odcieniu. Co ważne, w miejscu uszkodzenia nabierają sinego,
a nawet błękitnego koloru. Z tego względu grzyby te są niekiedy
potocznie nazywane „siniakami”. Co ciekawe, u młodych podgrzybków
brunatnych kapelusz jest poduchowaty i wywinięty, zaś z czasem  staje się bardziej
płaski i rozpostarty.

Dostojna nóżka podgrzybka brunatnego

Ciemnożółty trzon
podgrzybka brunatnego ma kształt walca o ostro zakończonej podstawie.
Bywa lekko wybrzuszony lub wygięty. Jego struktura jest zaś pokryta
sztywnymi włóknami. Młode owocniki charakteryzują
się beczułkowatą nóżką pokrytą drobną siateczką. Po osiągnięciu
dojrzałości, trzon staje się wydłużony i zwykle mierzy kilkanaście
centymetrów.

Podgrzybki brunatne, fot. shutterstock

Aromatyczny miąższ podgrzybka brunatnego

Jadalny miąższ podgrzybka brunatnego ma barwę białawą lub lekko żółtą. Po nacięciu nożykiem jego zwarta struktura nabiera sinego odcienia. Aromat podgrzybka brunatnego wyróżnia się mocno grzybową, a zarazem lekko owocową nutą. W smaku jest bardzo delikatny i miły dla podniebienia.

Jak namierzyć podgrzybka brunatnego?

Podgrzybki brunatne, mimo że niezwykle pożądane przez zbieraczy, występują dość licznie w naszych lasach. Charakterystyczne owocniki, wyrastające gromadnie, możemy spotkać zwykle nieopodal drzew iglastych od czerwca aż do listopada. Mogą przybierać różne kształty, które determinuje podszycie lasu i ukształtowanie terenu. Bywa że z jednej nóżki wyrastają aż dwa kapelusze.

Podgrzybki brunatne dość rozpowszechnione są również w lasach świerkowych z domieszką drzew liściastych. Najwięcej owocników występuje w okolicy sosen albo w miejscach nagromadzenia ściętego drewna, które ich grzybnia potrafi rozkładać. Na szczęście, dość ciężko jest pomylić charakterystycznego podgrzybka z trującym okazem. Należy jednak mieć na uwadze, że nieco podobny do niego jest  goryczak żółciowy o paskudnym smaku. 

Podgrzybek brunatny – witaminy i wartości odżywcze

Wbrew powszechnej opinii, podgrzybki brunatne nie są pozbawione wartości odżywczych. Z racji tego, że koegzystują z drzewami na zasadzie mikoryzy, dostarczają im związków mineralnych, których są doskonałym źródłem. Najwięcej wartości odżywczych znajdziemy w kapeluszach podgrzybków brunatnych. Mimo że aż w 80% składają się z wody, słyną z wysokiej zawartości witamin, takich jak witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2 i B3), witamina C, D i E. Znajdziemy w nich również bogactwo soli mineralnych (fosforu, potasu, sodu, wapnia i żelaza). To także bogactwo mikroelementów, takich jak – cynk, jod, mangan i  miedź. Zawarte w podgrzybkach brunatnych łatwo przyswajalne białko zbudowane z aminokwasów egzogennych sprawia, że są one wartościowym posiłkiem dla wegan i wegetarian. Mimo że kryją one w sobie także mnóstwo błonnika, nie dla wszystkich stanowią zdrowy posiłek. Ze względu na obecność ciężkostrawnej chityny są one niewskazane dla dzieci, osób starszych i mających problemy trawienne.

pixabay.com

Podgrzybki brunatne podane na tacy

Podgrzybki brunatne mają szerokie zastosowanie w polskiej kuchni. Stanowią doskonałą bazę do zup, sosów i marynat. Są także cenionym składnikiem suszy. Podgrzybków brunatnych nie powinno się jednak pod żadnym pozorem spożywać na surowo, ponieważ w takiej formie wywołują dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Poddane odpowiedniej obróbce podgrzybki brunatne stanowią jednak doskonały składnik zapiekanek, risotto, zup, makaronów i pierogów.

Oto przepis na pożywną i smaczną zapiekankę z dodatkiem aromatycznych podgrzybków brunatnych :

Składniki:

Przygotowanie:
Podgrzybki brunatne dokładnie czyścimy, myjemy i kroimy na kawałki. Następnie umieszczamy je na patelni i podduszamy chwilę razem z masłem, cebulką i odrobiną wody. Powstałą mieszankę przyprawiamy solą, pieprzem, po czym mieszamy i układamy na półmisku. Następnie dodajemy śmietanę, starty na tarce ser żółty i podsmażoną bułkę tartą. Tak przygotowane danie wystarczy wstawić do piekarnika i zapiec do momentu aż ser się rozpuści.
Smacznego!

Bibliografia

1. Healing Mushrooms; “Boletus badius”; data dostępu: 2019-09-13
2. First Nature; “Imleria badia (Fr.) Vizzini – Bay Bolete”; data dostępu: 2019-09-13
3. WildFoodUK; “Bay Bolete”; data dostępu: 2019-09-13
4. Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda; “Grzyby i ich oznaczanie. ”; Warszawa: PWRiL, 1985.;
5. Malec, Mirosław & Muszynska, Bozena & Ziaja, Katarzyna. (2012). ; “Związki o działaniu antyoksydacyjnym występujące w jadalnych i leczniczych gatunkach grzybów (Basidiomycota). (The compounds with antioxidant activity in edible and medicinal mushrooms (Basidiomycota).). ”; Farmacja Polska. 9. 629-639.;
6. WANDA WOŹNIAK; “Characteristic of mycelium biomass of edible boletus”; ACTA MYCOLOGICA Vol. 42 (1): 129-140 2007;
7. Muszyńska B., Sułkowska-Ziaja K., Ekiert H.; “Właściwości lecznicze i dietetyczne wybranych jadalnych grzybów wielkoowocnikowych
   ”; Farm Pol. 2011, 67(8): 553–562.;

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ