RELACJA. Obchody 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja

W poniedziałek w 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja na Zamku Królewskim w Warszawie o przyszłości Europy debatować będą prezydenci Polski, Litwy, Łotwy, Estonii i Ukrainy. Tego dnia odbędzie się też polsko-litewskie zgromadzenie posłów i senatorów, na którym głos zabiorą prezydenci obu państw. Zapraszamy na relację z uroczystych obchodów 230, rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja.

CZYTAJ RÓWNIEŻ:

— Pierwsza w Europie, druga na świecie! 230 lat temu uchwalono Konstytucję 3 maja. „Polacy odzyskali poczucie własnej wartości”

— Prezydent Duda przypomina o Konstytucji 3 Maja. Tekst ukazał się w zagranicznej prasie. „To wielkie święto dla Polaków i Litwinów”

— Szczególny charakter obchodów 3 maja! Polsko-litewskie zgromadzenie posłów i senatorów przyjęło specjalną uchwałę

13:20 Debata prezydentów na Zamku Królewskim

Na Zamku Królewskim trwa debata prezydentów Polski, Litwy, Łotwy, Estonii i Ukrainy o przyszłości Europy. Prezydenci rozmawiają o Europie, o dziedzictwie przeszłości, o wspólnym doświadczeniu historii oraz o obecnej współpracy, wspólnocie wartości i wspólnej wizji Europy w kontekście wydarzeń, które mają obecnie miejsce na kontynencie.

Nigdy nie pogodzimy się z aneksja Krymu. Wierzę w przyszłość Ukrainy, ale jednocześnie chciałbym oświadczyć, że działania, które włącza Ukrainę do UE muszą być wypełnione wewnętrznie, muszą być wykonane rękami Ukraińców. Bruksela czy inne stolice europejskie na pewno dadzą ku temu warunki, ale najlepszym sposobem zapewnienia sukcesu reform jest pokazanie perspektywy, trzeba opracować plan działania, którego wynikiem jest członkostwo Ukrainy w UE oraz w NATO

– podkreślił prezydent Litwy.

Problem UE i jej kształtu – chcę powiedzieć, że w mentalności naszych narodów mamy podobne zjawisko, mianowicie znajdowaliśmy się przez długie lata pod dominacją, kiedy obca władza wielkiego mocarstwa narzucała nam swoją wolę i nasze społeczeństwa buntowały się. Myślę, że dziś jest to związane z naszym spojrzeniem w wielu punktach na UE. O tym mówił też w Sejmie prezydent Litwy, że akt zaręczyn potwierdzał związek pomiędzy Polską i Litwą jako związek dwóch równych narodów i państw. Dziś, kiedy mówimy o UE, ja także bardzo mocno akcentuję, że mówimy tak UE jako unii wolnych narodów i równych państw, gdzie każdy ma prawo głosu

– zaakcentował prezydent Andrzej Duda.

Europa nie ma peryferiów ani centrum. Wszyscy jesteśmy równi. Jesteśmy unią równych narodów. Wszystkie państwa są równie. Nasza wizja opiera się na wartościach, które wyznajemy, na zasadach, które wspieramy. Są pewne regiony w Europie, które nie do końca to rozumieją. Dla mnie UE jest dwutorowym systemem wartości – są wartości fundamentalne, które są może ułożone inaczej w różnych państwach członkowskich. Druga warstwa wartości przyczynia się do naszej unikalnej wizji świata i Europy. Te doświadczenia determinują hierarchię wartości. Europa jest wyjątkowa, ponieważ nie jest to państwo. Na tym polega siła Europy. Chcemy różnorodności i wspólnoty. Jak to osiągnąć? Myślę, że dobrze jest to odzwierciedlone w traktatach, które pokazują równowagę między interesami państw

– mówił prezydent Łotwy.

Myślę, że UE wykonuje najlepszą pracę, kiedy skupiamy się na czterech wolnościach. Te wolności, które ustaliliśmy, są na pierwszym miejscu. UE jest silniejsza wtedy, kiedy pracuje nad ich realizacją. Jest też filar społeczny. UE musi działać w sytuacji kryzysu. (…) Co możemy wnieść , jako państwa Europy Środkowo-Wschodniej? To nasze dynamiczne podejście. Jesteśmy regionem najszybciej rosnącym. Jesteśmy regionem, który może wykorzystywać nowe platformy technologiczne. Musimy myśleć o nowych ambicjach. Myślę o takiej inteligentnej sieci – możemy pokazać tę ścieżkę innym. UE jest skomplikowanym konstruktem prawnym, ale dzięki temu jesteśmy w nim włączeni na równi. Jesteśmy unią równych państw, unią państw narodowych

— powiedziała prezydent Estonii.

Powiem, co czuję, jeśli chodzi o równość państw w Europie. Osobiście nie czuję tego, co powiedzieli moi poprzednicy. Muszę podpowiedzieć, że tego odczucia nie ma na Ukrainie. Podam przykład szczepionek. Nasz kraj nie otrzymał nic. Mamy porozumienia podpisane z USA, Indiami, Wielką Brytanią. Podjęliśmy kroki. Działałem jak minister zdrowia, starałem się pozyskać szczepionki. Teraz zaszczepiliśmy milion ludzi, mamy podpisane umowy na dostawę 20 mln szczepionek, ale otrzymamy je dopiero pod koniec roku. Nie jest to zgodne z wartościami europejskimi, to bardzo niesprawiedliwe. Podczas pierwszej fali nikt nie wiedział, jakie restrykcje należy wprowadzić, jak się przygotować. Pamiętamy, jaki duży problem miały Włochy. My wysłaliśmy tam pracowników medycznych, środki odkażające. To tyle, jeśli chodzi o równość z mojej strony. Myślę, że UE musi być silną organizacją, musi zapraszać kraje, które chcą być jej częścią. Jestem wdzięczny, że wspieracie Ukrainę

– mówił prezydent Ukrainy.

13:05 Ekspozycja prezentująca numizmaty związane z Konstytucją Rzeczypospolitej Obojga Narodów

W poniedziałek 3 maja, w związku z 230. rocznicą uchwalenia Konstytucji 3 Maja, w holu głównym gmachu Sejmu na I piętrze zaprezentowano monety i medale upamiętniające Konstytucję Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W otwarciu wystawy uczestniczyli prezydenci Polski i Litwy Andrzej Duda i Gitanas Nausëda oraz marszałkowie Sejmu i Senatu Elżbieta Witek i Tomasz Grodzki.

12:37 Wspólna deklaracja prezydentów

Prezydenci Polski, Litwy, Estonii, Łotwy i Ukrainy przyjęli w Warszawie wspólną deklarację w 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja.

My, Prezydenci – Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Estońskiej, Ukrainy, Republiki Łotewskiej i Republiki Litewskiej – spotykamy się dziś w Warszawie, aby wspólnie uczcić 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja

— czytamy w deklaracji pięciu prezydentów.

Przywódcy państw regionu podkreślili wspólnie, że „przyjęcie w 1791 roku tego doniosłego aktu, regulującego ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów, miało historyczne znaczenie, była to bowiem pierwsza na naszym kontynencie i druga w świecie przyjęta nowoczesna ustawa zasadnicza”.

Pomni dziejowych doświadczeń, dumni z osiągnięć naszej współczesnej współpracy w regionie, świadomi wyzwań – z nadzieją patrzymy w przyszłość

— oświadczyli prezydenci.

Wyrażamy przekonanie, że pomyślność naszego wspólnego dziedzictwa i wspólnego domu, zakorzenionych w cywilizacji europejskiej, wymaga, aby właśnie tak jak dom, Europa była budowana na fundamencie podstawowych wartości i zasad. Są nimi bez wątpienia: wolność, suwerenność, integralność terytorialna, demokracja, rządy prawa, równość i solidarność

— oświadczyli liderzy państw regionu.

Jak wskazali, „jednocząca się Europa powinna być otwarta na wszystkie kraje i narody, które te wartości podzielają”.

Prezydenci zaznaczyli w deklaracji, że ze zrozumieniem i poparciem odnoszą się „do wytrwałych dążeń wszystkich ludów naszego regionu, z którymi łączy nasze narody wspólnota dziejowego losu, a które dzisiaj pragną cieszyć się tak jak my dobrodziejstwami wolności i demokracji, odważnie domagając się respektowania swoich praw”.

Uważamy, że dla nas wszystkich solidarność narodów, szczególnie przy obecnych zagrożeniach dla naszego wspólnego bezpieczeństwa, jest jednym z kamieni węgielnych pokoju, stabilności, rozwoju, dobrobytu i odporności. Kierując się tym przekonaniem, będziemy z zaangażowaniem kontynuować dialog i współpracę reprezentowanych przez nas państw

— oświadczyli prezydenci.

12:15 Okolicznościowe przemówienie prezydenta Dudy

Ojcowie konstytucji w jednej mierze odrzucali tyranię jednostki, czyli monarchię, bezwzględny dyktat większości oraz bezład i anarchię, którym sprzyjała zasada jednomyślności w głosowaniach izby poselskiej. Podział kompetencji miał wymiar praktyczny, ale tez i ideowy. Zapobiegał takiej kumulacji władzy, która mogłaby zagrozić podmiotowości narodu

— zwrócił uwagę w przemówieniu prezydent Duda.

Konstytucja 3 maja nie stanowiła radykalnego zerwania z chrześcijańskim dziedzictwem Polski i Europy. Była świadectwem ewolucyjnego, zdroworozsądkowego podejścia do kultury, religii, tradycji i zwyczajów, które ukształtowały tożsamość Rzeczypospolitej i jej mieszkańców

– zauważył prezydent.

Stajemy dzisiaj razem, aby zaświadczyć o naszym przywiązaniu do wartości. Wyciągając wnioski z historii stajemy ramię w ramię, aby wyrazić wolę zachowania niezawisłości naszych narodów, bezpieczeństwa i stabilnego rozwoju., z całą mocą deklarujemy, że nie możemy i nie chcemy wyrzec się naszej wolności, suwerenności, integralności terytorialnej i prawa do samostanowienia, naszej demokracji i rządów prawa. Naszego braterstwa, solidarności, wzajemnego szacunku oraz lojalnej, wielostronnie korzystnej współpracy,. Razem uznajemy, że tylko na fundamencie tych ideałów możemy budować swoją korzystną przyszłość

– podkreślił Andrzej Duda.

Wiwat nasza przyjaźń! Niech żyją wolne narody i demokratyczne państwa naszego regionu – Litwa, Łotwa, Estonia, Ukraina i Polska! Niech żyją wolność i solidarność!

— mówił prezydent Andrzej Duda.

12:00 Uroczystości na dziedzińcu Zamku Królewskiego

W południe na dziedzińcu Zamku Królewskiego rozpoczęły się uroczystości z udziałem pięciu prezydentów: Andrzeja Dudy, Gitanasa Nausedy, Kersti Kaljulaid, Egilsa Levitsa oraz Wołodymyra Zełenskiego. Pięcioro prezydentów podpisze wspólną deklarację w 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja.

11:00 Msza św. w intencji Ojczyzny

Najwyższe władze państwowe z prezydentem RP Andrzejem Dudą na czele w 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja wzięli udział w uroczystej Mszy św. w intencji Ojczyzny, która odbywa się w archikatedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie; mszy przewodniczy biskup polowy Wojska Polskiego Józef Guzdek.

CZYTAJ WIĘCEJ: Przedstawiciele władz państwowych modlą się w intencji Ojczyzny. Uroczysta Msza św. w archikatedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie

10:00 Wystąpienie prezydenta Litwy w Sejmie

Podczas zgromadzenia Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Sejmu Republiki Litewskiej w 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja, Nauseda podkreślił, że pielęgnowanie stosunków z Polską jest jednym z priorytetów litewskiej polityki zagranicznej.

Jednocześnie jest imperatywem mojej działalności – jako prezydenta państwa

— dodał.

Prezydent Litwy oświadczył, że szczerze wierzy w potęgę stosunków wzajemnych i przyjaźni między Polakami a Litwinami. Wskazywał, że oba narody żywo interesują się i dążą do poznania nie tylko wzajemnego dziedzictwa kulturowego, ale również współczesnych osiągnięć.

CZYTAJ WIĘCEJ: Prezydent Litwy w Sejmie: Kroczymy ramię w ramię z Polską. Niech nasze państwa zawsze będą wzorem dla innych narodów

9:30 Wystąpienie prezydenta Dudy w Sejmie

Podczas uroczystego zgromadzenia posłów i senatorów Duda podkreślił, że bardzo się cieszy, że 230. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja jest świętowana w polsko-litewskim gronie z udziałem m.in. litewskiego prezydenta.

Wskazywał, że uchwalonej 230 lat temu „Konstytucji 3 Maja nie mogli ścierpieć wrogowie wolności” a „imperialna Rosja wydała jej wojnę”.

Zawsze wszelcy tyrani będą zwalczać przesłanie wolnościowej Majowej Jutrzenki. Było ono zakazane przez zaborców i przez okupantów. Pamiętamy również czasy, gdy zabraniano świętowania dnia 3 maja w latach rządów komunistycznych

— mówił prezydent.

CZYTAJ WIĘCEJ: Prezydent Duda w Sejmie: Konstytucja 3 maja to wspaniała opowieść o aktywizmie, o poczuciu odpowiedzialności za dobro wspólne

9:00 Polsko-litewskie zgromadzenie posłów i senatorów

W poniedziałek, tuż po godz. 9 w Sejmie rozpoczęło się uroczyste, polsko-litewskie zgromadzenie posłów i senatorów z okazji 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja. Głos zabiorą prezydenci Polski i Litwy – Andrzej Duda i Gitanas Nauseda.

CZYTAJ WIĘCEJ: Szczególny charakter obchodów 3 maja! Polsko-litewskie zgromadzenie posłów i senatorów przyjęło specjalną uchwałę

wkt/PAP