Dzisiaj święto Trzech Króli [ Społeczeństwo ]

Co przekazuje tradycja?

Ewangeliczna historia według św. Mateusza (Mt 2, 1-12) opowiada o trzech cudzoziemcach ze Wschodu, którzy podążając za gwiazdą, wyruszyli w drogę do Betlejem, aby tam złożyć pokłon narodzonemu dziecku. Po drodze wstąpili na dwór Heroda, który w narodzonym chłopcu upatrywał przeciwnika. Według przekazu mędrcy, odnalazłszy stajenkę betlejemską, ofiarowali Dzieciątku swoje cenne dary – mirrę, złoto i kadzidło, które miały wyrażać symbolicznie królewską godność i zapowiedź przyszłej śmierci chłopca. Według tradycji złoto oznaczało coś co jest piękne, chwalebne i wartościowe – tak jak godność Jezusa jako króla. Kadzidło używane było w świątyniach podczas składania ofiar jako symbol modlitwy i wyrażało boski majestat dziecięcia. Mirra to balsam, którym namaszczano zmarłych oraz składnik, który dodawano do wina, aby je wzmocnił. Taki też napój podawano skazańcom, co stanowiło zapowiedź męki i pogrzebu Syna Bożego. Jezus otrzymał więc złoto jako król, kadzidło jako Bóg i mirrę jako człowiek. Taką wymowę miały dary magów i ich wyprawa do chłopca urodzonego w Betlejem-Domu Chleba.

Według przekazu ewangelicznego, po ofiarowaniu swoich darów, mędrcy określani przez św. Mateusza jako magowie, otrzymawszy podczas snu wskazówkę, aby nie wracali już do Heroda, wyruszyli z powrotem do swych krajów inną drogą.

Co warte zauważenia św. Mateusz nie pisał o tym, że przynoszący dzieciątku dary byli królami. Nazywał ich magami. Jako pierwszy nazwał ich „królami ze Wschodu” rzymski teolog, Tertulian na początku III wieku (ok. 160 – ok. 220). Tezę tę rozpowszechnił Cezary z Arles (zm. 542), co zbiegło się w średniowieczu z popularną wówczas koncepcją teologiczną, by traktować Trzech Króli jako trzech synów Noego, reprezentujących trzy rasy ludzkie i trzy części znanego wówczas ludziom świata. Melchior symbolizował zatem potomków Jafeta, czyli rasę białą z Europy, Kacper – Sema, czyli ludy semickie z Azji, a Baltazar – Chama, czyli Afrykańczyków. Przy czym na przełomie wieków wygląd magów ustalany był równie arbitralnie jak ich imiona. Beda Czcigodny pisał na początku VIII wieku, że Melchior miał siwe włosy i brodę, Baltazar śniadą skórę i czarną brodę, a Kacper, najmłodszy z nich, nie miał brody. Na początku XV wieku, autor „Żywotów świętych” Petrus Natalibus określił z kolei, że Melchior miał lat 60, Kacper 40, a Baltazar 20. Niezależnie jednak od historycznych naleciałości, ewangeliczny przekaz przypomina, że przeszło dwa tysiące lat temu, przybyli do Betlejem uczeni, którzy odnaleźli tam Jezusa Chrystusa – dziecko, którego narodziny odmieniły świat.

Pamiątkę tego wydarzenia symbolizują wypisywane poświęconą kredą na drzwiach litery K+M+B. Zwyczaj święcenia kredy rozpowszechnił się dopiero w XVIII wieku, kojarząc błędnie litery K+M+B oraz datę bieżącego roku z imionami mędrców, zamiast z rzeczywistym skrótem od łacińskiej inskrypcji CMB – czyli Christus Mansionem Benedicat (Niech Chrystus błogosławi temu domowi). Przy czym św. Augustyn tłumaczył ten skrót jako Christus Multorum Benefactor (Chrystus dobroczyńcą wielu), co wraz z datą zyskuje większy sens, gdyż w istocie chodzi przecież o błogosławieństwo boże dla konkretnego naszego domostwa, a nie dla imion mędrców uwiecznionych w późniejszym czasie przez teologa średniowiecznego – Bedę Czcigodnego(675-735).

Orszak Trzech Króli online

Fundacja Orszak Trzech Króli, wzmacniając tradycję, od 2009 roku organizuje w wielu miastach w Polsce barwny pochód postaci związanych z ewangelicznym przekazem dotyczącym pokłonu trzech mędrców. W tym roku z powodu przepisów pandemicznych orszak ulicami naszego miasta w znanej formie się nie odbędzie, przejdzie natomiast w symbolicznym składzie ulicami stolicy i można go obserwować online. Transmisja na żywo w środę (6 stycznia) rozpocznie się od godz. 12 i będzie dostępna tutaj.

Zgłoś naruszenie/Błąd