Z bliska, w Brukseli, obserwuję negocjacje wokół budżetu. Choć ze względu na epidemię dziennikarze widzą i słyszą o wiele mniej niż bywało dawniej (wszyscy się antycovidowo) izolują, coś jednak udaje się uzyskać. Zresztą, śledzimy ten temat wyjątkowo uważnie, bo od wielu miesięcy mamy w redakcji poczucie, że rozgrywają się sprawy fundamentalne dla suwerenności Polski.
Bo to, co niemiecka prezydencja, Parlament Europejski i Komisja Europejska wspólnie przedstawiły jako „mechanizm praworządności” było dla Polski nie do zaakceptowania. Opcje były dwie: weto albo śmierć dla tej „gołej” propozycji (co Polska i Węgry położyły na stole) albo bardzo mocne ograniczenie mocy rozporządzenia, zawężenie pola jego działania do spraw budżetowych, wdrożenie precyzyjnych formuł działania Komisji Europejskiej. O to walczyła polska ekipa negocjacyjna z premierem Mateuszem Morawieckim na czele.
A zatem, po kolei.
Kto kogo ograł w Brukseli?
Niemiecka prasa z lubością pisze, że „z tygrysków zostały futerka”, triumfalne wpisy zamieszcza Tusk, a Manfred Weber określa uzyskane przez Polskę mechanizmy gwarancyjne jako „niewiążące prawnie”.
Spójrzmy jednak na fakty, a dostrzeżemy, że ten triumfalizm jest świadomą grą na uspokojenie swojego zaplecza, zwłaszcza lewicowej większości w PE, które naciska na szybkie zrobienie porządku z niepokornymi państwami. Polska poprzez konkluzje Rady – jak przekazują premierzy Orban i Morawiecki – zlikwidowała wieloznaczność mechanizmu praworządności (a precyzyjniej zawęziła możliwość jego stosowania) do spraw wyłącznie związanych z takim naruszeniem praworządności, które powoduje udowodnione konsekwencje finansowe dla UE. Pojawiła się jednoznaczność i reguły, które były celem obu państw od początku.
Jeżeli to wszystko się spełni, to kompromis, zawsze wymagający pewnych ustępstw z obu stron, jest jednak w mojej solidnym zabezpieczeniem suwerenności państw narodowych i mocnym oddaleniem poważnych obaw.
Kto może mówić o zwycięstwie?
Zaczynaliśmy te rozmowy od propozycji uszycia worka z którego może wyskoczyć jakikolwiek pretekst do ukarania Polski nie tylko sądy, ale edukacja, prawa rodziny, ochrona życia), teraz mamy precyzyjne warunku i wytyczne, solidnie umocowane.
Polska wynegocjowała też, że
„samo ustalenie, że doszło do naruszenia praworządności, nie wystarczy do uruchomienia mechanizmu”.
Trzeba będzie udowodnić połączenie miedzy naruszeniem a konsekwencjami dla interesów finansowych Unii. To przesuwa punkt ciężkości właśnie na sprawy wyłącznie budżetowe i korupcyjne.
Czy nas oszukają?
No właśnie, a co, jak komisja będzie i tak używała rozporządzenia w wersji wieloznacznej, szerokiej? Co wtedy?
Komisja Europejska zobowiązuje się stosować rozporządzenie tylko w wypadkach, gdy będzie oo zgodne z konkluzjami Rady Europejskiej
— mówi szef polskiego rządu i zapowiada, że powinniśmy być świadkami takiego publicznego zobowiązania już niedługo.
To byłby ogromny sukces, rozstrzygające zabezpieczenie.
Jakie karty nadal mamy w ręku?
Na wspólnej konferencji prasowej z premierem Węgier Viktorem Orbanem premier Morawiecki potwierdził, że Polska złożyła w toku negocjacji złożyła też oficjalną deklarację, że wszystkie uzgodnienia muszą zostać wdrożone, zobowiązania zostać dotrzymane, bo w przeciwnym wypadku Polska skorzysta z narzędzi do zablokowania porozumienia budżetowego jakimi jeszcze dysponuje. A jest nim odrzucenie go w polskim parlamencie – ratyfikacja jest konieczna bo fundusz odbudowy oznacza dodatkowe, pozatraktatowe, zadłużenie wspólnoty.
To wciąż broń atomowa, choć lepiej, by nie trzeba jej używać – gospodarki europejskie osłabione pandemią pilnie potrzebują pomocy.
Co dalej?
Tu przywołajmy słowa Viktora Orbana ze wspomnianej konferencji:
To nie była walka tylko o budżet i mechanizm praworządności, to była walka o to, gdzie będzie się znajdowało centrum siły w Unii Europejskiej – czy w instytucjach unijnych czy w państwach narodowych. Rozstrzygała się przyszłość Europy
— podkreślał szef węgierskiego rządu.
Można dodać: ta walka się szybko nie skończy. Nie bądźmy naiwni, nie oczekujmy, że niemiecko – brukselski establishment łatwo zaakceptuje niepokorność, uparte wybijanie się na niepodległość, Polski, Wegier czy innych państw. W obecnych warunkach europejskich chęć zachowania pełnej suwerenności wywołuje stałe napięcie, a co jakiś czas burze.
I tak będzie.
Tak, w jakiejś mierze toczy się też gra na czas. Problem może więc wrócić, ale powtórzmy: dziś, z mocnym mandatem jednomyślnej decyzji, Unia oficjalnie rezygnuje z wieloznaczności „mechanizmu praworządności” na rzecz jednoznacznej procedury badającej możliwe konsekwencje finansowe. I daje temu mocne umocowanie.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS