Podlaskie. Dzień Woli. Białorusini wierzą, mogą i zwyciężą, bo sercem i duchem są wolni

Jeden z protestujących trzymał wydrukowaną kartkę ze zdjęciem Andżeliki Borys, szefowej Związku Polaków na Białorusi, skazanej w środę (24 marca) na 15 dni aresztu po postawieniu jej zarzutu nielegalnego zorganizowania tradycyjnego jarmarku rękodzieła „Grodzieńskie Kaziuki 2021” (w czwartek rano zatrzymany został przez milicję także inny działacz polskiej narodowości, dziennikarz Andrzej Poczobut).

Marina Leszczewska (psycholożka od sześciu lat mieszkająca w Białymstoku), prezeska Fundacji Białoruś 2020, założonej w ubiegłym roku przez przedstawicieli diaspory białoruskiej Białegostoku przemawiała: – 103 lat temu ogłoszono niezależność Białoruskiej Republiki Ludowej. Ten krok wydawał się wówczas beznadziejnym, romantycznym aktem. Jednak dzięki niemu i my dzisiaj mamy nadzieję. Wierzę, że zostanie ona w naszych sercach i doprowadzimy do zwycięstwa.

Białorusini. Wolni myślami i sercem

Eugeniusz Wappa, przewodniczący Związku Białoruskiego w RP, zwracał uwagę: – Niestety sytuacja jest taka, że nie możemy dziś mówić ani o demokracji, ani o wolności na Białorusi. Od kiedy Aleksander Łukaszenka doszedł do władzy [został pierwszy raz prezydentem w 1994 r. – red.], mamy do czynienia z postępującym niszczeniem całej białoruskiej państwowości: postępującym zanikiem białoruskiego języka, postępującą rusyfikacją. Białoruś i z litery prawa i ducha powinna być białoruska.

Podkreślał znaczenie idei białoruskości przechowywanej poza granicami Białorusi. Dodawał: – Widzimy, że dziś władza na Białorusi atakuje wszystkich bez wyjątku: i Białorusinów, i obywateli Białorusi narodowości polskiej. Przekazujemy słowa solidarności wszystkim narodowościom, które znajdują się pod uciskiem tej władzy.

Obecna na manifestacji Marharyta Lauczuk, jedna z najsłynniejszych białoruskich śpiewaczek operowych, która w piątek (26 marca) wystąpi w Białymstoku w czasie koncertu solidarności z Białorusią, była przekonana: – Białorusini będą wolni, bo są wolni myślami i sercem i będą żyli w naszym kochanym, wolnym kraju.

Z kolei Paweł Stankiewicz z Fundacji Tutaka – działającej na rzecz promocji kultury białoruskiej i podtrzymania kontaktów polsko-białoruskich, która jest organizatorem piątkowego koncertu – zaznaczał: – Jako Białorusini świętujemy dzisiaj święto wolności, ale nie zgadzamy się też na to, co dziś spotka na Białorusi mniejszość polską. Każda mniejszość powinna być pod opieką państwa, w którym żyje.

Kwiaty zasłużonym dla białoruskości

Po pikiecie po konsulatem manifestanci i manifestantki przenieśli na kolejną pikietą na Rynek Kościuszki, gdzie czynna jest plenerowa wystawa fotograficzna „Białoruś przebudzona”, stanowiąca zapis tragicznych chwil z Białorusi po ubiegłorocznych wyborach prezydenckich.

Tu jeden z młodych ludzi trzymał w ręku transparent z mapą Białorusi, pod którą było wypisane pytanie: „Korea Północna 2.0?”. Przed dwójką innych młodych chłopaków w przebraniach „siławików” w czarnych cywilnych strojach i z pałkami ustawiono karton, na którym można było przeczytać: „Od początku protestów na Białorusi zatrzymano ponad 30 000 osób”. Na dołączonej długiej kartce wyliczono przyczyny zatrzymań, w tym: „umieścił biało-czerwono-białą flagę na oknie balkonowym, pił herbatę na podwórku, opublikował komentarze w mediach, dała kwiaty policjantom, klasnął, wystąpił na koncercie, przyszedł posłuchać koncertu”…

Z okazji Dni Woli na balkonie reprezentacyjnej siedziby białostockich władz – Pałacyku Gościnnego wywieszono trzy biało-czerwono-białe flagi. Dwie takie powiewały też na Ratuszu, w którym mieści się Muzeum Podlaskie (instytucja samorządu wojewódzkiego). O zmierzchu biało-czerwono-białymi barwami pokryły się budynki Pałacyku Gościnnego oraz Opery i Filharmonii Podlaskiej.

Fot. Agnieszka Sadowska / Agencja Gazeta

Z okazji tego święta w Bielsku Podlaskim na prawosławnym cmentarzu przy ul. Wojska Polskiego złożono kwiaty na grobie Jarosława Kostycewicza – działacza społecznego i popularyzatora oświaty białoruskiej, organizatora szkolnictwa w Bielsku Podlaskim, długoletniego (1949–1965) dyrektora Liceum Ogólnokształcącego z Białoruskim Językiem Nauczania w Bielsku Podlaskim. W Supraślu kwiaty złożono na grobie działaczki na rzecz białoruskości Wiery Masłouskiej, której 125. rocznica urodzin przypada 24 marca, a w Białymstoku przed tablicą znajdującą się na budynku więzienia przy ul. Kopernika, upamiętniającą ofiary okupacji sowieckiej i niemieckiej oraz komunistycznego aparatu bezpieczeństwa, którzy stracili tu życie w latach 1939–1956. Tu hołd oddany został autorowi hymnu BNR „My wyjdziem szczylnymi radami” Makarowi Kraucowowi, który – zgodnie z badaniami historyków – był w podziemiach tego więzienia zakatowany przez Sowietów po ich okupacji Polski we wrześniu 1939 r.

Koncert solidarności z BTL-u

Jak już informowaliśmy, piątkowy koncert online w ramach tegorocznych obchodów Dnia Woli transmitowany z Białostockiego Teatru Lalek rozpocznie się o godz. 18. W jego trakcie poza Lauczuk wystąpi Navi Band. To białoruski zespół indie-popowy, który ma swoich fanów na całym świecie. W 2015 r. zdobył pierwsze miejsce w konkursie młodych kapel na Festiwalu Muzyki Młodej Białorusi Basowiszcza. W 2017 r. reprezentował Białoruś na Eurowizji. „Historia mojego życia” była pierwszą w historii tego konkursu piosenką wykonaną w języku białoruskim.

Natomiast Marharyta Lauczuk mimo młodego wieku do 2020 roku była solistką w Narodowym Teatrze Wielkim Opery i Baletu w Mińsku. Za śpiewanie patriotycznych pieśni podczas antyrządowych demonstracji została stąd zwolniona. Pod koniec 2020 roku dołączyła do antyrządowego gabinetu cieni Swiatłany Cichanouskiej, w którym odpowiada za kulturę i dziedzictwo narodowe. Obecnie mieszka w Wilnie.

Koncert organizowany jest przy pomocy finansowej i pod patronatami marszałka podlaskiego i prezydenta Białegostoku. Patronat medialny sprawuje m.in. „Wyborcza”.

Transmitowany będzie tutaj

Władz święta nie uznaje

25 marca 1918 r. w Mińsku zostało proklamowane pierwsze w historii państwo białoruskie – Białoruska Republika Ludowa. Rocznica ta na Białorusi obchodzona jest jako Dzień Woli (Dzień Wolności) przez opozycję i środowiska niezależne, a także przez Białorusinów Polsce i na całym świecie. Na Białorusi obecna władza tego święta nie uznaje. Białoruskie władze państwowe za oficjalne Święto Niepodległości uznają dzień 3 lipca upamiętniający datę wyzwolenia terenów Białorusi przez Armię Czerwoną spod okupacji niemieckiej w 1944 r.

Fot. Agnieszka Sadowska / Agencja Gazeta

Po proklamowaniu BRL państwem tym kierowała demokratycznie wybrana Rada Białoruskiej Republiki Ludowej. Rada przystąpiła do budowy administracji i edukacji białoruskiej. Ustanowiono Pogoń jako herb Białorusi, a na fladze przyjęto barwy biało-czerwono-białe, dziś nieuznawane przez reżim Aleksandra Łukaszenki. Białoruskie środowiska niepodległościowe uznają 25 marca 1918 r. za wydarzenie, które ma duże znaczenie w kształtowaniu się państwowości białoruskiej.

Zgodnie ze spisem powszechnym z 2011 r. poczucie przynależności do narodu białoruskiego zadeklarowało blisko 47 tysięcy obywateli Polski. Białoruś zamieszkuje około 10 milionów obywateli. Językami urzędowymi są rosyjski i białoruski.

Zgłoś naruszenie/Błąd