Uznanie dla działań polskiego banku centralnego, których celem było minimalizowanie negatywnych skutków ekonomicznych dla społeczeństwa i gospodarki wywołanych wybuchem pandemii COVID-19, wyraziły największe światowe instytucje finansowe.
Wybuch światowej pandemii w ubiegłym roku stał się bezprecedensowym wyzwaniem dla polityki gospodarczej. Szybkie podjęcie adekwatnych działań było kluczowe dla ograniczenia kosztów ponoszonych przez gospodarstwa domowe i firmy w następstwie pandemicznego szoku.
Narodowy Bank Polski stawił czoła tym wyzwaniom właściwie diagnozując sytuację i ryzyka z nią związane. Mimo braku danych NBP podjął szybkie, zdecydowane i szeroko zakrojone działania nakierowane na złagodzenie warunków finansowych w gospodarce. Działania NBP istotnie przyczyniły się do poprawy perspektyw polskiej gospodarki, już w bieżącym roku możemy oczekiwać silnego ożywienia, a wyniki gospodarcze i ekonomiczne w 2021 r. powinny być znacznie lepsze niż te osiągnięte w 2020 r.
Strategia działania sprawdziła się
NBP był pierwszym z banków regionu Europy Środkowo-Wschodniej, który zasygnalizował cięcia stóp procentowych. Niezwłocznie podjął także dodatkowe kroki zapewniające niezakłócenie funkcjonowanie sektora bankowego i obniżające koszt obsługi i pozyskiwania finasowania dla wszystkich sektorów gospodarki. Działania NBP objęły trzykrotne obniżenie stóp procentowych, uruchomienie skupu obligacji skarbowych oraz obligacji gwarantowanych przez Skarb Państwa na rynku wtórnym, obniżenie stopy rezerwy obowiązkowej z 3,5% do 0,5% oraz zaoferowanie kredytu wekslowego zapewniającego możliwość refinansowania kredytów dla przedsiębiorstw.
Wysoka elastyczność w warunkach niepewności
Reakcja NBP była dostosowana do warunków podwyższonej niepewności: uruchomiony program skupu aktywów został zaprojektowany w taki sposób, by zapewniać bankowi centralnemu znaczną elastyczność i możliwość reakcji na zmieniające się uwarunkowania. Gdy okazało się to potrzebne, NBP nie zawahał się także podjąć interwencji na rynku walutowym w celu wzmocnienia oddziaływania poluzowania polityki pieniężnej na gospodarkę.
NBP podjął też odpowiednie inicjatywy w zakresie działań makroostrożnościowych i regulacyjnych, dzięki którym zniesiono m.in. bufor ryzyka systemowego. Pozwoliło to na uwolnienie znacznych buforów kapitałowych i umożliwiło absorpcję strat banków wynikających z kryzysu.
Spektakularne efekty nie były kwestią przypadku
Początek 2020 r. przyniósł wzrost wskaźnika cen towarów i usług, który istotnie przekraczał górne pasmo odchyleń od celu NBP, jednak już w kolejnych miesiącach wskaźnik inflacji obniżył się i był zgodny z celem inflacyjnym NBP. Ostatecznie średnioroczna inflacja wyniosła 3,4 proc., co jest zgodne z celem ustalonym przez polski bank centralny (2,5 proc., +/- 1 pkt. proc.).
Wskaźnik bezrobocia w Polsce był na koniec 2020 r. jednym z najniższych w Europie. W grudniu Polska była jednym z dziewięciu krajów Europy, w których bezrobocie obniżyło się a nie wzrosło. W styczniu 2021 r. wskaźnik bezrobocia był najniższy w całej UE.
Produkcja przemysłowa w 2020 r. pozytywnie zaskoczyła. Ze wzrostem produkcji o 6,1 proc. rok do roku Polska osiągnęła drugi najlepszy wynik wśród krajów UE.
W pandemicznym 2020 r. dobrze sobie poradził eksport. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) nadwyżka w obrotach towarowych handlu zagranicznego po 2020 r. wyniosła 12 mld euro.
Pandemia koronawirusa i związane z nią ograniczenia doprowadziły do spadku PKB w Polsce. Był on jednak o około połowę płytszy niż wskazywały szacunki formułowane wiosną 2020 r. To relatywnie dobry wynik porównując wskaźnik PKB chociażby ze strefą euro. Gospodarka wsparta „tarczami antykryzysowymi” dostosowała się do ograniczeń i w części pozostała odporna na szok gospodarczy.
NBP zawsze w gotowości
Utrzymanie buforów w przestrzeni decyzyjnej i zadbanie o dobrą kondycję całego systemu finansowego są podstawowymi elementami strategii przygotowania się na to, co niespodziewane. Kompleksowa odpowiedź w zakresie polityki gospodarczej rządu w Polsce przy pomocy „tarcz” antykryzysowych wspieranych przez proaktywne działania NBP była możliwa m.in. dzięki mocnemu ratingowi kredytowemu państwa.
Warto podkreślić, że polski bank centralny był w stanie zapewnić wsparcie poprzez akomodacyjną politykę pieniężną i luzowanie makroostrożnościowe dzięki wiarygodności, którą zbudował przez lata oraz rozłożonym w czasie działaniom wspierającym zdrowy system finansowy i silne struktury regulacyjne i nadzorcze.
Dobre wyniki efektem pracy zespołowej i mądrego zarządzania
Działania prowadzone pod kierownictwem profesora Adama Glapińskiego pozwoliły uchronić polską gospodarkę przed głęboką recesją i wysokim bezrobociem.
Reakcja NBP na kryzys pandemiczny była nie tylko szybka i zdecydowana, ale co najważniejsze – skuteczna. Przyczyniła się do wyraźnego obniżenia oprocentowania kredytów, generując istotne oszczędności dla zadłużonych gospodarstw domowych i przedsiębiorstw, wspierając w ten sposób ich sytuację finansową w tym trudnym okresie. Działania banku centralnego zapewniły także stabilną sytuację na rynku obligacji skarbowych, umożliwiając realizację działań antykryzysowych rządu bez nadmiernego wzrostu ich kosztów dla podatnika.
NBP miał bardzo istotny wkład w złagodzenie gospodarczych skutków pandemii. Mimo zaostrzonego reżimu sanitarnego i wprowadzanych okresowo ograniczeń działalności wybranych sektorów gospodarki udało się uniknąć istotnego pogorszenia sytuacji finansowej sektora przedsiębiorstw. Większość Polaków uniknęła bezrobocia, które dotknęło wielu obywateli w Europie – stopa bezrobocia w Polsce jest obecnie najniższa w całej Unii Europejskiej. W sumie, polska gospodarka przeszła przez kryzys pandemiczny znacznie łagodniej niż wiele innych gospodarek: spadek realnego PKB w 2020 r. wyniósł 2,7% wobec średniego spadku o 6,2% w Unii Europejskiej.
Uznanie dla działań banku wyraziły największe światowe instytucje finansowe, takie jak Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy czy Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, a profesor Adam Glapiński został laureatem nagrody specjalnej Osobowość Rynku Finansowego, przyznanej przez redakcję Gazety Giełdy i Inwestorów „Parkiet”.
W kwietniu 2021 r. doceniając zasługi profesora Glapińskiego, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej A … czytaj dalej
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS