Izrael. Państwo start-upów

Wiele największych firm na świecie zainwestowało liczne środki w tworzenie centrów B+R w tym bliskowschodnim kraju i wydaje się, że w najbliższych latach ten trend będzie się nasilał. Dlatego Izrael jest przez wielu uważany za „ państwo start-upów”, co czyni go jednym z najlepszych miejsc na świecie do założenia tego typu biznesu, głównie ze względu na młodą, ambitną, wykształconą i doświadczoną siłę roboczą.

Bariery podatkowe i obciążenia regulacyjne

Rządy wielu gospodarek przyjmują lub utrzymują regulacje obciążające przedsiębiorców. Takie podejście, celowo lub nie, ogranicza przedsiębiorcom możliwość prowadzenia prywatnej działalności gospodarczej [1]. Szczególnie w Izraelu ciężar regulacji jest kością niezgody. To efekt nadmiernego zaangażowania państwa w rynek, który był wyraźny do momentu liberalizacji gospodarki w latach 80. ubiegłego wieku. W debacie publicznej akcentuje się z jednej strony konieczność postawienia na inteligentniejsze regulacje oparte na danych, z drugiej – nieefektywność państwa w porównaniu do sektora prywatnego.

Ten dylemat staje się widoczny, gdy zauważymy, że polityka regulacyjna w Izraelu działa dwutorowo. Po pierwsze, i to jest pozytywne, istnieje wyraźna tendencja do zajmowania coraz wyższych pozycji w rozmaitych indeksach regulacji międzynarodowych, które sprzyjają biznesowi.

Po drugie, nadmierna regulacja inwestycji zagranicznych, przy wyjątkowo niskim ich odsetku od kilku lat, tworzy bardzo dynamiczne działania sektora prywatnego. W ciągu ostatnich dwóch lat Izrael awansował o blisko 20 miejsc w rankingu Banku Światowego „Łatwość prowadzenia działalności gospodarczej”. Jest to najwyższy wynik Izraela od lat, osiągnięty głównie dzięki kilku reformom związanym z poprawą dostępu do informacji kredytowej poprzez zgłaszanie pozytywnych i negatywnych danych dotyczących indywidualnych kredytobiorców [1].

Mimo to obciążenia regulacyjne w Izraelu są nadal znaczące, jeśli chodzi o kumulowanie trudności związanych z rozpoczęciem i prowadzeniem działalności gospodarczej. Na przykład istnieje bariera podatkowa dotycząca pożyczek od zagranicznych podmiotów finansujących – ordynacja w sprawie podatku dochodowego oraz konwencja podatkowa stanowią, że w przypadku pożyczki od podmiotu zagranicznego firma pożyczkobiorca musi odliczyć podatek u źródła, w przeciwieństwie do odsetek od pożyczki zaciągniętej od izraelskiego podmiotu. Odliczenie to jest dodatkową opłatą podatkową, która w rzeczywistości zwiększa odsetki od zadłużenia firmy.

Israeli Innovation Authority szacuje, że podatek ten zwiększa odsetki od zadłużenia średnio o 1 proc. do 3 proc. [9]. Ponadto w Izraelu liczba godzin w roku potrzebnych na przygotowanie, złożenie i opłacenie podatku dochodowego od osób prawnych, VAT, podatków od zakupu, podatku dochodowego od osób fizycznych i składek na ubezpieczenie społeczne wynosi 234 godziny rocznie, w porównaniu ze średnią zaledwie 159 godzin w państwach OECD [1].

Pomimo obciążeń regulacyjnych w Izraelu inwestycje rządu w badania i rozwój są uzasadnione w przypadkach, gdy występuje tzw. zawodność rynku (market failure). To znaczy wtedy, gdy oczekuje się, że inwestycja kapitałowa przyniesie znaczący zwrot dla gospodarki, ale prywatny rynek kapitałowy powstrzymuje się od inwestowania w nie lub zainwestuje w nie jedynie w ograniczonym wymiarze czasowym i kapitałowym. Ma to miejsce ze względu na tendencję sektora prywatnego do skupiania się na rozpoznanych obszarach, w których ryzyko jest relatywnie niskie, a zwrot osiągalny w krótkim terminie [9].

Nastawienie na działanie i asertywna polityka

Izrael ma najsilniejszą kulturę przedsiębiorczości na świecie według Globalnego raportu konkurencyjności z 2019 r. [10]. To potęga przedsiębiorczości i wylęgarnia pionierskich technologii, zyskownych możliwości biznesowych i wysokich zwrotów z inwestycji. Z tych powodów nie jest zaskoczeniem, że wszystkie wiodące światowe firmy międzynarodowe właśnie Izrael wybrały na swoje centra badawczo-rozwojowe: Microsoft, Motorola, Google, Apple (trzy centra badawczo-rozwojowe), Facebook, Intel, HP, Siemens, GE, IBM czy Philips [7].

Izrael musiał z konieczności rozwinąć w sobie poczucie odwagi i śmiałości. Przez lata prowadzono odważną – i nie zawsze popularną na świecie – politykę, aby zapewnić przetrwanie państwa. Myślenie, że nie ma rzeczy niemożliwych, jeśli odpowiednio ciężko pracujesz i jesteś wystarczająco odważny, jest kamieniem węgielnym izraelskiej kultury. Jak powiedział twórca i główny ideolog syjonizmu Theodor Herzl: „Jeśli chcesz, to nie jest sen”. Dlatego nie jest zaskoczeniem, że Izrael jest uważany za wspaniały przykład odporności społecznej, która wykuwała się we wzmacniających to państwo kryzysach. Taką postawę widać też w społecznym nastawieniu do rozpoczynania i prowadzenia inicjatyw biznesowych [12].

Elastyczność i zdolność dostosowania się do zmian są powszechnie uważane za główne czynniki wpływające na wyniki biznesowe. W rzeczywistości światowy indeks konkurencyjności IMD umieszcza te atrybuty wśród wiodących wskaźników konkurencyjności gospodarczej. … czytaj dalej

Zgłoś naruszenie/Błąd