Depesza literacka – polskie Noble

Czas kwarantanny to dobry moment by nadrobić czytelnicze zaległości i zapoznać się ze słynnymi dziełami naszych noblistów. Biblioteka Gdynia przygotowała pięć literackich propozycji autorów uhonorowanych tą nagrodą.

Olga Tokarczuk
Wrocławianka otrzymała literackiego Nobla za rok 2018. W uzasadnieniu Norweskiego Komitetu czytamy, iż nagrodę przyznano „za wyobraźnię narracyjną, która z encyklopedyczną pasją prezentuje przekraczanie granic jako formę życia”.
Nasza propozycja to „Bieguni” – pierwsza polska książka uhonorowana Międzynarodową Nagrodą Bookera, otrzymała również Literacką Nagrodę Nike 2008.
Co mamy wspólnego z biegunami – prawosławnym odłamem starowierców, ludźmi którzy zło oswajają ruchem? Ile jest w nas z biegunów? Od dawnych sułtańskich pałaców przez siedemnastowieczne gabinety osobliwości po współczesne hale odlotów – Olga Tokarczuk zabiera czytelników w niezwykłą podróż przez różne miejsca i czasy. Zaprasza do wspólnego oswajania migotliwej, fragmentarycznej rzeczywistości, do porzucania utartych szlaków. Ta powieść nie ma granic – dzieje się na całym świecie (opis za: Wydawnictwo Literackie).
Olga Tokarczuk “Bieguni”

Wisława Szymborska
Laureatka literackiej Nagrody Nobla za 1996 rok za “poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”.
Polecamy tomik dwudziestu wierszy pt.: „Chwila”. Jest to jeden z trzech ostatnich tomików wydanych za życia poetki, pierwszy zaś, który ukazał się po sześciu latach po otrzymaniu przez Wisławę Szymborską Nagrody Nobla, zwanej nie bez powodu… „pocałunkiem śmierci”. Po tym wielkim wydarzeniu, jak ujęła to Bogusława Latawiec – poetka zapadła na „chorobę noblowską” i trzeba było aż czterech lat, by odzyskała spokój i napisała swój kolejny wiersz. A trzeba wiedzieć, że nigdy wcześniej nie zdarzył jej się rok bez wiersza.
Na audiobooku wiersze czyta Autorka:
Wisława Szymborska “Chwila”

Czesław Miłosz
Poeta wiadomość o przyznanym mu wyróżnieniu odebrał w Stanach Zjednoczonych, gdzie przebywał na emigracji. Jury zaznaczyło, że medal noblowski to nagroda za  „bezkompromisową wnikliwość w ujawnianiu zagrożenia człowieka w świecie pełnym gwałtownych konfliktów”. Miłosz Nobla odebrał w 1980 roku, dlatego odczytano go jako wyraz poparcia dla politycznych przemian zachodzących we wschodnim bloku.
Polecamy niezmiennie aktualny e-book pt.: „Świadectwo poezji. Sześć wykładów o dotkliwościach naszego wieku”. Jest to zapis wykładów wygłoszonych w latach 1981-82 na amerykańskim Uniwersytecie Harvarda. Czesław Miłosz wystąpił wówczas w auli tej znakomitej uczelni bodaj jako pierwszy poeta pochodzący z tej części Europy. Usłyszymy wykłady samego mistrza o kondycji współczesnego świata, poezji, roli poety w historii.
Czesław Miłosz „Świadectwo poezji. Sześć wykładów o dotkliwościach naszego wieku”

Władysław Reymont
Reymont Nobla otrzymał w 1924 roku za „Chłopów” – historię trójkąta miłosnego w wiejskiej społeczności. Epopeja była drukowana w odcinkach w latach 1902 – 1909. Ukazuje ona życie chłopa na wsi końca XIX wieku. Akcja utworu toczy się we wsi Lipce, a wyznaczają ją cztery pory roku wraz z przypisanymi do nich obyczajami, świętami kościelnymi i pracami rolnymi. Na tym tle rozgrywają się losy rodziny Borynów i młodej dziewczyny Jagny.
Książka dostępna bezpłatnie:
Władysław Reymont “Chłopi”
 

Henryk Sienkiewicz
Pisarz został uhonorowany Noblem za “wybitne osiągnięcia w dziedzinie eposu i rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu”. Międzynarodową sławę Sienkiewiczowi przyniosła napisana w 1896 roku powieść „Quo vadis”. Akcja książki osadzona jest w pierwszym wieku w Rzymie, za czasów panowania Nerona.
Książka dostępna bezpłatnie:
Henryk Sienkiewicz “Quo vadis”