Co jakiś czas można się natknąć w różnorakich publikacjach, czy to drukowanych, czy też ukazujących się w sieci, w dyskusjach w mediach społecznościowych, w wykładach lub kazaniach rozprowadzanych w formie audiowizualnej itp. z twierdzeniem, że zdanie „Bóg jest sędzią sprawiedliwym, który za dobro wynagradza, a za zło karze”, znane jako druga z sześciu katechizmowych „głównych prawd wiary”, jest fałszywe, źle sformułowane, albo też „głęboko nieprawdziwe”[1], czy wręcz „niezgodne z prawdą objawioną o Panu Bogu”[2] i „bardzo szkodliwe”[3], a nawet „heretyckie”[4]. Temat ten powraca dość regularnie czy też cyklicznie w obszarze wewnątrzkatolickiej debaty. Oprócz przytoczonych dopiero co głosów krytycznych pojawiają się również wypowiedzi bardziej stonowane, próbujące tłumaczyć i wyjaśniać znaczenie „drugiej z sześciu” oraz bronić jej tradycyjnego sformułowania[5], a nawet głosy zdecydowanie pozytywne, jak na przykład wypowiedź o. Leona Knabita OSB, który w książce Kerygmat – praktyczne uwagi stwierdza, że „główne prawdy wiary” to po prostu kerygmat[6].
Chciałbym w tym artykule między innymi rozważyć kwestię prawdziwości zdania „Bóg jest Sędzią sprawiedliwym, który za dobro wynagradza, a za zło karze”. Zanim jednak zajmę się analizą i rozbieraniem go na czynniki pierwsze, pragnę przedstawić kilka fundamentalnych założeń, co do których, wydaje mi się, z żadnej strony – zarówno krytyków jak i nie-krytyków „sześciu głównych prawd wiary” – nie powinno być żadnych obiekcji ani wątpliwości, czyli jakby nakreślić platformę, na bazie której rozwijać będę dalsze przemyślenia i zdefiniować jej warunki brzegowe.
Po primo: Bóg jest Miłością. Basta! Miłosierdzie Jego wielkie jest, a właściwie nie tyle wielkie, co raczej nieskończone. Jest dobry, łagodny, cierpliwy i bogaty w przebaczenie, a Jego łaska trwa na wieki. I tego trzymać się trzeba.
Po secundo: Obrazy Boga jako policjanta z pałą czy nadzorcy z nahajką, czyhającego tylko na nasze potknięcia, aby nam dowalić; jako skrupulatnego i beznamiętnego buchaltera drobiazgowo zapisującego wszystkie nasze przewinienia i dobre uczynki, by na koniec naszych dni zaprezentować nam bilans, którego wynik może być przecież tylko jeden: „winien!”; jako bezlitosnego mściciela, złośliwego demiurga, wrednego i karcącego dziadka i wszelkie inne tym podobne, są z gruntu fałszywe i jak najbardziej odnoszą się do nich zacytowane powyżej epitety: „głęboko nieprawdziwe”, „bardzo szkodliwe”, „niezgodne z Bożym objawieniem”, „heretyckie” itd. Zgoda?
I wreszcie po tertio: Wykorzystywanie Boga jako straszaka w celu wymuszenia pożądanych zachowań – w rodzaju: „Bóg wszystko widzi, zachowuj się dobrze (czyli tak, jak ja sobie tego życzę), nie rób tego czy tamtego, bo zobaczysz, że cię pokarze itp.” – jest ohydną manipulacją, a wręcz – nie waham się użyć tak mocnego sformułowania – zbrodnią popełnianą na dziecięcej (lub patrząc szerzej: ludzkiej) duszy.
Zacznijmy może jednak najpierw od refleksji historycznej, a konkretnie od obalenia pewnego popularnego, aczkolwiek zupełnie fałszywego mitu. W dyskusjach o „sześciu głównych prawdach wiary” często bowiem powtarzany jest argument, że są one czymś specyficznie polskim, niespotykanym w Kościele powszechnym. Na potwierdzenie tej tezy przytaczane są badania ks. Pawłowskiego, który „w zagranicznych katechizmach (…) jak dotąd nie znalazł takiego zestawu formuł”[7], w związku z czym postawił „hipotezę, że w rzeczywistości formuła »sześciu głównych prawd wiary« jest lokalną tradycją katechetyczną, co oznacza, że nie stoi za nią powszechny, kościelny autorytet papieża lub soboru, a jedynie lokalny autorytet biskupa lub konferencji biskupów zatwierdzającej dany katechizm. Można z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że »sześć głównych prawd wiary« to tradycja polska, nie zaś powszechna, światowa.”[8]
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS