“Wojna przychodzi nieoczekiwanie, burzy porządek i wypełnia życie strachem”. Anna Sakowicz o drugim tomie historycznej sagi

Jak mówi autorka, wojna zastaje bohaterów i bohaterki, gdy wiodą spokojne życie. – Stasia jest w ciąży z ukochanym Josephem. Bliźniaki z poprzedniego małżeństwa chowają się szczęśliwie i zdrowo. Rodzina prowadzi sklep w Tczewie, Hirsz gra zwykłego kupca. Julia również jest szczęśliwa. Razem z Maciejem w przyszłości mają przejąć introligatornię Antoniego Jaśmińskiego. Kasia wreszcie odnalazła spokój, właśnie zorganizowała spotkanie autorskie mężowi, pisarzowi Zygmuntowi Cichońskiemu. Realizuje się jako jego asystentka, pisze też do gazet artykuły feministyczne… Można by powiedzieć: sielanka – opowiada autorka. – Wojna oczywiście z reguły przychodzi w nieoczekiwanym momencie, burzy poprzedni porządek, wypełniając ludzkie życie strachem, a także gniewem i niezgodą na taką sytuację. 

Grzech, gniew i gorycz

To właśnie gniew znalazł się w podtytule drugiego tomu sagi. Jak zdradza w rozmowie z lokalną “Wyborczą” początkowo myślała o nienawiści, bo właśnie z tą emocją kojarzy jej się wojna. Zdanie zmieniła po lekturze artykułów psychologicznych.  

Anna Sakowicz: Według psychologów gniew jest reakcją na sytuację, gdy któraś z ważnych dla nas potrzeb jest niezaspokojona. Gniew więc trwa dłużej niż złość i jest mniej intensywny niż nienawiść. Mam wrażenie, że właśnie to czują moi bohaterowie. Ich podstawowe potrzeby nie mogą być zaspokojone, ponieważ wybucha wojna, a kiedy wreszcie się kończy, w ich życiu pojawiają się kolejne komplikacje, które ponownie powodują frustracje, a w konsekwencji gniew na siebie, na członków rodziny i na to, co dzieje się wokół. 

Jak podkreśla autorka, poszczególne podtytuły sagi odnoszą się do historii. „Czas grzechu” był więc czasem „narastania” faszyzmu i niepokojów społecznych, jak mówi Sakowicz – brunatnienia Gdańska. Grzech znalazł finał w gniewie, a nowy powojenny ład przyniesie gorycz.  

Akcja drugiego tomu rozpoczyna się wraz z wybuchem II wojny światowej, a kończy się w 1968 roku. Sakowicz nie chciała kończyć akcji drugiego tomu zaraz po zakończeniu wojny.

– Interesujące dla mnie było śledzenie losów bohaterów od początku wojny po wydarzenia marcowe. Wydawać by się mogło, że kiedy skończy się wojna, wszystko już będzie dobrze, a niestety świat nie jest tak urządzony. Chaos związany z zakończeniem wojny i moment ustalania nowego porządku jest równie dramatyczny. Ponadto moim zamiarem było poprowadzenie historii Jaśmińskich od 1916 roku do współczesności, musiałam więc podzielić ok. 100 lat na odcinki. Zdecydowałam, że wydarzenia marcowe są dobrą cezurą czasową i zapowiedzią tego, co wydarzy się w Polsce w następnych dziesięcioleciach. Teraz przede mną kolejne przełomowe wydarzenia do opisania – opowiada autorka.  

Research to połowa sukcesu

Odpowiednie przygotowanie tła historycznego wymagało od autorki solidnego przygotowania. Czytała literaturę wspomnieniową i prasę codzienną, zeznania byłych więźniów obozu Stutthof, dokumenty dotyczące jego powstania i funkcjonowania, wspomnienia Wacława Mitury oraz Brunona Zwarry. Pomocne były dzienniki z robót przymusowych Haliny Fedorowicz, ale też wspomnienia gdańskiej lekarki Ireny Jabłońskiej-Kaszewskiej.

– Traktuję swoją pracę bardzo poważnie. Wiem, że dobry research to połowa sukcesu, najpierw więc należało zdobyć wiedzę, tym bardziej że nie jestem historykiem. Pomocna była także Biblioteka Cyfrowa, z której korzystam chyba codziennie, dzięki niej mam dostęp do dawnej prasy – mówi Sakowicz.  

Pomocny był również doktor Jan Daniluk, historyk i popularyzator wiedzy o Gdańsku. Sakowicz: – Pan Daniluk jest dla mnie autorytetem, jeżeli chodzi o historię Gdańska, wiele się od niego uczę przy każdym tomie. Zawsze najbardziej stresującym momentem po napisaniu książki jest informacja od mojej redaktorki prowadzącej, że powieść została przesłana do p. Daniluka. Niecierpliwie czekam na jego wskazówki, drżąc ze strachu, czy nie popełniłam jakichś kardynalnych błędów. Czuję się jak uczennica przed oceną z klasówki. Potem jednak jest ulga, że nie było tak źle.  

Druga część Jaśminowej Sagi Anny Sakowicz ukaże się 24 marca 2021 roku nakładem wydawnictwa Poradnia K. 

Anna Sakowicz ‘Czas gniewu’, drugi tom Jaśminowej Sagi materiały wydawnictwa Poradnia K

Zgłoś naruszenie/Błąd