Wiosna 2021. Z lornetką i atlasem możemy “zapolować” na ptaki. Polecamy kilka miejsc

Dobrze też słychać kosy, a niedługo pojawi się więcej drozdów śpiewaków. Te dwa gatunki drozdów najlepiej odróżnić po tym, jak śpiewają. Śpiewak częściej powtarza określone „strofy”.

Część gatunków odlatujących na zimę będzie za chwilę wracała. Niedługo przylecą pokrzewki, np. pokrzewka czarnołbista zwana kapturką. Na końcu pojawią się słowiki uważane za najpiękniej śpiewające polskie ptaki. Zobaczyć będzie można także muchołówkę małą – to nieduży, bardzo piękny ptaszek z pomarańczowym gardłem. On także pięknie śpiewa. Najpóźniej pojawi się tropikalnie wyglądająca żółto-czarna wilga, jej charakterystyczny śpiew brzmiący jak słowo „zofija” usłyszymy dopiero w maju.

Ale wracając do tego co teraz. W tym okresie możemy nadal usłyszeć puszczyka. Mamy również bardzo dobry okres na obserwację słonki. To ptak z bardzo długim dziobem z rodziny siewkowych. W tym czasie można ją dostrzec na granicy lasu wysokiego i na terenach po zrębie. Słonka zatacza duże koła nad swoim terytorium, pochrapując i wydając charakterystyczny pisk. To bardzo ciekawy ptak i z wyglądu, i z zachowania. W razie zagrożenia potrafi swoje pisklę wziąć w pazury i z nim odlecieć.

Kiedy obserwować ptaki?

– Można próbować zawsze, ale najlepiej wybrać się do lasu, kiedy jest ładna pogoda, gdy jest bezwietrznie lub wiatr jest bardzo mały. Kiedy mocno wieje, ptaki są mało aktywne. Najlepiej słychać i widać je rano bądź pod sam wieczór. Zachęcam, aby być w lesie przed południem. Jeśli ktoś nie ma czasu ani rano, ani w południe, to można poszukać np. wspomnianego już drozda śpiewaka w momencie, kiedy zapada zmierzch. Wtedy bardzo intensywnie się odzywa, milknie, gdy robi się już zupełnie ciemno. Słonkę, podobnie jak kosa, też można zobaczyć pod wieczór.

Jak się przygotować?

– Dobrze się ubierzmy, żeby nie było nam za zimno, bo się zniechęcimy do obserwacji. Kiedy już jesteśmy w lesie, najlepiej ulokować się na przykład pod jakimś drzewem i zwyczajnie posiedzieć chwilę, wtopić się w krajobraz. Po jakimś czasie ptaki przestaną zwracać na nas uwagę i będziemy mieli odpowiednie warunki do obserwacji. Dobrze wyposażyć się w atlas ptaków, w zupełności wystarczy mały, kieszonkowy – ważne, żeby były w nim dobre zdjęcia lub rysunki. W takim atlasie szybko odnajdziemy obserwowany gatunek. Można zabrać lornetkę. Sugeruję taką o niezbyt silnym powiększeniu, na przykład 8 x 42 lub 7 x 50.

Co i rusz nad naszymi głowami przelatują klucze migrujących ptaków, jakie gatunki obserwujemy teraz na niebie?

– Widzimy i słyszymy przede wszystkim gęsi, to gęś białoczelna, gęgawa i zbożowa. Inne gatunki są raczej rzadkością w naszym regionie.

Teraz jest dobry czas na podpatrywanie ptaków?

– Oczywiście, bardzo dobry. Na drzewach nie ma jeszcze liści, więc lepiej je widać. Poza tym trwają gody, ptaki są bardzo oszołomione, zajęte sobą, mniej zwracają uwagę na przykład na ludzi. Cóż mogę powiedzieć… miłość jest ślepa.

Rozmawiała Agnieszka Kępka

Wiosna 2021. Jedziemy na wycieczkę

Barbarka i Las Piwnicki

Jeśli chcesz się wybrać bliżej Torunia, to warto przejść się ścieżką dydaktyczną poprowadzaną przez Las Piwnicki i Barbarkę. Ścieżka „Powrót do pierwotnego lasu” o długości około 10 km zaczyna się i kończy w osadzie leśnej Barbarka. Trasę można pokonać pieszo lub rowerem.

W listopadzie w Osadzie Leśnej na Barbarce pojawi się nowa nawierzchnia, elementy małej architektury oraz nowe drzewa i krzewy Adam Zakrzewski / UMT

Na Barbarce skorzystamy z boisk, placów zabaw. Jest także Szkoła Leśna i polany, na których można zrobić piknik, miejsca na ogniska i park linowy. Jak pewnie każdy z nas zauważył, w ciepłe dni bywa tam dosyć tłoczno. Torunianie i nie tylko, przyjeżdżają na Barbarkę całymi rodzinami by wspólnie spędzić czas, porozmawiać i przy okazji przejść się po lesie. Zupełnie inny charakter ma część trasy prowadząca przez Las Piwnicki (po drugiej stronie drogi prowadzącej na Bydgoszcz), tu jest zdecydowanie ciszej i spokojniej, a na trasie spotyka się pojedyncze osoby.

Las Piwnicki jest objęty ochroną, rezerwat ma powierzchnię blisko 37 hektarów. Jest jednym z najstarszych i najlepiej poznanych rezerwatów w Polsce. Rosną tu 300-letnie dęby i 160-letnie sosny. Dominujące gatunki drzew to: sosna pospolita, dąb bezszypułkowy i szypułkowy, grab pospolity, olsza czarna oraz brzoza brodawkowata i omszona. Jeśli chodzi o krzewy, to spotkamy tu np. bez czarny, leszczynę, berberys, czeremchę, trzmielinę. W runie zaś można wypatrzyć konwalie. Rośnie tu także gajowiec żółty, kokorycz, borówka czarna, skrzyp leśny, przylaszczka pospolita, zawilce i niecierpki.

Las Piwnicki pod Toruniem Fot. Mateusz Stopiński

Przez rezerwat urokliwie wije się rzeczka. Jeśli ma się szczęście to można zobaczyć jak kilka centymetrów nad jej taflą przelatuje zimorodek. Są także strzyżyki, usłyszeć można dzięcioła średniego, gatunek charakterystyczny dla starych drzewostanów. Wiosną ten dzięcioł jest bardzo aktywny, nie tylko słychać, jak bębni dziobem w pień, ale również jego charakterystyczne “miauczenie” (tak wydawane przez tego ptaka dźwięki nazywają leśnicy). Ten gatunek pojawia się tam, gdzie jest dużo liściastych i starych drzew. Las Piwnicki jest więc dla niego idealny. W lesie tym widywane są także żurawie.

Na Barbarkę można dojechać autobusem miejskim. Jeśli ktoś ma ochotę zobaczyć Las Piwnicki, a niekoniecznie chce tam dojść trasą prowadzącą przez Barbarkę, to może skorzystać z niewielkiego parkingu usytuowanego zaraz przy drodze nr 553, na północ od zjazdu na Barbarkę. A jeśli “leśne” atrakcje to dla kogoś za mało, może pojechać samochodem kawałek dalej i zobaczyć Centrum Astronomii UMK w Piwnicach. Na terenie obserwatorium stoją dwa radioteleskopy, mniejszy o średnicy 15 metrów i większy o średnicy 32 metrów. W obiekcie znajdują się także teleskopy optyczne, a także bardzo ciekawy model układu słonecznego.

Bagienna Dolina Drwęcy

Dobrym miejscem do obserwacji ptaków jest Bagienna Dolina Drwęcy, która leży w granicach Brodnickiego Parku Krajobrazowego oraz Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Drwęcy. Występujące tam bagna i łąki są ważnym miejscem dla migrujących ptaków wodno-błotnych, które zatrzymują się tu podczas swoich wędrówek. Niekiedy ich koncentracja przekracza 20 tys. osobników. Na terenie stwierdzono 216 gatunków ptaków. Lęgi odbywają tu między innymi żurawie, gęgawy. Występuje ciekawy gatunek słowika – podróżniczek. Spotkać go można w trzcinowiskach. Podróżniczka poznamy po błękitnej plamie na piersi.

Bagienna Dolina Drwęcy fot. Borys Szpryngwald

Na tym terenie wytyczono ścieżkę edukacyjną, zaczyna się ona w centralnej części Nadleśnictwa Brodnica, w miejscowości Bobrowiska, przy drodze gminnej, w pobliżu parkingu. Wzdłuż niej ustawione są tablice informacyjne, można nią dotrzeć do drewnianej wieży widokowej, z której rozpościera się widok na dolinę Drwęcy.

Obecnie na rozlewiska Drwęca można spotkać gęsi, żurawie, pojawia się coraz więcej kaczek, dobry czas na obserwacje ptaków siewkowych takich jak czajki i brodźce będzie w maju.

Innym bardzo atrakcyjnym miejscem do obserwacji ptaków w tych rejonach jest zbiornik małej retencji Mały Mścin, w miejscowości Tereszewo, na terenie Leśnictwa Ostrówki. To rozlewisko przyciąga ptaki wodno-błotne. Obserwuje się tu ptaki siewkowe na przykład czajkę, brodźce, bataliony. Na tym terenie stwierdzono obecność kilkunastu gatunków kaczek, a wczesną wiosną pojawiają się łabędzie krzykliwe. Corocznie obserwowane są rybitwy i wiele innych gatunków ptaków.

Będąc w pobliżu Brodnickiego Parku Krajobrazowego wiele osób odwiedzało liczący kilkaset lat pomnik przyrody: Dąb Rzeczypospolitej. Niestety pod koniec ubiegłego roku drzewo spłonęło i runęło na ziemię. Dąb został najprawdopodobniej podpalony. Drzewo wciąż leży w miejscu, gdzie upadło.

Szumny Zdrój

Przyrodniczo-leśna ścieżka edukacyjna „Szumny Zdrój” położona jest w południowo-wschodniej części Nadleśnictwa Brodnica, na terenie Leśnictwa Górzno.

Przyrodniczo-leśna ścieżka edukacyjna ‘Szumny Zdrój’ fot. Borys Szpryngwald

Dojechać tam można od strony Brodnicy albo Lidzbarka Welskiego drogą nr 544. W miejscowości Bartniczka należy skręcić w drogę lokalną do Górzna, a następnie kierować się w stronę miejscowości Czarny Bryńsk.

Długość trasy turystycznej wynosi ok. 2,5 km. Po drodze zobaczymy zróżnicowany pod względem gatunkowym krajobraz. Zaobserwujemy wiele chronionych gatunków roślin. Jeśli będziemy mieć szczęście zobaczymy leśne zwierzęta: dziki, sarny, borsuki, a może nawet i jelenie. Wiosną, zanim na drzewach pojawią się liście można podziwiać pięknie kwitnące kwiaty. W rezerwacie rosną także duże połacie czosnku niedźwiedziego.

Dziennikarze redakcji lokalnych “Gazety Wyborczej” przygotowali propozycje wiosennych wycieczek. Najedź kursorem na interaktywną mapę, znajdź interesujące cię miejsce i kliknij. 

Zgłoś naruszenie/Błąd