Tamaryndowiec indyjski owoc – właściwości, witaminy i wartości odżywcze tamaryndowca indyjskiego

Tamaryndowiec indyjski to niezwykła roślina o wielu zastosowaniach. Chociaż swoim wyglądem owoce tamaryndowca indyjskiego mogą wzbudzać różne skojarzenia, to pod omszałą skórką kryje się miąższ, który ceniony jest nie tylko ze względu na swoje walory smakowe, ale przede wszystkim zdrowotne. W kuchni azjatyckiej tamaryndowiec indyjski jest bardzo ważnym składnikiem wielu potraw.

1. O pochodzeniu tamaryndowca indyjskiego
2. Tamaryndowiec indyjski – co to takiego?
3. Tamaryndowiec indyjski nie tylko do jedzenia
4. O owocach tamaryndowca indyjskiego słów kilka
5. Właściwości prozdrowotne tamaryndowca indyjskiego
6. Zastosowanie tamaryndowca indyjskiego – do czego go używać?
7. Czy warto stosować tamaryndowiec indyjski?

O pochodzeniu tamaryndowca indyjskiego

Tamaryndowiec indyjski, tamarynd indyjski lub powidlnik indyjski – pod taką nazwą występuje ta egzotyczna roślina. Pierwotnie wywodzi się ze wschodniej Afryki, ale uprawiany jest także w Azji, Ameryce Środkowej, na Jamajce oraz Florydzie. Uprawy tamaryndowca indyjskiego w Egipcie zostały udokumentowane już 400 lat p.n.e., ale o tej roślinie wspominają także indyjskie księgi spisane około 1200-200 r. p.n.e. Przez jakiś czas handlem owocami tamaryndowca indyjskiego zajmowali się głównie kupcy pochodzenia arabskiego. Do Ameryki przybyły w 1615 roku, a na Hawaje dotarły dopiero w 1797 roku, zatem zawładnęły niemal całym tropikalnym światem.

Tamaryndowiec indyjski – co to takiego?

Tamaryndowiec indyjski jest drzewem długo żyjącym, które wysokością sięga do 20-30 metrów. Naturalnie występujące drzewo tamaryndowca jest to bardzo duże, a w skrajnych wypadkach obwód jego pnia może osiągnąć nawet 8 metrów. Kora jest o barwie szaro-brązowej, jest szorstka i łatwo łuszcząca się. Korzeń drzewa sięga głęboko w ziemi, a jego system korzeniowy jest bardzo rozległy. Jednak wzrost korzenia może być zahamowany na źle gospodarowanym podłożu. 

Liście tamaryndowca indyjskiego składają się z 10 -18 podłużnych listków, lekko zaokrąglonych na końcu. Co ciekawe, liście składają się na noc (ponoć jest to związane z syntezą lupeolu, gdy zapada zmierzch), rano zaś rozkładają się z powrotem. Rdzenna ludność używa ich jako warzyw. Liście tego drzewa zawierają 4-6% białka i są doskonałym źródłem wapnia i witaminy C, ale zawierają też kwasy szczawiowy, winowy i maleinowy, które w dużych ilościach mogą być szkodliwe dla zdrowia.

Kwiaty są obupłciowe, owadopylne i miododajne, ale wymagają zapylenia krzyżowego. Mają około dwóch centymetrów wielkości i mogą być koloru blado-żółtego, kremowego lub różowego. Pojawiają się wiosną lub latem, ale niektóre z nich zakwitają dopiero w lipcu i sierpniu. Roślina może zakwitnąć już po 3-6 latach od wysiewu, jeśli oczywiście ma odpowiednie warunki do wzrostu i rozwoju.

Tamaryndowiec indyjski nie tylko do jedzenia

Tamaryndowiec indyjski ma bardzo szerokie zastosowanie. Z drewna wytwarzane są meble, które piękna barwa oraz wysoka trwałość. Z kolei charakterystyczne nasiona chętnie wykorzystują rzemieślnicy produkujący biżuterię, a owocową papkę stosuje się do naturalnego farbowania bielizny. Jednak największą „karierę” tamaryndowiec robi w przemyśle spożywczym oraz medycynie.

O owocach tamaryndowca indyjskiego słów kilka

Owocem tamaryndowca indyjskiego są strąki przypominające fasolę w rozmiarze XXL. Są one podłużne, sięgające do 16 cm długości. Dojrzewają przez okres 10 miesięcy, dopóki nie zakwitną ponownie. Owoce te mają szerokie zastosowanie. W kuchni wykorzystuje się świeże, suszone, gotowane lub duszone.

Można z nich również przygotować sok. Roślina ta nadaje potrawom specyficzny smak. W zależności od dojrzałości owocu może mieć kwaśny lub cierpki posmak, z kolei dojrzały owoc jest nieco słodszy. Najczęściej dodaje się go do dań warzywnych, a najlepiej smakuje w połączeniu z ostrą papryką.

Ogromną popularnością owoce te cieszą się w daniach kuchni indyjskiej lub południowo-wschodnioazjatyckiej: tajskiej i filipińskiej. Strąki tamaryndowca są nieodzownym składnikiem słynnej hinduskiej przekąski pani puri. Są to serwowane na gorąco placki polane sosem tamaryndowym, faszerowane pomidorami, ciecierzycą oraz pokrojonymi w kostkę ziemniakami. Tamaryndowiec indyjski pojawia się również w daniach meksykańskich, np. bardzo popularnym napoju aguas frescas.

Drzewo tamaryndowca, fot. shutterstock

Właściwości prozdrowotne tamaryndowca indyjskiego

• Wspiera trawienie – tamaryndowiec indyjski występuje w wielu tradycyjnych środkach przeczyszczających. Jego miąższ jest bogatym źródłem błonnika, w związku z czym powinno się go przyjmować przy problemach związanych z zaparciami. Tamaryndowiec indyjski wspiera także trawienie oraz leczy refluks żołądkowo-przełykowy.
• Kontroluje ciśnienie tętnicze – roślina ta jest znakomitym źródłem potasu, który reguluje poziom ciśnienia we krwi. Tamaryndowiec indyjski zawiera także żelazo, które wspomaga produkcję czerwonych krwinek.
• Chroni oczy – jednym ze składników występujących w tamaryndowcu indyjskim jest witamina A, która zmniejsza się ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej. Picie naparu z zaparzonych owoców tej rośliny zapobiega infekcjom oczu.
• Pozytywnie wpływa na skórę – ten specyficzny owoc zawiera antyoksydanty, które odpowiadają za zwalczanie wolnych rodników, a to z kolei pozwala dłużej cieszyć się młodym wyglądem. Ponadto owoc ten przyspiesza gojenie uszkodzeń naskórka oraz redukuje drobne zmarszczki. Pomaga także w leczeniu oparzeń i infekcji skórnych.
• Wspomaga odporność – w 100 g tamaryndowca indyjskego jest 36% dziennej dawki tiaminy (witaminy B1), 23% dziennej dawki żelaza i magnezu oraz 16% dziennego zapotrzebowania na fosfor. Dzięki temu tamaryndowiec indyjski wspomaga leczenie szkorbutu, przeziębienia i fluorozy.
• Obniża poziom cholesterolu – dzięki zawartym przeciwutleniaczom oraz błonnikowi tamaryndowiec indyjski reguluje poziom złego cholesterolu we krwi. Chroni także nasze serce przed wieloma szkodliwymi czynnikami.
• Zapobiega powstawaniu nowotworów okrężnicy – tamaryndowiec kwas winowy, który jest silnym antyoksydantem, chroni on organizm przed rozwojem wolnych rodników. Jego składniki wspierają także błonę wyścielającą jelita, dzięki czemu działają jak tarcza ochronna przed atakiem rakotwórczych komórek układu pokarmowego.
• Łagodzi zapalenie stawów – ekstrakt z owoców tamaryndowca chroni stawy, kości oraz chrząstki przed powstawaniem enzymów odpowiedzialnych za udział w rozpadzie tkanki kostnej.

Napój z tamaryndowca, fot. shutterstock

Zastosowanie tamaryndowca indyjskiego – do czego go używać?

Świeże strączki można kupić na bazarach i sklepach ekologicznych w okresie od późnej wiosny do wczesnego lata. Warto wybierać te nieuszkodzone, bez śladów pleśni czy ciemniejszych, miękkich plam z pęknięciami. W sklepach dostaniemy tamaryndowca indyjskiego w postaci bloczków, pasty, koncentratu, czy proszku, którego przez kilka miesięcy można swobodnie przechowywać w lodówce.

W kuchni indyjskiej i południowo-wschodnioazjatyckiej tamaryndowiec indyjski wykorzystywany jest jako podstawowy składnik sosów chutney, curry oraz dodawany jest do dań warzywnych, ryżowych i z soczewicy. Jego miąższ można także dodawać do marynat mięsnych i rybnych oraz doprawiać nim zupy. Miąższ zmiksowany z daktylami, kardamonem, nasionami kolendry, goździkami i miodem, znakomicie smakuje jako korzenny, aromatyczny i rozgrzewający napój. W sam raz idealny do picia w chłodne dni.

Tamaryndowiec indyjski popularny jest jako zagęszczacz do sosów i przetworów z owoców, składnik słodyczy, np. cukierków z tamaryndowca indyjskiego, wytrawnych sosów oraz słodkich deserów. W sproszkowanej formie wykorzystuje się go jako nadającą egzotycznego posmaku przyprawę. Tak jak sok z cytryny, sproszkowany owoc tamaryndowca indyjskiego działa konserwująco, podkręca kolorystykę przetworów (czerwony i pomarańczowy) oraz podkreśla ich dobry smak.

Roślina ta poprawi także smak pieczonych lub duszonych warzyw. W połączeniu z sokiem z limonki, brązowym cukrem i oliwą przemieni się w znakomity dressing do sałatek, natomiast wraz z miodem, solą i pieprzem – stanowi marynatę do mięs.

Mało znany jest fakt, że tamaryndowiec jest ważnym składnikiem popularnego sosu Worcestershire. Jest to jedna z najbardziej uniwersalnych przypraw, od kilkudziesięciu lat sporządzana według tradycyjnej receptury. W jego składzie znajduje się między innymi ocet słodowy, ocet winny i koncentrat powstały w wyniku fermentacji anchois. Sos poprawia smak potraw z wołowiny, sałatki Cezar, a także drinka znanego jako Krwawa Mary.

Czy warto stosować tamaryndowiec indyjski?

W naszym kręgu kulturowym tamaryndowiec indyjski ciągle nie jest jeszcze popularny, nadal podchodzi się do niego z pewną niepewnością i dystansem. Na sklepowych półkach widnieje pod postacią już przetworzoną – jako sprasowany blok lub gęsty koncentrat. W niektórych sklepach z egzotycznymi produktami można kupić powidła z tamaryndowca indyjskiego, które swoim smakiem przypominają powidła śliwkowe.

Tamaryndowiec indyjski, poza tym, że posiada szereg właściwości prozdrowotnych, jest także idealnym owocem dla osób, które stosują diety odchudzające, ponieważ miąższ nie zawiera wiele kalorii. Jeżeli chcemy się wybrać w orientalną podróż, to zdecydowanie jeden ze smaków, które warto poznać. Z całą pewnością wzbogaci i urozmaici smak codziennych potraw.

Bibliografia

1. “https://draxe.com/tamarind-fruit/”; data dostępu: 2019-05-21
2. Flora & Fauna Web, National Parks Singapore, ; “Tamarindus indica L.”; data dostępu: 2019-05-21
3. Santosh Singh Bhadoriya i in.; “Tamarindus indica: Extent of explored potential”; data dostępu: 2019-05-21
4. Shaikh Zohrameena, World Journal of Pharmaceutical Sciences; “Medicinal uses & pharmacological activity of Tamarindus indica”; data dostępu: 2019-05-21
5. Komakech Richard, Omujal Francis; “Tamarindus indica: A Multipurpose Medicinal Plant”; data dostępu: 2019-05-21

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ