Dziś Kościół wspomina świętą Katarzynę z Aleksandrii, męczennicę. Obraz ją przedstawiający był niegdyś w Radzyniu, drugi nadal jest w Polskowoli w gminie Kąkolewnica.
Święta Katarzyna pochodziła z Aleksandrii, miasta w Egipcie. Żyła na przełomie III i IV wieku. Niewiele wiadomo na jej temat, a jej postać obrosła legendami. Było ich tak wiele, że niektórzy powątpiewali w jej historyczność. Są jednak przekazy o jej życiu, męczeństwie i kulcie już z IV wieku, autorstwa Rufina i Euzebiusza z Cezarei Palestyńskiej. Niewątpliwe legendą jest informacja o pochodzeniu z jakiegoś królewskiego rodu, gdyż Egipt był bezpośrednio pod rzymskim panowaniem. Śladem tej legendy jest przedstawianie jej niekiedy w koronie, co jest widoczne na obu wspomnianych wyżej obrazach.
Święta Katarzyna miała pochodzić z zamożnej rodziny, być wykształcona, a do tego niezwykle piękna, ale odrzucająca wszystkich kandydatów do jej ręki z powodu złożenia dozgonnego ślubu czystości. Gdy wybuchły prześladowania rozpoczęte przez cesarza Dioklecjana, którego polecenia skrupulatnie wykonywał władający wschodnią częścią Cesarstwa Rzymskiego tetrarcha Maksymian, władze rzymskie próbowały ją bezskutecznie zmusić do wyrzeczenia się wiary. Miała być chłostana żyłami wołowymi, głodzona a przede wszystkim łamana kołem. W końcu została zamęczona. Legenda głosi, że przed rozpoczęciem tortur zorganizowana została debata między Katarzyną a pogańskimi mędrcami, która została wygrana przez świętą.
Po męczeńskiej śmierci zaczął się kult męczennicy. Są na ten temat świadectwa już w IV wieku autorstwa. Pierwotnie jej relikwie znajdowały się w Aleksandrii, jednak po najeździe arabskim zostały ukryte i przeniesione na Górę Synaj.
Święta Katarzyna stała się jedną z popularniejszych świętych, zaliczaną do grona t.zw. czternastu wspomożycieli. Św. Katarzyna z Aleksandrii była patronką wielu miast i związków katolickich. Jest patronką zakonu katarzynek; Nowego Targu, Dzierzgonia i Cypru; nauki i uniwersytetów, w tym paryskiej Sorbony; adwokatów i notariuszy, bibliotekarzy, drukarzy, filozofów chrześcijańskich, mężatek, młodych dziewcząt, młynarzy, fryzjerów, modystek, mówców, piekarzy, powroźników, prządek, studentów, szwaczek, uczonych, woźniców, zecerów. Od jej imienia pochodzi nazwa założonego w XVI wieku Zgromadzenia Sióstr Św. Katarzyny Dziewicy i Męczennicy. Zakonnice z tego zgromadzenia nazywane są katarzynkami.
W diecezji siedleckiej święta Katarzyna jest patronką parafii w Małaszewiczach (obecnie pow. bialski). Jest jedyna jej parafia w naszej diecezji.
W archidiecezji lubelskiej, do której należy południowa część powiatu radzyńskiego, parafii pod wezwaniem egipskiej męczennicy jest więcej: w Czernięcinie Poduchownym (pow. biłgorajski), w Gołębiu (pow. puławski), w Konopnicy (pow. lubelski) i w Ratoszynie Pierwszym (pow. opolski).
Niegdyś dzień wspomnienia świętej Katarzyny, 25 XI, był dniem ludowych obrzędów, podszytych niestety pogaństwem, bo zawierającym wróżby dla młodych mężczyzn planujących się ożenić. Kilka dni później przypada wspomnienie św. Andrzeja i „andrzejki”, gdzie z kolei były podobne zwyczaje związane z kobietami chcącymi wyjść za mąż.
Samo imię Katarzyna, pochodzące od greckiego słowa katharos (czysty), dzięki świętej stało się jednym z najpopularniejszych imion w Europie, w tym także w Polsce. Obecnie nosi je 609 tysięcy Polek.
W ikonografii święta Katarzyna często jest przedstawiana z gałązką palmową i kołem, którym była torturowana. Święta pojawia się w wielu herbach. W Polsce są to herby Działdowa, Góry, Dzierzgonia, Nowego Targu, Tyczyna, gminy Grybów, gminy Łambinowice, gminy Miedźno, gminy Rudna oraz powiatu działdowskiego.
Od imienia świętej pochodzi nazwa wsi Święta Katarzyna położonej u stóp najwyższego szczytu Gór Świętokrzyskich – Łysicy. Jest tam klasztor bernardynek.
Obrazy przedstawiające świętą Katarzynę malowali tak znani malarze jak Hans Memling, Rafael, Correggio, Tintoretto czy Caravaggio.
Wizerunek świętej Katarzyny znajdował się niegdyś także w Radzyniu. Był to obraz na feletronie, czyli przenośnym drewnianym ołtarzyku używanym podczas procesji z dwoma obrazami namalowanymi z dwóch stron. Ów obraz z feletronu wyszedł spod pędzla Józefa Buchbindera, autora większości obrazów znajdujących się w radzyńskim kościele p. w. Trójcy Świętej. Nie jest znana dokładna data powstania dzieła, wiadomo jednak, iż były to ostatnie lata XIX wieku. Dzisiaj feletron i obraz znajdują się w Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach.
Cały czas na terenie powiatu radzyńskiego znajduje się inny obraz przedstawiający świętą Katarzynę, namalowany przez anonimowego malarza dla unitów w połowie XIX wieku. Obraz ów wisi w kościele św. Jana w Polskowoli, wsi w powiecie radzyńskim (gmina Kąkolewnica), na ścianie po prawej stronie świątyni.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS