Agapanty kwiaty ‒ sadzenie, uprawa i pielęgnacja agapantów

Agapanty nazywa się często liliami afrykańskimi lub nilowymi, choć tak naprawdę ani z liliami, ani z Nilem nie mają nic wspólnego. Ich niezwykła nazwa pochodzi od skrzyżowania dwóch greckich słów oznaczających „miłość” i „kwiat”. I faktycznie, agapanty są niezwykle zdobną letnią byliną, w której trudno się nie zakochać od pierwszego wejrzenia!

1. Agapanty – wymagania glebowe
2. Sadzenie i uprawa agapantów
3. Podlewanie i nawożenie agapantów
4. Rozmnażanie agapantów
5. Ochrona agapantów
6. Agapanty w ogrodzie
7. Które agapanty wybrać?

Rodzaj botaniczny Agapanthus należy do rodziny roślin amarylkowatych i obejmuje zaledwie sześć do dziesięciu gatunków, przy czym wszystkie pochodzą z Afryki Południowej. Owszem, te tropikalne kwiaty zostały już rozwleczone po całym świecie, a w lokalizacjach o sprzyjającym klimacie, np. w Australii, na Jamajce, w Meksyku czy Etiopii zaczęły się nawet naturalizować. Jak się łatwo domyśleć z powyższego, są to raczej byliny ciepłolubne, ale z powodzeniem da się je uprawiać również w polskich ogrodach, a przede wszystkim na balkonach i tarasach.

Agapanty są roślinami rozwijającymi się z mięsistych kłączy, które tworzą nad ziemią kępy atrakcyjnych wąskich liści o długości nawet 60 cm. Te soczyście zielone ostrza wyginają się łukowato ku ziemi, będąc naprawdę elegancką ozdobą krajobrazu i nie zamierając nawet zimą. Z ich środka wyrastają pionowe pędy sięgające w optymalnych warunkach nawet 2 metrów wysokości, częściej jednak ok. 1 metra. Ich wierzchołki zwieńczone są kwiatami w formie naprawdę gęstych i zjawiskowych baldachogron, najczęściej niebieskich, ale czasami także białych lub fioletowych. Każdy baldach składa się przy tym z około 15-30 lejkowatych kwiatów, które otwierają się na różne strony, dając efekt dekoracyjnej półkuli. Agapanty kwitną najczęściej w okresie letnich wakacji – od początku lipca do września. 

Gatunkiem typowym jest agapant afrykański (Agapanthus africanus) dorastający 70-80 cm wysokości i występujący w środowisku naturalnym na piaszczysto-skalistych zboczach. Pojedyncze kwiatostany w stanie dzikim mają do 4 cm średnicy i intensywnie niebieską, często wręcz fioletową barwę. W uprawie częściej spotyka się jednak gatunek Agapanthus praecox, znacznie bardziej tolerancyjny dla różnych warunków klimatycznych.

Agapanty – wymagania glebowe

Agapanty w Polsce wymagają zimowania, więc zasadniczo uprawia się je w donicach, co ułatwia przenoszenie pod dach. Pojemniki powinny być odpowiednio duże, gdyż rośliny nie znoszą przesadzania, a wypełnić je należy warstwą drenażu, np. ze żwiru lub keramzytu, a następnie standardową ziemią doniczkową. Agapanty preferują bowiem podłoże dobrze przepuszczalne, umiarkowanie żyzne, lekko wilgotne, piaszczysto-gliniaste, o obojętnym odczynie (jedynie agapant afrykański wymaga kwaśnego podłoża). Donice powinny oczywiście mieć na dnie wywiercone otwory, które pozwolą wodzie swobodnie odciekać.

Ustawiamy je w miejscach osłoniętych od wiatru i najlepiej mocno nasłonecznionych (minimum 6-8 godzin światła słonecznego dziennie), choć rośliny zniosą również umiarkowaną ilość cienia.

Sadzenie i uprawa agapantów

Pojedyncze kłącza agapantów sadzimy w donicach o średnicy ok. 20-23 cm – zbyt wielki rozmiar może faworyzować rozwój liści kosztem kwiatów. Jeśli wybierzemy pojemniki na kilka roślin, pamiętajmy o zachowaniu odstępów ok. 45 cm między poszczególnymi sadzonkami. Agapanty w ciągu pierwszych trzech lat po posadzeniu rozrastają się bowiem dość intensywnie wszerz. Przesadzanie do donicy najlepiej przeprowadzać wiosną lub jesienią, gdy roślina akurat nie kwitnie. Kłącza powinny przy tym znajdować się ok. 5 cm pod powierzchnią ziemi, a ich szpiczaste końcówki powinny być skierowane ku górze. Do ziemi warto od razu dosypać łyżkę powoli rozpuszczalnego granulowanego kompostu i dokładnie zamieszać, a po przesadzeniu roślinę należy sowicie podlać.

Poza zimową ochroną, podlewaniem i nawożeniem agapanty nie wymagają żadnej szczególnej pielęgnacji. Przekwitłe kwiatostany można jednak w celach estetycznych oraz przedłużenia długości kwitnienia ścinać po zeschnięciu wraz z całymi pędami.

Uwaga: Wszystkie części rośliny są toksyczne i w kontakcie ze skórą mogą powodować podrażnienia – należy więc stosować zawsze przy pracy z nimi rękawice ochronne.

Białe agapanty na zagonie. Źródło: shutterstock

Podlewanie i nawożenie agapantów

Ziemia w donicach agapantów w okresie kwitnienia nie powinna nigdy wysychać. Stąd poleca się dość częste podlewanie z zastrzeżeniem, że woda nie może nigdy stać w pojemniku – grozi to bowiem rozwojem zgnilizny korzeni.

Agapanty ze względu na bujność liści i okazałość kwiatów są dość żarłocznym gatunkiem, a hodowane w donicach zawsze potrzebują regularnego nawożenia. W okresie od kwietnia do sierpnia poleca się więc raz na miesiąc podlewać płynnym, stężonym nawozem organicznym lub stosować na wiosnę nawóz sztuczny z przewagą azotu, zaś w okresie kwitnienia preparat fosforowo-potasowy.

Rozmnażanie agapantów

Najłatwiejszą metoda rozmnażania agapantów jest dzielenie kępy. Przeprowadzamy je wiosną lub jesienią, gdy roślina skończy już kwitnąć. Ostrożnie wyjmujemy wówczas okaz z donicy (najlepiej robić to na starym prześcieradle lub tkaninie ogrodniczej) i ostrym szpadlem przecinamy tak, aby każda nowa sadzonka miała pokaźny kawałek kłącza oraz kilka pędów rosnących w górę. Tak przygotowane rośliny przesadzamy do oddzielnych donic. Praktyka ta nie powinna być jednak powtarzana częściej niż co 5 lat!

Alternatywnie, agapanty niebędące sztucznymi mieszańcami można rozmnażać przez nasiona zebrane z przekwitniętych kwiatostanów. W domu ostrożnie wyłupujemy je nad papierem i przechowujemy w chłodnym, suchym miejscu. Wysiewamy na wiosnę w szklarni lub konspekcie przy temperaturze ok. 15 stopni C, a po ustabilizowaniu i ustaniu mrozów wynosimy na powietrze. Pierwszych kwiatów może niestety spodziewać się dopiero po 2-3 latach.

Tabela przedstawiająca korzyści z uprawy agapantów; opracowanie własne

Ochrona agapantów

Agapanty nie przeżyją klasycznej polskiej zimy w ogrodzie – owszem w Wielkiej Brytanii się to zdarza z reguły na łagodne zimy bez mrozu, ale i wówczas potrzebują solidnego okrycia. Stąd powszechnie praktykuje się raczej uprawę doniczkową i przenoszenie roślin na zimę do jasnego, nieogrzewanego pomieszczenia typu szklarnia czy ogród zimowy z temperaturą w granicach 5-8 stopni C. Przechowywanie w ciepłych warunkach domowych nie jest, niestety, wskazane, gdyż może znacząco ograniczyć przyszłoroczne kwitnienie. Na świeże powietrze wynosimy agapanty dopiero, gdy minie ryzyko przymrozków, a temperatura będzie utrzymywać się przez dzień na poziomie powyżej 10 stopni C – zwykle w kwietniu lub maju.

Na szczęście, agapanty nie są przesadnie podatne na choroby ani ataki szkodników. Przy nadmiernym podlewaniu mogą im żółknąć liście, które po całkowitym zwiędnięciu należy usunąć ograniczając oczywiście stosownie ilość dostarczanej wody. Pożółkłe więdnące liście mogą również oznaczać przesadne stłoczenie korzeni – w tym przypadku warto roślinę wykopać i podzielić na mniejsze części. Słabe kwitnienie natomiast zazwyczaj ma źródło wyborze zbyt dużej donicy lub nadmiarze azotu w nawozie.

Agapanty w donicach. Źródło: shutterstock

Agapanty w ogrodzie

Posadzone w donicach agapanty to bardzo elegancka i wszechstronna ozdoba tarasów, balkonów, ale także ogrodowych patio, ścieżek czy trawników. Doskonale prezentują się pojedynczo i w grupach, zarówno jednobarwnych, jak i kolorowych. Można z nich tworzyć piękne szpalery odgradzające ogrodową jadalnię czy basen, ale są także doskonałą ozdobą frontowych drzwi, o ile panują tam odpowiednie warunki świetlne. Jeśli nie przeszkadza nam dodatkowa praca, agapanty można również sadzić bezpośrednio na zagonach, w odpowiednio żyznej, przepuszczalnej ziemi, a na zimę wykopywać i przenosić do chłodnego pomieszczenia. Na zagonie warto je zestawiać z lawendą, ozdobną szałwią, ozdobnym czosnkiem, krokosmią czy smagliczkami, a także niższymi odmianami hortensji.

Urocze kwiatostany można również wykorzystać do ozdoby domu w formie bukietów. W tym celu należy ścinać łodygi pod kątem 45 stopni i umieszczać w wazonach z letnią wodą, a optymalnie również odżywką do kwiatów ciętych. Wazony należy umieszczać z dala od źródeł ciepła i bezpośrednich promieni słonecznych.

Które agapanty wybrać?

Agapanty są na tyle atrakcyjne i urodziwe, że doczekały się już całej gamy odmian i mieszańców, które zdecydowanie lepiej sprawdzają się w uprawie niż naturalne gatunki. Do szczególnie popularnych należy jasnoniebieski „Blue Ice”, „Double Diamond” o gęstych białych kwiatach, „Megan’s Mauve” w odcieniu lawendy, intensywnie niebieski „Blue Triumphator”, ciemnoniebieski „Dark Blue” czy biało-fioletowy „Ever Twilight”. Z mniejszych roślin warto polecić bardzo tolerancyjny, ciemnofioletowy „Northern Star” oraz śnieżnobiały kultywar „Ever White”. Każda z tych odmian cechuje się niezwykłą elegancją i dostojnością, która sprawdzi się nawet w najbardziej ekskluzywnych aranżacjach ogrodowych!

Bibliografia

1. Val Bourne; “How to grow and care for agapanthus”; data dostępu: 2021-05-24
2. The Royal Horticultural Society; “Agapanthus”; data dostępu: 2021-05-24
3. “Learn how to plant, care and grow bountiful Agapanthus”; data dostępu: 2021-05-24
4. Laura Melchor; “HOW TO GROW AND CARE FOR AGAPANTHUS”; data dostępu: 2021-05-24
5. World Magazine ; “How to grow agapanthus” BBC Gardners”; data dostępu: 2021-05-24

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ