Strażacy bezsilni wobec żywiołu.
Gdy na świecie szalał wielki kryzys gospodarczy, zaś Polska poprzez brak jednolitej polityki ekonomicznej starała się walczyć z jego następstwami, Pabianice dotknął kolejny poważny cios w postaci pożaru jednego z największych młynów w kraju.
Doszło do niego 2 lipca 1932 roku, ok. godziny 17, na terenie młyna parowego firmy Westerski i S-ka. Sytuacja ta była niebezpieczna ze względu na bliskość zabudowań mieszkalnych, mieszczących się przy przedsiębiorstwie. Powodem wybuchu pożogi było zapalenie się jednego z łożysk, które niedostatecznie naoliwiono. W wyniku wysokiej temperatury, maszyna zaczęła płonąć. Innym powodem wybuchu pożaru mogła być iskra „[…] w czyszczarni zboża, która zapaliła naoliwione trociny drzewne”. W konsekwencji zaniedbania doszło do wybuchu pożaru w całej hali maszyn.
Pracownicy młyna widząc niebezpieczeństwo rozpoczęli szybką akcję gaśniczą, lecz ich wysiłek nie na wiele się zdał. „Jednak w ciągu kilkunastu minut tej nieudolnej akcji, ogień przerzucił się na wielkie składy mąki i od tej chwili sytuacja nagle stała się b. poważna i prawie beznadziejna”.
Kierownictwo przedsiębiorstwa nie mogąc poradzić sobie z szalejącym żywiołem wezwało – w opinii prasy zbyt późno – oddziały ochotniczej straży pożarnej z Pabianic i Łodzi oraz miejscową policję. Innym powodem, który wpłynął na opóźnienie się akcji ratunkowej była nieobecność wszystkich strażaków w Pabianicach: „Cała straż ogniowa w Pabjanicach wyjechała na normalne sobotnie ćwiczenia. Pierwszy alarm syren fabrycznych potraktowała straż jako sygnał ćwiczebny i dopiero po dłuższej chwili zorientowano się, iż chodzi o rzeczywisty pożar”.
„W chwili, gdy pierwsze kadry strażaków przybyły na miejsce i gdy pierwsi ratujący znaleźli się w siedlisku ognia w hali maszyn, zapadła się część stropu i jedna z głowni wpadła do beczki z oliwą. Nastąpił wybuch, skutkiem którego ulegli poparzeniu strażacy: Patykowski, Bąk, Morzyszek i Kulka”. Jak podawała łódzka prasa, w wyniku runięcia murów rannych zostało 5 strażaków, „[…] których przewieziono do szpitala Kasy Chorych w Pabjanicach”.
Żywioł, który swój początek wziął w hali maszyn, przeniósł się na lewe skrzydło 4-piętrowego budynku. Obraz beznadziei potęgował fakt, iż strażacy od samego początku walki byli na straconych pozycjach: „Wobec rozszalałego żywiołu straż okazała się bezsilna, zwłaszcza, że ratunek utrudniał brak wody i zbyt nikła naporowa siła sikawek parowych pabianickiej straży”.
Celem głównym akcji gaśniczej było zlokalizowanie epicentrum pożaru – niestety tempo rozprzestrzeniania się ognia uniemożliwił służbom jakąkolwiek zorganizowaną akcję. Szalejący ogień mimo zaciętej walki „[…] objął wieżę ciśnień, prawe skrzydło i wreszcie cały gmach stanął w płomieniach”.
Jak donosiła prasa, ok. godziny 19 konstrukcja młyna nie wytrzymała, „[…] runęły mury całego prawie budynku i spadły olbrzymie maszyny”. Akcją gaśniczą dowodzili „[..] pp. Pączkiewicz, Taczanowski, Kosiński”.
W tym samym czasie na miejsce katastrofy przybyły dodatkowe oddziały straży z Łodzi „[…] przywożąc w beczkowozach samochodowych wodę”.
Sprawą spalonego młyna i zbyt późno przeprowadzoną akcją gaszenia pożaru, interesowała się także prasa ogólnopolska:
„Groźny pożar młyna. Pabjanice 2.7, PAT. – Dziś o godz. 6-ej wiecz. wybuchł pożar w młynie parowym i w łuszczarni ryżu, firmy „Spójnia” przy stacji kolejowej. Wobec spóźnionej akcji ratunkowej, pożar strawił 4-piętrowy budynek, mieszczący młyn parowy i łuszczarnie, powodując straty w wysokości 1 i poł miljona zł.”.
O godzinie 2 w nocy gmach młyna Westerski i S-ka stał się stosem zgliszczy, który gdzieniegdzie jeszcze płonął, wydobywając z siebie olbrzymie kłęby gryzącego dymu. Strażacy nie mogąc nic więcej uczynić, zabezpieczali okoliczną zabudowę.
Łódzkie „Echo” pisząc o stratach przedsiębiorstwa szacowało, że mogły wynieść nawet kilka milionów ówczesnych złotych, co w tamtym czasie stanowiło astronomiczną kwotę pieniędzy. To samo pismo podawało, że pracujący w trybie trzyzmianowym młyn parowy i łuszczarnia, zatrudniały ok. 600 robotników. Liczba ta jest raczej przesadzona. Wskazują na to m.in. dane zamieszczone na łamach „Ilustrowanej Republiki”, która wymieniała 200 robotników – liczba ta dotyczyła osób pracujących w Pabianicach i płonącej w tym samym czasie łódzkiej fabryki W. Alta.
Obiekt pabianicki według doniesień prasowych był ubezpieczony na kwotę 200 tys. dolarów amerykańskich, co w przeliczeniu na ówczesną polską złotówkę wynosiło ok. 1,78 mln zł (suma obliczona w oparciu o średni kurs dolara z roku 1932).
Maciej Jaśniewski
źródła: „Ilustrowana Republiki”, nr 182, 03.07.1932, s. 1; „Echo”, nr 182, 03.07.1932, s. 2; „Kurjer Polski”, nr 182, 03.07.1932, s. 2; „Głos Poranny”, nr 182, 03.07.1932, s. 2; Przedwojenne kursy walut, <https://dobroni.pl/artykul/przedwojenne-kursy-walut/565588>, dostęp: 09.12.2019; www.nac.gov.pl
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS