UJ i uczelnie badawcze w Europie: Kryzys związany z COVID-19 pokonamy tylko międzynarodową współpracą

“W coraz większym stopniu ludzie na całym świecie ufają ekspertyzom opartym na badaniach naukowych. Niemniej jednak nasza obecna wiedza nie jest ani pełna, ani wystarczająca” – czytamy. – “Wkładamy dzisiaj ogromny wysiłek w zrozumienie funkcjonowania SARS-CoV-2 i innych wirusów, poznanie procesu rozwoju pandemii w wysoce zglobalizowanym świecie oraz w to, jak można udoskonalić leczenie infekcji. Konieczne będą także badania mające na celu ocenę adaptacji społeczeństw do obecnych, wyjątkowych warunków oraz określenie, w jaki sposób uległy one zmianom w tym procesie i w jakim stopniu wzmocniło je to i przygotowało do radzenia sobie z kryzysami w przyszłości – również z tymi, które mogą być skutkiem m.in. postępujących zmian klimatycznych. Doradztwo naukowe w zakresie tworzenia strategii postępowania odgrywa tu kluczowe znaczenie, zwłaszcza gdy systemy służby zdrowia znajdują się pod silną presją”.

Współpraca naukowców

W podpisanym przez rektorów wszystkich zrzeszonych w związku uczelni piśmie Una Europa zwraca uwagę przede wszystkim na konieczność współpracy naukowców z różnych dziedzin i z wielu krajów, by wykreować ponadnarodowe strategie.

“Uniwersytety stanęły na wysokości zadania i sumienną pracą oraz zaangażowaniem udowodniły swoją wartość, ale czy zrobiliśmy wystarczająco dużo?” – pada pytanie. – “Wprawdzie w znacznym stopniu byliśmy zmuszeni skoncentrować się na rodzimych problemach, ze względu na siłę, z jaką uderzyła w nas pandemia oraz związaną z tym konieczność podejmowania natychmiastowych, doniosłych decyzji. Jednakże ani pojedyncza instytucja, ani jeden kraj nie będą w stanie same poradzić sobie z wyzwaniami przyszłości. Konieczny będzie wspólny wysiłek i zaangażowanie w celu określenia przyszłej roli międzynarodowych sieci, organizacji oraz ich działalności. Poważne skutki globalnego kryzysu ekonomicznego będą wymagały nowych umiejętności, doskonalenia dotychczasowych kompetencji, a także wdrożenia nowoczesnych sposobów uczenia się”.

Kontakty mimo pandemii

Jak podkreślają rektorzy, mimo czasu trudnej izolacji spowodowanej pandemią Una Europa zdołała utrzymać wzajemny kontakt.

– “To dzięki naszej ponadnarodowej tożsamości oraz wspólnemu oddaniu pracy na rzecz budowania europejskiego wirtualnego kampusu, mieliśmy możliwość pilotażu i podjęcia jednych z najbardziej znaczących inicjatyw w dziedzinie edukacji i badań naukowych w czasach po wystąpieniu pandemii koronawirusa. Nasze wspólnie badania koncentrują się w obszarze najbardziej istotnym dla wzmocnienia odporności i stabilności społeczeństw. Najnowszy z naszych kluczowych obszarów – „One Health” – to inicjatywa wspierająca zintegrowane myślenie na temat zdrowia w celu udoskonalenia procesów wykrywania, prewencji i leczenia chorób. Jak udowodniła pandemia COVID-19, wyzwania w zakresie zdrowia będące wynikiem kompleksowego, wzajemnego oddziaływania pomiędzy ludźmi, zwierzętami, roślinami i ekosystemami, wymagają aktualizacji istniejących koncepcji i metod badawczych. Ściślejsza współpraca w obszarze sektorów i dziedzin wiedzy takich jak nauki przyrodnicze, zdrowie publiczne i nauki społeczne stanowi priorytet „One Health”.”

W oświadczeniu zwrócono też uwagę, że kilka ostatnich tygodni pokazało, że uniwersytety są w stanie bardzo sprawnie działać w sferze cyfrowej, jednocześnie jednak udowodniło, jak niezastąpiony jest bezpośredni kontakt. 

Łączność zamiast mobilności

– “Obecny kryzys wymaga od nas jeszcze większych nakładów kreatywności i innowacyjności, które przecież cechują nasze uczelnie od stuleci. Aktualnie zamieniliśmy „mobilność” na „łączność”. Nasi studenci z ośmiu różnych krajów nie mogli podróżować, co nie przeszkodziło im we współpracy i w porozumieniu z lokalnymi partnerami w ramach inicjatywy UNA.TEN: Transform Emergency Now. Podczas tego dziesięciodniowego projektu studenci współpracowali z przedstawicielami lokalnych społeczności, aby sprostać konkretnym wyzwaniom związanym z COVID-19. Bardziej niż kiedykolwiek jesteśmy oddani idei zintensyfikowania międzynarodowej współpracy i wymiany doświadczeń w zakresie metod nauczania i zdobywania wiedzy oraz szkoleń będących udziałem studentów, specjalistów i obywateli” – podkreślają uczelnie.

I kończą: “Uniwersytety podjęły wiele działań w dobie obecnego kryzysu, ale to dopiero początek. Współpraca przekraczająca granice, kultury, języki i różne dziedziny wiedzy jest jedynym sposobem pokonania kryzysu i odpowiedniego przygotowania na wypadek wystąpienia nowych, potencjalnych zagrożeń. Jest to dla nas moment kluczowy, pozwalający na stworzenie Uniwersytetu Przyszłości – wyzwania, któremu jesteśmy gotowi sprostać. Wspólnie”.