Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 16 marca 2021 roku uniewinnił oskarżonych od zarzucanych im czynów, a kosztami obciążył Skarb Państwa.
W sprawach toczących się pod sygnaturami II K 64/21 (wyrok można znaleźć ty: http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia3/II%20KK%2064-21.pdf) II K 97/21 (wyrok: http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/orzeczenia3/ii%20kk%2097-21.pdf) oraz II K 74/21 (cały wyrok wraz z uzasadnieniem tu: http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/orzeczenia3/ii%20kk%2074-21.pdf) Sąd Najwyższy obwinionymi były osoby z art. 54 kodeksu wykroczeń. Treść tego przepisu jest następująca: „Kto wykracza przeciwko wydanym z upoważnienia ustawy przepisom porządkowym o zachowaniu się w miejscach publicznych, podlega karze grzywny do 500 złotych albo karze nagany”
Sprawy dotyczyły osób, które w okresie od 5 do 11 kwietnia 2020 roku nie zastosowały się do zakazu przemieszczania się w czasie pandemii bez zbędnej potrzeby. W stosunku do tych osób zapadły wyroki nakazowe wymierzające oskarżonym kary w postaci kary grzywny. Przyjęto, że czyn wyczerpał dyspozycję art. 54 k.w. w zw. z § 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r., poz. 566) i za ten czyn wymierzył mu karę 100 (sto) zł grzywny. Wskazane w nich osoby zostały uznane winnymi popełnienia zarzucanego im czynu. Od tych wyroków nie złożono sprzeciwu i wyroki się uprawomocniły. Kasację od wyroku złożył jednak Rzecznik Praw Obywatelskich. W kasacji wskazano, iż przedmiotem ochrony art. 54 k.w. jest bowiem porządek i spokój w miejscach publicznych, a nie ochrona zdrowia poprzez zwalczanie epidemii.
Przepis ten jest przepisem blankietowym, ale celem przepisów rozporządzenia była ochrona zdrowia (art. 68 Konstytucji RP) i w ramach tak zakreślonego celu (realizacja konstytucyjnego obowiązku zwalczania chorób zakaźnych – art. 68 ust. 4 Konstytucji RP), przepisy te nie stanowiły przepisów porządkowych w rozumieniu art. 54 k.w. W kasacji Rzecznik Praw Obywatelskich podniósł, że „formalnie obwiniony swoim zachowaniem naruszył zakaz przemieszczania się, bo nie przemieszczał się w celu ujętym uregulowaniem ust. 1-4 § 5 rozporządzenia z 10 kwietnia 2020 r., to jednak rozporządzenie nie zawierało żadnej sankcji za naruszenie takiego zakazu, a ponadto, przewidziany tym rozporządzeniem zakaz przemieszczania się wkraczał w sposób wyraźny w materię konstytucyjnej wolności określonej w art. 52 ust. 1 Konstytucji RP. Wolność ta może być ograniczona tylko w ustawie i to w określonym celu bez naruszenia istoty wolności (art. 52 ust. 3 i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP), czego nie uczyniono (nie wprowadzono żadnego z trzech stanów nadzwyczajnych), a wskazane rozporządzenie nie spełnia warunku takiego aktu prawnego” Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, że każdorazowo sąd powinien badać, czy przepisy porządkowe, do których odsyła art. 54 k.w., są zgodne z Konstytucją, a w szczególności, czy zostały ustanowione zgodnie z konstytucyjnymi zasadami stanowienia aktów podstawowych.
Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wskazał, iż wobec treści przepisu art. 54 k.w. istotna jest nie tylko kwestia istnienia podstawy ustawowej do wydania określonych przepisów porządkowych, które określają normę sankcjonowaną, ale także to, czy dane przepisy mieszczą się one – w tym wypadku przepisy rozporządzenia z 10 kwietnia 2020 r. – w granicach upoważnienia ustawowego. Ponownie zatem sądy w swoich rozstrzygnięciach przyjęły, iż zakazy i nakazy wprowadzane rozporządzeniami w związku ze stanem epidemii nie znajdują podstawy w ustawie, a zatem nie mogą ingerować w określony w rozporządzeniu sposób w prawa i wolności obywateli.
Sprawy, o których pisze powyżej, były już zakończone, istnieją jednak środki, które pozwalają na skuteczne kwestionowanie takich wyroków, które pozostają sprzeczne z prawem, nawet jeśli w zwykłym trybie wyroku zaskarżyć się już nie da. Tym bardziej warto analizować te wyroku, decyzje, nałożone kary, które jeszcze nie są ostateczne czy prawomocne i zastosowanie ma zwykłe odwołanie, sprzeciw czy apelacja.
W przypadku wystąpienia zdarzeń wymagających konsultacji zapraszamy do skorzystania z pomocy prawnej. Kontakt za pośrednictwem redakcji nr tel.539-202-931 lub e-mail: [email protected]
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS