Opieka telemedyczna a jakość, wybór i dostęp do świadczeń

Sytuacja kliniczna, wiedza medyczna lekarza i decyzja pacjenta powinny być podstawą wyboru formy, w jakiej realizowane będzie świadczenie. Kilkanaście organizacji pacjenckich, medycznych i pracodawców jednoczy siły w celu wypracowania środowiskowego standardu opieki telemedycznej. Apelują o dialog oraz nieograniczanie dostępu pacjentów do świadczeń telemedycznych w oparciu o administracyjne kryteria.

Kilkanaśnie organizacji podpisało deklarację, w które podkreślają, że zależy im na stałej poprawie jakości telemedycyny, prawie pacjenta do wyboru świadczenia oraz edukacji zdrowotnej społeczeństwa.

Sytuacja kliniczna, wiedza medyczna lekarza i wybór pacjenta powinny być podstawą wyboru świadczenia telemedycznego lub stacjonarnego – uważają sygnatariusze deklaracji dotyczącej wypracowania środowiskowego standardu opieki telemedycznej. Przypominają, że choć telemedycyna znalazła się na ustach wszystkich za sprawą rozwiązań stosowanych w czasie pandemii, to jednak w wielu obszarach funkcjonuje z powodzeniem od kilkunastu lat i przyczynia się do szerszego dostępu do świadczeń i bezpieczeństwa pacjentów.

Telemedycyna to nie tylko teleporady

– Telemedycyna to o wiele więcej niż tylko teleporady. Dlatego podejmujemy działania na rzecz wypracowania systemowej propozycji rozwiązań podnoszących jakość udzielania świadczeń telemedycznych i będziemy dążyć do stworzenia standardów popieranych przez wszystkich uczestników systemu ochrony zdrowia. – mówi Prezes Zarządu Fundacji Telemedyczna Grupa Robocza Jan Pachocki, który wziął udział w debacie zorganizowanej w poniedziałek przez Pracodawców RP.

– Uważamy, że procedowany przez Ministra Zdrowia projekt ustawy o jakości w ochronie zdrowia i bezpieczeństwie pacjenta może być znakomitym przyczynkiem do prowadzenia dialogu w tej sprawie. Rozwiązania stosowane w wielu krajach pokazują, że nie można już telemedycyny rozpatrywać w oderwaniu od reszty systemu. To integralna część wysokorozwiniętych systemów ochrony zdrowia, zapewniająca zaawansowaną opiekę i podnosząca bezpieczeństwo i komfort pacjentów – dodaje.

W krajach takich jak Szwajcaria, Wielka Brytania czy Holandia kładzie się coraz większy nacisk na wykorzystanie telemedycyny do właściwego pokierowania pacjentem w systemie. To zmniejsza obciążenie szpitalnych oddziałów ratunkowych i liczbę telefonów do pogotowia ratunkowego, a co za tym idzie ogranicza nieuzasadnione wyjazdy karetek.

Standardy administracyjne budzą kontrowersje

W Polsce standard teleporady został uregulowany w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej. Obecnie toczą się prace nad standardem teleporady w AOS. Standard teleporady u specjalisty: jakie uwagi do projektu?

Ministerstwo Zdrowia rozważa administracyjne ograniczenia zmierzające do tego, aby w większości przypadków świadczenie telemedyczne było możliwe dopiero po pierwszej wizycie stacjonarnej.

– Rozwiązania telemedyczne zostały wprowadzone do polskiego publicznego systemu ochrony zdrowia w trybie stosunkowo nagłym, w związku z czasem epidemii SARS-CoV-2. Mieliśmy okazję przekonać się o licznych zaletach tego rozwiązania, które z radością przyjęli pacjenci, ale również wadach, których doświadczyli. Biorąc pod uwagę potrzeby kliniczne blisko połowy mieszkańców naszego kraju, wymagających stałej kontroli stanu zdrowia ze względu na przewlekłość schorzeń, a także kryzys w systemie ochrony zdrowia związany z epidemią Covid-19 oraz brakami kadrowymi należy wypracować satysfakcjonujące i optymalne rozwiązania dla wszystkich interesariuszy systemu – mówi Dorota Korycińska, prezes Ogólnopolskiej Federacji Onkologicznej, która jest jednym z sygnatariuszy deklaracji na rzecz działań nakierowanych na poprawę jakości świadczeń telemedycznych.

Prawa pacjenta a wybór formy wizyty

Magdalena Kołodziej, prezes Fundacji MY Pacjenci podkreśla z kolei, że ważne jest respektowanie prawa pacjentów do możliwość podjęcia decyzji o tym, w jakiej formie chcą zrealizować swoją potrzebę kontaktu z personelem medycznym: – Jesteśmy na etapie, w którym niezbędna jest standaryzacja usług telemedycznych oraz zapewnienie wsparcia systemowego do ich wdrożenia. Oczekujemy wsparcia rozwoju telemedycyny w kierunku rozwiązań bardziej zaawansowanych, wspierających pacjenta w kontrolowaniu przebiegu jego leczenia czy choroby przewlekłej. Tak jak świadczenia tradycyjne, telewizyty powinny podlegać kontroli pod względem jakości i rozwijać się w celu stałego podnoszenia jakości – mówi M. Kołodziej.

Sygnatariusze deklaracji apelują więc do Ministra Zdrowia o nie wprowadzanie uregulowań prawnych, które uniemożliwiłyby ten proces poprzez brak możliwości oferowania pacjentom telewizyt. – Nie nakaz, nie zakaz a możliwość wyboru jest kluczowa z perspektywy pacjenta – zaznacza M. Kołodziej.

Jakość świadczeń telemedycznych systematycznie rośnie

Choć epidemia przyspieszyła pewne procesy, to telemedycyna w Polsce rozwija się już od kilkunastu lat w różnych dziedzinach. Jedną z nich jest diabetologia. 

– Rozwój nowych technologii w leczeniu cukrzycy: systemów ciągłego monitorowania glukozy, glukometrów z aplikacjami, pomp insulinowych, oprogramowań do automatycznej analizy danych z tych urządzeń pozwalają na szerokie i efektywne wykorzystanie telemedycyny w diabetologii. Dzięki nim można monitorować stan zdrowia pacjentów, przez co jesteśmy w stanie na bieżąco reagować na wiele zdarzeń z zdalnie omawiać z pacjentami zmianę lub modyfikację terapii. I często nie wymaga to wizyty pacjenta w placówce stacjonarnej – mówi prof. Agnieszka Szadkowska z Polskiego Towarzystwa Diabetologii.

Telemonitoring z powodzeniem wykorzystywany jest też w kardiologii. – Dzięki telemedycynie możemy stale monitorować pacjentów ze szczególnym ryzykiem kardiologicznym, mamy lepszy kontakt z pacjentami wykluczonymi komunikacyjnie lub osobami z niepełnosprawnościami. One zyskują większy komfort i poczucie bezpieczeństwa, a my na bieżąco kontrolujemy stan ich zdrowia. – dodaje rzecznik Polskiego Towarzystwa Kardiologii prof. Marcin Grabowski.

Deklaracja na rzecz wyższej jakości świadczeń telemedycznych

Deklarację podpisało dotąd dwadzieścia jeden organizacji. Sygnatariusze uważają, że ciągle pojawiające się nowe rozwiązania telemedyczne wymagają stałego uaktualniania standardów tych świadczeń, monitorowania ich jakości, ale też umożliwienia pacjentom wyboru wizyty stacjonarnej na każdym etapie.

Dodatkowym zadaniem jest edukacja społeczeństwa na temat telemedycyny, gdyż często w rozumieniu wielu osób sprowadza się ona do teleporad. Tymczasem jest to bardzo innowacyjna dziedzina medycyny, poprawiająca opiekę nad pacjentami.

Zgłoś naruszenie/Błąd