Sędziowie niechętni procesom przez internet

W połowie marca, kiedy sądy w całej Polsce przestały orzekać na zwykłych zasadach, zastanawiano się, co zrobić, by wymiar sprawiedliwości nie przestał funkcjonować. Jeden ze sposobów na przeciwdziałanie zatorom w sądach miały być rozprawy zdalne. Po pół roku widać, to efektu nie dało. Dlaczego? Główny powód to niechęć sędziów.

Poniżej dalsza część artykułu

Strach przed nowym

Rafał Terlecki, prezes Sądu Okręgowego w Gdańsku, przyznaje:

– Takich rozpraw jest rzeczywiście niewiele – kilkanaście, kilkadziesiąt tygodniowo. Powodów jest kilka – tłumaczy i wylicza: – Brak przyzwyczajenia zarówno sędziów, jak i stron, niedostatek sal przystosowanych do prowadzenia takich rozpraw czy nawet sprzętu oraz oprogramowania. Mam jednak nadzieję, że w sprawach cywilnych czy gospodarczych taka formuła prowadzenia procesu będzie zyskiwała na popularności.

Podobnie jest w sądach warszawskich. Dwa tygodnie temu na ok. 1 tys. rozpraw w tygodniu 50–80 prowadzi się zdalnie, a 300 spada z wokandy (z powodu Covidu i innych).

Sędziowie w stolicy zostali jednak wyposażeni w służbowe laptopy i przeszkoleni. Są też sale rozpraw, na których można takie sprawy prowadzić. Czemu jest więc ich tak mało? Sędziowie ich nie lubią.

Ryszard Sadlik, prezes Sądu Okręgowego w Kielcach, twierdzi, że w jego sądzie rozpraw zdalnych jest kilkanaście tygodniowo. Główna przeszkoda to niechęć sędziów, ale bywają też kłopoty techniczne – połączenie się zrywa lub system się zawiesza i pojawia się kłopot.

Nie jest źle

W Sądzie Okręgowym we Wrocławiu rozprawy zdalne stanowią od jednej szóstej do jednej piątej wszystkich.

– To naprawdę nieźle – mówi „Rzeczpospolitej” sędzia Wojciech Łukowski, prezes SO. Przyznaje, że patrzy na to optymistycznie, bo nigdy nie zakładał, że zdalny proces rozwiąże problem rozpraw w czasie pandemii. Wylicza, że mogą się one odbywać tylko w niektórych kategoriach spraw – jak cywilne, gospodarcze czy penitencjarne. Bez spraw karnych. W grę wchodzi także opór stron czy niechęć przed nowością. Nie pomagają kłopoty techniczne, nieprzygotowanie stron do zdalnej rozprawy – testy są przeprowadzane w ostatniej chwili – itd.

Prezes Łukowski zwraca też uwagę, że zdalnych rozpraw nie przybywa, bo mają one najczęściej zastosowanie w postępowaniach odwoławczych. A w ich przypadku idealnie zadziałały posiedzenia niejawne. Nie ma więc potrzeby organizować rozpraw zdalnych.

Wszyscy prezesi liczą, że z czasem rozpraw zdalnych będzie przybywało. Tym bardziej że nie wiadomo, co dalej z pandemią. I jakie polski rząd zastosuje obostrzenia. Premier w środę ogłosił kolejne. Zachęca w nich do pracy zdalnej tam, gdzie to tylko jest możliwe. W rozporządzeniu dotyczącym pracy urzędów wyłączył jednak sądy i prokuratury.

Sędziowie apelują

Stowarzyszenie Sędziów Polskich … czytaj dalej