500 plus dla nauczycieli – zwolnienie z podatku i ZUS

Do 31 grudnia szkoła musi wypłacić środki nauczycielom w związku z jednorazowym dofinansowaniem zakupu sprzętu lub oprogramowania. Ostatnio pojawiły się pytania księgowych, czy tego typu wsparcie jest dochodem nauczyciela w rozumieniu PIT i czy powinno być zwolnione ze składek. Dodatkowo zastanawiają się, jakie konto w ewidencji zastosować. Zapytaliśmy o to Ministerstwo Finansów. Z odpowiedzi jednoznacznie wynika, że dofinansowanie zakupu sprzętu lub oprogramowania dla nauczycieli (500 zł) jest bez ZUS i podatku. Zaś właściwym kontem będzie 405 – „Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia”.

Polecamy: Jak przygotować się do zmian 2021

Taki wydatek w postaci specjalnego dofinansowania dla nauczycieli wymaga też zastosowania adekwatnej podziałki klasyfikacji budżetowej. O to też zapytaliśmy MF, lecz do momentu publikacji nie otrzymaliśmy odpowiedzi. Poprosiliśmy więc o opinię ekspertów. Jak wskazuje radca prawny Marcin Nagórek, adekwatny w tym przypadku będzie par. 3020 oznaczony jako „Wydatki osobowe niezaliczone do wynagrodzeń”. Z opisu do tego paragrafu wynika bowiem, że obejmuje on wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze, niezaliczone do wynagrodzeń, przy czym katalog tych wydatków jest otwarty. Jakkolwiek w opisie wprost nie wymieniono wspomnianych dofinansowań, to należy je zakwalifikować jako wypłaty pieniężne, czyli zgodnie z ww. opisem tegoż paragrafu. Zgadza się z tym Krystyna Gąsiorek, ekspert z zakresu finansów publicznych, lecz jednocześnie dodaje, że jeżeli środki trafiają do niepublicznych szkół, to wtedy trzeba zastosować par. 2830. A w przypadku niewykorzystania przez gminę wszystkich środków z 500plus dla nauczycieli, należy je – zgodnie z wyjaśnieniami MEN – przeznaczyć na zakup pomocy naukowych. – Moim zdaniem wtedy należy zastosować paragraf 4240 – radzi ekspertka.

Księgowi też się zastanawiają, czy prawidłowe będzie osobne zastosowanie par. 4210 dla sprzętu i 4300 dla usług (internetu) – niektórzy taką opcję mieli uzgodnioną nawet z organem prowadzącym. – Czy to jest błąd? Trudno przesądzić, bo klasyfikacja pozwala na elastyczność. Można to zauważyć nawet w stanowiskach RIO – mówi Nagórek. Dodaje, że warto się kierować poziomem szczególności, bo skoro par. 3020 jest dedykowany różnym specjalnym świadczeniom powiązanym z pracownikami, to po co szukać wydatku w par. 4300? – Moim zdaniem wykorzystanie par. 4210 jest już kontrowersyjne – stwierdza Marcin Nagórek. Bardziej restrykcyjna w tym zakresie jest Krystyna Gąsiorek, która mówi wprost, że taka podziałka jest nieprawidłowa.

Odpowiedź Ministerstwa Finansów z 10 grudnia 2020 r. na pytania DGP

DGP: Czy przysługujące nauczycielom jednorazowe dofinansowanie zakupu sprzętu lub oprogramowania (tzw. 500 plus dla nauczycieli) jest dochodem nauczyciela w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych czy też jest zwolnione od podatku (na jakiej postawie)? Czy dofinansowanie to jest wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne?

ODPOWIEDŹ MF: Jak wynika z materiałów informacyjnych zamieszczonych na stronie internetowej Ministerstwa Edukacji Narodowej (link: https://www.gov.pl/web/edukacja/rzadowe-wsparcie-500-zl-dla-nauczycieli-na-zakup-sprzetu-do-nauki-zdalnej) wniosek o dofinansowanie w ramach „500 plus dla nauczycieli” nauczyciel składa w szkole lub placówce, w której jest zatrudniony. Jeśli nauczyciel pracuje w kilku szkołach, wniosek może złożyć dyrektorowi tylko jednej z nich. Ze wsparcia można skorzystać tylko raz.

Jeżeli zakup nastąpił od 1 września br. do 20 listopada br., to do wniosku dołącza się oryginał lub kopię paragonu oraz oświadczenie nauczyciela, że paragon dotyczy wymienionego w rozporządzeniu, zakupionego sprzętu, oprogramowania lub usługi. Wszystkie zakupy dokonane po 20 listopada br. nauczyciel musi udokumentować imiennym dowodem zakupu.

Następnie dyrektor szkoły lub placówki oświatowej przekazuje listę uprawnionych do dofinansowania nauczycieli odpowiednio do właściwej jednostki samorządu terytorialnego lub ministra. Zwrot pieniędzy za wydatki nauczyciel otrzyma najpóźniej do końca tego roku.

Refundacji podlegają wyłącznie zakupy dokonane pomiędzy 1 września a 7 grudnia br.

Dofinansowanie wypłaca nauczycielowi szkoła lub placówka, w której nauczyciel złożył wniosek o dofinansowanie.

W związku z powyższym wyjaśniamy, że zgodnie z art. 3 ust. 4 „ustawy o przeciwdziałaniu COVID-19” w brzmieniu nadanym ustawą z 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19, narzędzia i materiały potrzebne do wykonywania pracy zdalnej oraz obsługę logistyczną pracy zdalnej zapewnia pracodawca.

Forma, w jakiej pracodawca ma zapewnić narzędzia i materiały, nie została doprecyzowana przez ustawodawcę, co oznacza, że o jej wyborze decyduje sam pracodawca.

Pracodawca może zatem zrealizować ciążący na nim obowiązek w formie niepieniężnej, wyposażając pracowników w niezbędne narzędzia i materiały lub organizując obsługę logistyczną. Może również wypłacić świadczenie na nabycie przez pracowników narzędzi i materiałów potrzebnych do wykonywania pracy zdalnej lub za używanie przez pracowników przy wykonywaniu pracy zdalnej własnych narzędzi i materiałów.

Z wystąpienia wynika, że dofinansowanie udzielane będzie na wniosek nauczyciela, złożony do pracodawcy (dyrektora szkoły lub placówki), do którego nauczyciel zobowiązany będzie załączyć imienny dowód zakupu odpowiednich narzędzi lub materiałów. Świadczenie będzie jednorazowe, a koszty zakupu, enumeratywnie wymienionych w przepisach akcesoriów, będą refundowane w całości lub w części, do kwoty 500 zł. Należy zatem rozumieć, iż ww. świadczenie będzie pochodziło od pracodawcy nauczyciela.

Niezależnie od charakteru świadczenia (niepieniężne, pieniężne lub mieszane) zapewnienie przez pracodawcę narzędzi i materiałów potrzebnych do wykonywania pracy zdalnej oraz obsługi logistycznej pracy zdalnej nie skutkuje powstaniem po stronie pracownika przychodów w rozumieniu ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto brak przychodu podatkowego oznacza również, że nie wystąpi obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne, o którym mowa w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, jak również składek na ubezpieczenie zdrowotne, o którym mowa w ustawie z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Sugerujemy potwierdzenie stanowiska w sprawie ww. składek przez właściwe resorty, tj. odpowiednio przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej oraz przez Ministerstwo Zdrowia.

DGP: Jak prawidłowo zaklasyfikować, a także na jakich kontach zaewidencjonować w księgach rachunkowych to jednorazowe dofinansowanie dla nauczycieli?

ODPOWIEDŹ MF: (…) W sytuacji, gdy jednorazowe dofinansowanie dla nauczycieli zakupu sprzętu lub oprogramowania (tzw. 500 plus dla nauczycieli) wypłaca szkoła lub placówka, w której nauczyciel złożył wniosek o dofinansowanie, to – w przypadku nauczycieli zatrudnionych w jednostkach prowadzących księgi rachunkowe zgodnie z przepisami ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości i rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej – wypłata tego świadczenia w tej jednostce może nastąpić z wykorzystaniem konta 405 – „Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia”.

Z opisu do tego konta, zawartego w załączniku nr 3 pn. „Plan kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych” do ww. rozporządzenia wynika, że służy ono do ewidencji kosztów działalności podstawowej z tytułu różnego rodzaju świadczeń na rzecz pracowników i osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło i innych umów, które nie są zaliczane do wynagrodzeń.