Zmarł prof. Jan Tajchman, wybitny konserwator zabytków i architekt z Torunia

W 1960 r. rozpoczął pracę w Oddziale Toruńskim P.P. Pracownie Konserwacji Zabytków, gdzie do 1974 r. pełnił funkcję kierownika Pracowni Projektowej, a w latach 1974–1990 – kierownika Zespołu Sprawdzającego. Działalność projektową i konserwatorską umiejętnie godził z pracą dydaktyczno-naukową w Instytucie Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa UMK: w okresie od 1955 do 1966 był zatrudniony jako asystent i starszy asystent, a w latach 1966–1990 jako starszy wykładowca. W 1990 r. objął stanowisko docenta, a następnie awansował na stanowisko profesora nadzwyczajnego. W 1996 r. nadano mu tytuł profesora zwyczajnego.

Przez lata wykładał na toruńskim UMK

Na UMK wykładał m.in. historię technik budowlanych z elementami materiałoznawstwa, konserwację i restaurację zabytków architektury oraz inwentaryzację zabytków architektury. Prowadził seminarium magisterskie poświęcone problematyce historycznej i konserwatorskiej zabytków architektury. Był promotorem ponad 100 prac magisterskich i trzech doktorskich. W pracy dydaktycznej poza UMK swoimi doświadczeniami i wiedzą dzielił się także z alumnami Wyższego Seminarium Duchownego w Toruniu (1992–2002), studentami Wydziału Technologii Drewna SGGW w Warszawie (2000–2003) oraz słuchaczami konserwatorskich studiów podyplomowych Politechniki Warszawskiej, Politechniki Łódzkiej i UTP w Bydgoszczy. Jako dydaktyk zawsze ogromną wagę przywiązywał do przekazywania wiedzy konserwatorskiej tym środowiskom i grupom zawodowym, które współdecydują o przebiegu prac konserwatorskich i o losach zabytków. Z jego inicjatywy powołano na UMK w latach 70. studia zaoczne z zakresu konserwatorstwa, a w roku 1996 konserwatorskie studia podyplomowe.

Zainteresowania badawcze Jana Tajchmana objęły złożoną problematykę historyczna i konserwatorską zabytków architektury. W swoich naukowych dociekaniach z zakresu historii technik budowlanych koncentrował się przede wszystkim na zagadnieniach związanych z zabytkową stolarką architektoniczną i z historycznymi konstrukcjami więźb dachowych, z biegiem czasu coraz więcej uwagi poświęcał teorii konserwacji zabytków architektury. Rezultaty swoich prac badawczych opublikował w kilku pozycjach książkowych i w ponad 100 artykułach. W jego dorobku twórczym na pierwszy plan wysuwają się przede wszystkim projekty i realizacje z zakresu architektury sakralnej.

Zasługi dla Torunia

W dorobku artystyczno-konserwatorskim znajduje się ponad 60 realizacji, a także liczne ekspertyzy z zakresu konserwacji zabytków architektury i stolarki budowlanej. Jest autorem projektów rozbudowy zabytkowych kościołów w Ciechocinku (1983), Lubsku (1997) i Zawadzie (2005), projektów wyposażenia wnętrz katedr w Petersburgu (1996–97) i Moskwie (1998–99), a także projektów adaptacji dawnych prezbiteriów do wymogów liturgii określonych przez Sobór Watykański II (kościoły: NMP w Toruniu, św. Walentego w Łążynie i katedra w Płocku). Do jego ważnych osiągnięć należy zaliczyć opracowanie – razem z prof. Marianem Arszyńskim – dokumentacji do wniosku o wpis Zespołu Staromiejskiego na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO.

W ciągu ponad pięćdziesięciu lat pracy na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika Profesor pełnił ważne funkcje. W latach 1990–2002 był kierownikiem Zakładu Konserwatorstwa. W latach 1990–1996 dwukrotnie wybrano go na dziekana Wydziału Sztuk Pięknych, był członkiem Senatu UMK. Przez wiele lat był kierownikiem Zaocznego Studium Konserwacji Zabytków Architektury, a następnie Zaocznego Studium Ochrony Dóbr Kultury oraz Studiów Podyplomowych z zakresu Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa Sztuki Kościelnej.

Zmarł 29 grudnia 2020. Miał 91 lat.