Kryzys naftowy zmienił „mapę inwestycyjną”. Koronawirus zrobi to samo

Co na to giełdy? Pierwsze symptomy paniki związane z epidemią koronawirusa pojawiły się pod koniec lutego. W ostatnim tygodniu tego miesiąca nurkowały wszystkie główne indeksy giełd na całym świecie. Oprócz tych z Europy, takich jak niemiecki DAX, francuski CAC40 czy włoski FTSE-MIB, przecena nie ominęła również australijskiego All Ordinaries, japońskiego Nikkei czy argentyńskiego indeksu Merval. Spadki sięgały nawet 20 proc. w wykonaniu głównego indeksu greckiej giełdy.

Kryzys naftowy

Podobnie jak epidemia koronawirusa, wielkim ciosem dla gospodarek europejskich i amerykańskiej był kryzys naftowy z 1973 roku. Stanowił on symboliczny koniec taniego surowca pochodzącego z Bliskiego Wschodu i wywołał falę zmian w światowej gospodarce oraz w portfelu inwestycyjnym wielu graczy.

Na początku lat 70. baryłkę ropy naftowej można było kupić za około 2 dolary. Dla porównania, obecnie jest to niespełna 30 dolarów (po spadkach z początku 2020 r. z 66 dol.). Zmiany w mechanizmie ustalania cen ropy naftowej, ograniczenie jej wydobycia przez kraje zrzeszone w OPEC, a także embargo nałożone na państwa zachodnie sprawiło, że cena „czarnego złota” poszybowała do poziomu początkowo 6 dolarów za baryłkę, a dwa lata później wynosiła już około 10 dolarów za baryłkę.

Punkt zapalny

Zarzewiem konfliktu z 1973 roku, a w konsekwencji kryzysu naftowego były m.in. wydarzenia z 1967 roku. W wyniku tzw. wojny sześciodniowej pomiędzy Izraelem i państwami arabskimi, Izrael zaczął kontrolować tereny obejmujące Synaj i Wzgórza Golan. Sześć lat później Egipt i Syria, wspomagane przez takie kraje, jak Irak, Jordania, Maroko oraz Libia, weszły na ten teren zmuszając Izrael do defensywy (wojna Jom Kippur). Interwencja USA po stronie zaatakowanego państwa wywołała kryzys dyplomatyczny, którego efektem był kryzys naftowy.

Duża rolę w tym kryzysie odegrały zmiany wartości dolara amerykańskiego. W 1971 roku prezydent Nixon zawiesił wymienialność amerykańskiej waluty na złoto, czego konsekwencją był spadek jej wartości na rynku. Otrzymujące zapłatę w dolarach przedsiębiorstwa arabskie przy tej samej cenie, w ujęciu realnym zaczęły zatem zarabiać mniej.

Zmiany w gospodarce

Kilkukrotny wzrost cen ropy naftowej oraz embargo nałożone na państwa Zachodu wpłynęła na podaż tego surowca na rynku, co wywołało wstrząs gospodarczy. Skala światowego uzależnienia od arabskiej ropy była na tyle duża, że jeszcze w 1945 roku amerykańskie wydobycie tego surowca stanowiło około 66 procent światowej produkcji ropy, natomiast w 1973 roku było to już tylko 16,5 procent.

Kryzys naftowy sprawił, że niektóre branże dotąd niedoceniane, zyskały na wartości. Państwa Europy Zachodniej, Japonia i Stany Zjednoczone, które w największym stopniu odczuły konsekwencje embarga i wzrostu cen, rozpoczęły dywersyfikację źródeł energii. Głęboką zmianę przeżył rynek motoryzacyjny. Na popularności straciły wielkie amerykańskie krążowniki szos, na rzecz małych i oszczędnych samochodów, głównie japońskich. W Europie ograniczono również możliwość poruszania się autem, a benzyna była reglamentowana. Dotyczyło to m.in. Holandii, gdzie prywatnymi samochodami nie można było się poruszać w niedzielę, a we Włoszech na weekend zamykano stacje benzynowe.

Spadki na giełdach i rynek nieruchomości

Inną konsekwencją tego kryzysu były wielkie spadki na giełdach. W drugiej połowie 1973 r. amerykański indeks S&P500 miał wartość ok. 1000 punktów. Zmiana cen ropy sprawiła, że jego wartość stopniała o ponad 40 procent. Porównując dwa kolejne „szoki naftowe” (z 1979 i 1990 … czytaj dalej

Zgłoś naruszenie/Błąd