Od dzielnicy przemysłowej do dzielnicy białych kołnierzyków

Wola jak w soczewce skupia zjawiska przemian w krajobrazie, które nastąpiły po 1989 r., nie tylko w Warszawie, ale w wielu polskich miastach – mówi kuratorka wystawy Patrycja Jastrzębska. Na jej przykładzie możemy zobaczyć, jakie procesy urbanistyczne następowały zarówno w latach dziewięćdziesiątych, jak i dwutysięcznych – dodaje. Na wystawie zobaczymy, jak Wola z dzielnicy przemysłowej przekształciła się w warszawskie „city”, jak wieżowce wyrosły tam, gdzie jeszcze niedawno dymiły kominy fabryk. Bardzo ważnym elementem tożsamości i dziedzictwa tej części Warszawy są ostańce – kamienice pamiętające czasy przed wojną. Na wystawie można obejrzeć fotografie zachowanych fragmentów dawnej zabudowy miasta. I chociaż zabytkowa architektura jest stopniowo wypierana jest przez nowe inwestycje, to czasami te dwa światy mogą współistnieć. Na ekspozycji znalazło się także miejsce dla pozytywnych przykładów rewitalizacji, która dała „drugie życie” w popadającym w ruinę budynkom i nadała im nowe funkcje.

Złote lata 90.

Wystawa także w formie plastycznej nawiązuje do tymczasowego i mozaikowego krajobrazu dzielnicy. Kolaże, warstwy, materiały budowlane i kolory znane z ulic Woli doskonale oddają jej klimat. Widać to zwłaszcza w części poświęconej architekturze transformacji. Lata 90. to kakofonia form i bogactwo kolorów, czasy „wolnej amerykanki” budowlanej, których najbardziej znanym owocem na Woli jest hotel Czarny Kot. Na wystawie zobaczymy też inne symbole wolskiej zabudowy, jak PEDET, nieistniejące już kino W-Z, w którym mieścił się kultowy klub Fugazi czy obecnie zupełnie przebudowany Bar Wenecja. To ekspozycja, która stawia wiele pytań dotyczących tożsamości dzielnicy i wpływie zachodzących w niej przemian na życie społeczne. Od wielu lat obserwuję procesy jakie zachodzą w przestrzeni Warszawy, w tym szczególności Woli – jako mieszkanka tej dzielnicy i działaczka społeczna, a także animatorka kultury, historyczka sztuki. Chciałabym, aby ta ekspozycja pozwoliła nam zastanowić się, jakiej przestrzeni dla Woli chcemy, jak ma wyglądać ta dzielnica za 10, 20 czy 50 lat i jaką rolę może pełnić dziedzictwo ­­– mówi Patrycja Jastrzębska – kuratorka wystawy.

Jaka przyszłość czeka Wolę?

Wystawa „Przemiany. Krajobraz Woli po 1989 roku.” jest okazją, by porozmawiać o przyszłości dzielnicy i roli dziedzictwa w procesie jej modernizacji. Program towarzyszący stanowi rozszerzenie tematów, na których skupia się sama wystawa. Będziemy zastanawiać się nad przyszłością Woli, odniesiemy się do wpływu transformacji po 1989 roku, zarówno w odniesieniu do kultury wizualnej, architektury, jak i kwestii społecznych i ekonomicznych – mówi Konrad Schiller – kierownik Muzeum Woli. Do udziału w debatach, wykładach, warsztatach i spacerach zaproszono działaczy społecznych, przedstawicieli miasta, architektów, urbanistów, inwestorów i oczywiście mieszkańców. Już 15 października odbędzie się debata o rewitalizacji zabytkowej architektury, którą będzie można śledzić online na profilu Muzeum Woli na Facebooku. Wśród październikowych wydarzeń znalazły się też m.in. warsztaty liternicze prowadzone przez Patryka Martusia – współzałożyciela Warszawskiego Domu Kaligrafii, debata o traumach transformacji z udziałem prof. Andrzeja Ledera czy wykład Jana Mencwela „Miastotwórczość” dotyczący kształtowania się tkanki miejskiej. Pełen program towarzyszący dostępny jest na stronie internetowej.

Wystawa potrwa do 21 marca w Muzeum Woli, oddziale Muzeum Warszawy, przy ul Srebrnej 12. Muzeum jest czynne w czwartki w godzinach od 10:00 do 20:00 i od piątku do niedzieli w godzinach od 10:00 do 18:00. Bilety: 7/5 zł, w czwartki wstęp na wystawę jest bezpłatny.