Kolejna firma otwarta w lockdownie bez kary

To już drugi wyrok korzystny dla przedsiębiorców ukaranych przez sanepid za niestosowanie się do ograniczeń wprowadzonych w związku z Covid-19. Tym razem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie uznał za bezpodstawną karę nałożoną na właściciela baru otwartego w czasie wiosennego lockdownu. Wcześniej Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu uchylił karę 10 tys. zł nałożoną na fryzjera.

Poniżej dalsza część artykułu

Openbar mimo zakazu

Tak jak w sprawie opolskiej, przyczynkiem do nałożenia kary na właściciela baru z Pomorza była notatka policyjna. Funkcjonariusz zanotował, że 24 marca 2020 r. lokal był otwarty i przebywały w nim osoby spożywające alkohol – około dziesięciu osób. W związku z tym naczelnik lokalnej komendy miejskiej policji poinformował powiatową stację sanitarno-epidemiologiczną, że właściciel baru nie zastosował się do ograniczeń. I na tej podstawie państwowy powiatowy inspektor sanitarny nałożył na właściciela baru 10 tys. zł kary. Za niezastosowanie się do czasowego ograniczenia działalności przedsiębiorcy z rygorem natychmiastowej wykonalności.

Urzędnicy tłumaczyli, że 20 marca 2020 r. na obszarze Polski został wprowadzony stan epidemii, a następnie Rada Ministrów wydała 31 marca 2020 r. rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem epidemii. Wprowadzono czasowe ograniczenie m.in. dla gastronomii i restauracji, dopuszczając ich działanie jedynie na wynos. Właściciel baru odwołał się od kary. Tłumaczył, że kara jest bardzo wysoka i doprowadzi do upadku jego firmy. Złożył wniosek o zmianę kary na inną.

Urzędnicy sanepidu pozostali jednak głusi na te prośby. Przedsiębiorca zaskarżył decyzję do sądu.

Szczeciński WSA przyznał mu rację. Nie tylko wytknął urzędnikom, że w sprawie zastosowali złe rozporządzenie, bo dla nałożenia spornej kary miarodajny był stan prawny z daty kontroli w barze, a nie wydania decyzji. Ponadto zauważył, że Rada Ministrów zrezygnowała z formalnego i przewidzianego w art. 232 konstytucji wprowadzenia stanu klęski żywiołowej.

Przede wszystkim jednak szczeciński WSA, tak jak opolski, uznał, że podstawą kary nie mogło być rozporządzenie. Z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP wynika bowiem, że ograniczenia w korzystaniu z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie. Sąd odniósł się też do delegacji z art. 46a i art. 46b pkt 2 ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych, które jego zdaniem pozwalają wyłącznie czasowo ograniczyć działalność, a nie jej zakazać. A taka konstrukcja została zastosowana w spornym i kolejnych rozporządzeniach.

Konstytucyjne zasady

WSA zgodził się, że zakazy, nakazy i ograniczenia były merytorycznie uzasadnione. Jednak jak wskazała w pisemnym uzasadnieniu sędzia Ewa Wojtysiak tryb ich wprowadzenia doprowadził do naruszenia podstawowych standardów konstytucyjnych i prawa do wolności prowadzenia działalności. Sąd zwrócił też uwagę, że policyjna notatka przekazana do sanepidu nie mogła stanowić wyłącznej podstawy nałożenia kary. Mogła być – po zweryfikowaniu – potraktowana jedynie jako jeden z dowodów.

– Wyrok WSA w Szczecinie to kolejne orzeczenie, które jednoznacznie dyskwalifikuje pod względem prawnym, w szczególności konstytucyjnym, działalność prawodawczą prowadzoną przez administrację rządową w celu przeciwdziałania epidemii Covid-19 – zauważa dr Tomasz Zalasiński, konstytucjonalista z Zespołu Ekspertów Prawnych Fundacji im. S. Batorego.

W ocenie eksperta w najbliższym czasie można się spodziewać wielu podobnych wyroków sądów administracyjnych, a w ich następstwie także licznych wyroków obciążających Skarb Państwa odpowiedzialnością za bezprawne działania władz publicznych i zasądzających w związku z tym odszkodowań na rzecz przedsiębiorców. Wyrok nie jest prawomocny.

Sygnatura akt: II SA/Sz 765/20.

Wojciech Mazur prezes Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie rozstrzygnął już pierwsze sprawy dotyczące ograniczeń, zakazów i nakazów wprowa … czytaj dalej