Skład Konkursu Głównego EnergaCAMERIMAGE 2020

Celem Konkursu Głównego jest prezentacja filmów o szczególnych walorach wizualnych oraz wybór i nagrodzenie autorów najlepszych zdjęć filmowych przez międzynarodowe Jury.

Także w tym roku zaprezentujemy najciekawsze zjawiska światowej kinematografii, odznaczające się kreatywnym wykorzystaniem obrazu w prowadzeniu filmowej narracji.

• AMONIT

Mary ma zadatki na wybitną paleontolożkę, jej znaleziska trafiły nawet do Muzeum Brytyjskiego w Londynie, ale w wiktoriańskiej Anglii bycie kobietą-naukowcem nie jest społecznie poważane. Mary mieszka z matką w małej nadmorskiej miejscowości i zamiast zajmować się tym, co ją pasjonuje, prowadzi sklep dla spragnionych pamiątek turystów. Nic nie zapowiada, że przybycie Charlotte zmieni cokolwiek w jej zastałym, pełnym frustracji życiu niespełnionej intelektualistki. Młoda dama zostaje podstępem przekazana jej pod opiekę – mąż Charlotte, poważany brytyjski naukowiec o arystokratycznych korzeniach, pozoruje zainteresowanie opiniami Mary, po czym płaci jej sowicie za doglądanie „pogrążonej w melancholii” żony i wyrusza w świat, by chwalić się wszem i wobec swoją naukową wiedzą oraz doświadczeniem. Dwie obce sobie kobiety żyją pod jednym dachem, ale ani nie darzą się sympatią, ani jakoś specjalnie się nie komunikują. Do czasu, gdy rodzi się między nimi społecznie zakazane uczucie, które doprowadzi każdą z nich do przewartościowania tego, co dotychczas poznały.

Tytuł oryginalny: Ammonite
Reżyseria: Francis Lee
Zdjęcia: Stéphane Fontaine
Produkcja: BBC Films, British Film Institute (BFI), Cross City Films, See-Saw Films Ltd, Stage 6 Films
Polski dystrybutor: UIP Polska
Kraj i rok: Wielka Brytania, Australia, USA, 2020

• THE BANKER

To nie jest film o napadzie na bank. A przynajmniej nie dosłownie, gdyż niejako dochodzi do ataku na bank, ale w innym znaczeniu, a ten staje się punktem kulminacyjnym znacznie bardziej zawiłego planu. Wszystko zaczyna się w momencie, gdy dwóch kreatywnych afroamerykańskich przedsiębiorców, Garrett i Joe, postanawia zaistnieć na rynku nieruchomości Miasta Aniołów. Problem w tym, że są lata 50. XX wieku i systemowy rasizm jest zbyt dużą przeszkodą do pokonania. Dlatego panowie sprytnie ją omijają i wchodzą w układ z białym chłopakiem z klasy robotniczej, Mattem, którego uczą, jak zachowywać się, mówić i wyglądać jak bankier. Mając taką przykrywkę, Garrett i Joe przenikają do świata, który dotychczas był zarezerwowany wyłącznie dla jedynego prawidłowego koloru skóry. Przenikają nierzadko dosłownie, w przebraniach szoferów i woźnych, liczy się natomiast efekt ich działań. Nie chodzi tylko o to, że dorabiają się małej fortuny, lecz także o fakt, że kreatywni biznesmeni wyważają kolejne drzwi w ramach ogarniającego Amerykę ruchu na rzecz praw obywatelskich.

Reżyseria: George Nolfi
Zdjęcia: Charlotte Bruus Christensen
Produkcja: Apple
Kraj i rok: USA, 2019

• CAGED BIRDS

Szwajcaria, lata 80. Kraj, który uniknął traumy II wojny światowej, a obecnie jest kojarzony ze swobód obywatelskich i zrównoważonego rozwoju, stał wtedy na krawędzi rewolucji społecznej. Ludzie wychodzili na ulice, żeby protestować przeciwko rządowej inwigilacji i walczyć o prawa wyborcze kobiet, podczas gdy prawnicy siłowali się z przestarzałym systemem penitencjarnym. Jedną z takich aktywistek jest Barbara, która chciałaby walką o prawa więźniów doprowadzić do szerszych reform społecznych. Gdy spotyka na swej drodze charyzmatycznego Waltera, słynnego „króla ucieczek”, dostrzega w nim nie tylko człowieka, któremu warto pomóc, ale też medialny symbol nadchodzących przemian. Tyle że wychowany w świecie przywilejów mężczyzna myśli o świecie zupełnie inaczej – wolność jest dla niego wartością nadrzędną, jednak ucieka z więzień także po to, by uciec od siebie samego, od własnych korzeni, od brania odpowiedzialności. Dla niego wolność jest stanem umysłu, dla Barbary – celem społeczno-politycznym.

Tytuł oryginalny: Stürm: Bis wir tot sind oder frei
Reżyseria: Oliver Rihs
Zdjęcia: Felix Von Muralt
Produkcja: Contrast Film Zurich GmbH
Kraj i rok: Szwajcaria, NIemcy, 2020

• THE GLORIAS

Kadr z filmu “The Glorias”,
zdj. Dan McFadden
Dzięki uprzejmości LD Entertainmet oraz Roadside Attractions

Na przełomie XIX i XX wieku przez świat przelała się fala kobiecego aktywizmu podsycanego wściekłością wobec patriarchalnego terroru. Był to jednak zaledwie pierwszy krok na długiej drodze do przemian. Gdy dekady później, w latach 60., rozczarowane brakiem wyraźnych zmian w społecznej mentalności, zainspirowane działalnością ruchu praw obywatelskich amerykańskie i europejskie kobiety zbuntowały się ponownie, świat zaczął wreszcie słuchać. Jedną z twarzy tzw. „feminizmu drugiej fali” była Gloria Steinem, podróżniczka, dziennikarka i niejako rzeczniczka sprawy. Film opowiada o najważniejszych okresach jej życia – od formatywnych lat nastoletnich poprzez światowe wojaże i wędrówki po Indiach po przepychanie się łokciami w dziennikarskim świecie lat 60. – przedstawiając fascynujący portret kobiety, która mimo że była ciągle w drodze, trzymała się wiernie ideałów, które ją ukształtowały. Każda napotkana kobieta umacnia Glorię w przekonaniu, że warto poświęcić się sprawie, a Gloria dzieli się z każdą z nich cząstką siebie.

Reżyseria: Julie Taymor
Zdjęcia: Rodrigo Prieto
Produkcja: Artemis Rising Foundation, Page Fifty-Four Pictures, The Glorias
Polski dystrybutor: UIP Polska
Kraj i rok: USA, 2020

• HELENE

Finlandia, rok 1915. Gdy większość Europy płonie już ogniem I wojny światowej, utalentowana malarka Helene Schjerfbeck żyje w zapomnieniu na prowincji. Mieszka z matką, jednak od wielu lat doskwiera jej samotność – nie tylko życiowa, lecz także artystyczna. Od ostatniej wystawy jej obrazów minęło wiele lat, a kobieta straciła już wszelką nadzieję, że jej zdolności kompozycyjne i zmysł plastyczny zostaną kiedykolwiek docenione. Nie przestaje jednak malować, tworzy obraz za obrazem, jakby utrzymywała w ten sposób swą największą pasję przy życiu. Los ostatecznie do niej się uśmiecha – Helene zostaje „odkryta” przez marszanda, który zamierza zorganizować jej wystawę. Artystka, która przez wiele lat żyła przede wszystkim we własnej głowie, w izolacji od wszystkich i wszystkiego, będzie musiała przełamać się i zacząć ponownie wchodzić w relacje międzyludzkie. Szczególnie gdy odnajdzie bratnią duszę w jednym z miłośników swojej sztuki. Czy mężczyzna będzie w stanie zapewnić Helene szczęście, o którym dotąd tylko marzyła?

Reżyseria: Antti J. Jokinen
Zdjęcia: Rauno Ronkainen
Produkcja: Finland Cinematic
Kraj i rok: Finlandia, Estonia, 2020

• JESZCZE JEST CZAS

John dorastał w świecie rządzonym twardą ręką przez nieznoszącego sprzeciwu ojca, dlatego gdy udało mu się uciec od tego życia, stał się innym człowiekiem. Mieszka dziś wraz z mężem Erikiem oraz córką Moniką w ładnym domu, zbudowawszy sobie dokładnie taki świat, w jakim zawsze chciał dorastać. Perfidny los sprawia jednak, że ojciec Johna, Willis, homofob, rasista i emocjonalny wampir, zaczyna tracić kontrolę nad ciałem i umysłem. Mężczyzna porzuca więc farmę, na której spędził większość życia, i przenosi się do syna. Nikomu z mieszkających pod jednym dachem domowników nie jest łatwo, jednak między Moniką i Willisem zawiązuje się nić przyjaźni. Podczas gdy niewinna dziewczynka odkrywa nieznane oblicza swego specyficznego, rzucającego bluzgami na prawo i lewo dziadka, John uświadamia sobie, że nigdy nie przestał być zahukanym chłopakiem łaknącym za wszelką cenę trudnej miłości emocjonalnie oziębłego ojca, lecz jako dorosły człowiek nauczył się kochać to, kim był i kim się stał, oraz czerpać siłę z tego, co kiedyś spędzało mu sen z powiek.

Tytuł oryginalny: Falling
Reżyseria: Viggo Mortensen
Zdjęcia: Marcel Zyskind
Produkcja: Achille Productions, Beral Waley Productions, Ingenious Media, Perceval Pictures, Scynthia Films, Zephyr Films
Polski dystrybutor: M2 Films
Kraj i rok: Kanada, Wielka Brytania, 2020

• NOMADLAND

Kadr z filmu “Nomadland”,
Dzięki uprzejmości Searchlight Pictures

Po gospodarczym upadku robotniczego miasteczka w Nevadzie, Fern (Frances McDormand) pakuje swojego vana i wyrusza w drogę, odkrywając życie poza ramami konwencjonalnego społeczeństwa jako współczesna nomadka. Nomadland – trzeci film fabularny reżyserki Chloé Zhao – przedstawia prawdziwych nomadów Lindę May, Swankie i Boba Wellsa, którzy stają się mentorami i towarzyszami Fern podczas jej eksploracji rozległego krajobrazu amerykańskiego Zachodu.

Reżyseria: Chloé Zhao
Zdjęcia: Joshua James Richards
Produkcja: Cor Cordium Productions, Hear/Say Productions, Highwayman Films
Polski dystrybutor: The Walt Disney Company Polska
Kraj i rok: USA, 2020

• PINOKIO

Kadr z filmu “Pinokio”,
zdj. Alain Parroni

Wszyscy doskonale znamy tę historię. Pewnego dnia dobroduszny, ubogi stolarz Gepetto struga drewnianego chłopca, który nagle, jak za dotknięciem magii, ożywa, ogromnie uszczęśliwiając bezdzietnego artystę. Pinokio, bo takie „synek” dostaje imię, zaczyna odkrywać mechanizmy rządzące otaczającym go światem z szeroko otwartą buzią i raz na jakiś czas wydłużającym się nosem (gdy próbuje kłamać). A że jest dzieckiem niesfornym, nie słucha rad przybranego ojca i co rusz pakuje się w kłopoty, próbując za wszelką cenę stać się prawdziwym chłopcem. To nie jest jednak ta sama historia, którą pokochały miliony dzieci zainspirowane bajką Disneya i produkcjami naśladującymi jej ponadczasowy czar, lecz próba przywrócenia magii oryginalnej baśni Carlo Collodiego. Pinokio jest zatem okrutnie wykorzystywany, traktowany jako dziwadło, wieszany za nogi, a świat, który przemierza, wypełniony jest cierpieniem, groteską i poczuciem straty. Doskonale znacie zakończenie tej historii, jednak droga wiodąca do niego zdoła was wiele razy zaskoczyć.

Tytuł oryginalny: Pinocchio
Reżyseria: Matteo Garrone
Zdjęcia: Nicolaj Brüel
Produkcja: Archimede srl
Polski dystrybutor: Kino Świat
Kraj i rok: Włochy, 2019

• RIFKIN’S FESTIVAL

Mort Rifkin jest emerytowanym profesorem filmoznawstwa, który nie przepada za amerykańską klasyką, preferując spotkania z prawdziwymi autorami typu Ingmar Bergman, Luis Buñuel czy Jean-Luc Godard. Jest z nimi zżyty do tego stopnia, że gdy przyjeżdża wraz z pracującą w Public Relations żoną na festiwal filmowy w San Sebastián, woli przerabiać w głowie ich dzieła, niż uczestniczyć w imprezie świętującej piękno X Muzy. Być może dlatego, że mimo wielu lat prób Mort nie napisał wciąż genialnej książki, którą powinien był do tej pory napisać, a każda porażka w spotkaniu wyobraźni z niezapisaną stroną tworzyła w jego umyśle nowe neurozy. Gdy nasz przyszły literat i znawca kina odkrywa, że jego żona woli młodszych i „z dokonaniami”, serce krwawi mu z żalu. Na szczęście spotyka uroczą hiszpańską kardiolożkę, która, jak się okazuje, także żyje w nieudanym małżeństwie. Czy ta dwójka będzie w stanie sobie wzajemnie pomóc? I co ważniejsze, czy Mort przekona się do współczesnego kina?

Reżyseria: Woody Allen
Zdjęcia: Vittorio Storaro
Produkcja: Gravier Productions Inc., Mediapro, Wildside, Orange, Televisió de Catalunya (TV3)
Kraj i rok: USA, Hiszpania, Włochy, 2020

• SZARLATAN

Czechosłowacki zielarz oraz uzdrowiciel Jan Mikolášek był człowiekiem wielu tajemnic, a jego dokonania powodowały w latach 30., 40. i 50. XX wieku. mnóstwo pozytywnych i negatywnych emocji. Ludzie różnych klas społecznych szukali u niego remediów na swe fizyczne i mentalne problemy, głęboko wierząc, iż Mikolášek będzie w stanie postawić trafną diagnozę, wpatrując się w kolor i konsystencję przynoszonych mu próbek moczu. Zielarz leczył wszystkich, i biednych, i bogatych, i obywateli Czechosłowacji, zarówno nazistowskich oficjeli, którzy jego ukochany kraj okupowali, jak i komunistycznych dygnitarzy nowej rzeczywistości zrodzonej po II wojnie światowej. Mikolášek stał się przez lata istnym celebrytą, ludowym bohaterem bardziej znanym od polityków i przedstawicieli świata rozrywki, ale w pewnym momencie musiał nastąpić komuś na odcisk. Film opowiada jego słodko-gorzką historię, rozpisaną na kilkadziesiąt lat, ukazując człowieka rozdartego między wykorzystywaniem swych umiejętności do pomagania ludziom a uleganiem żądzom, z którymi walczyć nie potrafił.

Tytuł oryginalny: Charlatan
Reżyseria: Agnieszka Holland
Zdjęcia: Martin Štrba
Produkcja: Furia Film, Madants, Marlene Film Production
Polski dystrybutor: Gutek Film
Kraj i rok: Czechy, Irlandia, Słowacja, Polska, 2020

• ŚNIEGU JUŻ NIGDY NIE BĘDZIE

Przez trzy dekady od upadku komunizmu Polska przeszła liczne transformacje, która uczyniły ją zdecydowanie bardziej europejską i liberalną, ale z drugiej strony ujawniły mnóstwo społecznych i klasowych konfliktów oraz traum. Dziś wystarczy odpowiedni katalizator, żeby z ludzi zaczęły wyłazić wszystkie skrywane pod sztucznymi uśmiechami lęki i frustracje. Takim zapalnikiem staje się w filmie Żenia, nielegalny ukraiński imigrant i wybitnie uzdolniony masażysta, który w dość krótkim czasie po przekroczeniu granicy dorabia się bogatej i zblazowanej klienteli. Polki i Polacy, którzy na co dzień skupiają się na zarabianiu pieniędzy oraz izolowaniu się od biednego świata zewnętrznego, oddają się w terapeutyczne ręce Żeni, żywiąc nadzieję, że pochodzący z egzotycznego Wschodu mężczyzna uleczy ich z ich fobii i nieszczęść. Wyrzucają z siebie wszystko, co im leży na sercach, opowiadają mężczyźnie o niewdzięcznych małżonkach i dzieciach, narzekają na nietolerancję i rosnącą imigrację. Uzależniają się od niego i jego usług, nie zastanawiając się, czy Żenia może to w jakiś sposób wykorzystać.

Tytuł angielski: Never Gonna Snow Again
Reżyseria: Małgorzata Szumowska
Zdjęcia: Michał Englert
Produkcja: Arte Germany, Lava Films, Match Factory Productions
Polski dystrybutor: Kino Świat
Kraj i rok: Polska, Niemcy, 2020

• WHILE AT WAR

Historia nie tylko lubi się powtarzać, lecz robi to z perwersyjną satysfakcją, bowiem tak niewielu zdaje się pamiętać o jej licznych zmieniających świat momentach. Takim była z pewnością brutalna hiszpańska wojna domowa lat 30. XX wieku, która nie tylko zabetonowała kraj politycznie oraz ideologicznie na kolejne dekady, ale także okazała się ostatecznym testem europejskich mocarstw przed II wojną światową. Film opowiada o tych czasach z perspektywy uznanego hiszpańskiego intelektualisty, pisarza i byłego rektora uniwersyteckiego, Miguela de Unamuna, który obserwuje z przerażeniem to, jak Hiszpania zwraca się w kierunku brutalnego faszyzmu, nie potrafiąc zarazem uwierzyć, że jest tak źle, jak wydaje się być. Profesor nigdy nie ufał polityce, aktywnie zresztą przeciwstawiał się kolejnym władzom, które próbowały na przestrzeni dekad zaprowadzać w kraju swe porządki, lecz tym razem nie potrafi wykrzesać z siebie motywacji do protestu przeciw wszechobecnej przemocy. W pewnym momencie zostanie zmuszony do zabrania głosu, pytanie tylko, czy nie będzie wtedy już za późno?

Tytuł oryginalny: Mientras dure la guerra
Reżyseria: Alejandro Amenábar
Zdjęcia: Álex Catalán
Produkcja: Himenoptero, K&S Films, MDLG-A.I.E, Mientras Dure la Guerra, MOD Producciones, Movistar+, Telefonica Audiovisual Digital
Kraj i rok: Hiszpania, 2019