A A+ A++

Kiełki lucerny są pełne witamin i minerałów i mają bardzo mało kalorii. Są wszechstronne, niedrogie i łatwe w uprawie, co czyni je niemalże zielem doskonałym. Co ciekawe, współcześnie dietetycy upatrują w kiełkach lucerny siewnej pretendenta do najzdrowszych pokarmów świata!

kiełki lucerny pojawiają się coraz częściej na półkach supermarketów, fot. shutterstock
  1. Domowa hodowla kiełków lucerny siewnej
  2. Właściwości zdrowotne kiełków lucerny
  3. Czy kiełki lucerny mogą szkodzić?
  4. Kiełki lucerny w kuchni

Lucerna to jedna z najstarszych roślin uprawnych przeznaczonych… na paszę dla zwierząt. Pochodząca z południowo-zachodniej Azji, w XVIII wieku została szeroko rozpowszechniona na terytorium obu Ameryk, a wraz z rozwojem rolnictwa udało się otrzymać odmiany odporne na chłodniejsze warunki klimatyczne.

Pod względem botanicznym lucerna siewna, czyli Medicago sativa, należy do rodziny bobowatych i odznacza się niezwykle wysoką tolerancją suszę, upały, ale także i chłodne temperatury. Jej rolnicza popularność wynika także z ogromnego tempa wzrostu i jakości samych liści. Poszczególne odmiany osiągają od 30 do 90 cm wysokości i są wykorzystywane nie tylko jako pasza, ale także siano oraz poplon. Bakterie zasiedlające korzenie lucerny mają bowiem zdolność do wiązania azotu z powietrza i wzbogacają nim glebę wokół. Tym samym spada zapotrzebowanie na wykorzystanie sztucznych nawozów w masowych uprawach.

Lucerna ma też niezwykłą zdolność do regeneracji – po ścięciu potrafi odrastać wielokrotnie w ciągu sezonu, dając wciąż nowe plony. Trzylistkowe ząbkowane liście o soczystej jasnozielonej barwie są tłem dla żółtych lub fioletowych kwiatów o kulistej postaci. Te główki po przekwitnięciu zamieniają się w strąki, zawierające małe, nerkowate nasiona. W tej postaci roślina hodowlana jest jednak głównie do celów rolniczych – jej liście bogate są aminokwasy, białka, węglowodany, błonnik, kwasy organiczne, garbniki, chlorofil, witaminy – witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6, B9 i B12), witamina C, E, D i K, a także cenne minerały – cynk, fluor, fosfor, krzem, magnez, mangan, miedź, wapń i żelazo. Lucerna ma również wysoką zawartość bioaktywnych związków roślinnych. Należą do nich saponiny, kumaryny, flawonoidy, fitosterole, fitoestrogeny i alkaloidy. Jako takie bardzo smakują zwierzętom hodowlanym. Ale ludzie mogą również skorzystać na tym dobrodziejstwie i sadzenie lucerny na przydomowej działce robi się coraz popularniejsze.

Naturalnie, ciężko jest przyswoić całe bogactwo odżywcze obecne w roślinie, konsumując ją w postaci zioła. I tutaj na pierwszy plan wysuwają się kiełki lucerny, które kryją w sobie skondensowaną moc leczniczą, a przy tym łatwo je wkomponować do codziennej diety nawet w większych ilościach.

Fot. 5 Zawartość składników odżywczych w kiełkach lucerny według % dziennego zapotrzebowania dorosłego człowieka; źródło: opracowanie własne na podst. danych http://nutritiondata.self.com

Domowa hodowla kiełków lucerny siewnej

Tak jak inne kiełki (sojowe, rzodkwi, rzeżuchy) kiełki lucerny pojawiają się coraz częściej na półkach supermarketów. Niestety, nie jest to podaż regularna, a i jakość przechowywanych po kilka dni w lodówce pod plastikową folią kiełków pozostawia dużo do życzenia. Dlatego rozsądniej jest postawić na domową uprawę, która nie kosztuje wiele, a daje gwarancję świeżości.

Jeśli nie posiadasz kiełkownicy, musisz zaopatrzyć się w litrowy słoik, gazę oraz gumkę recepturkę. 2 łyżki nasion lucerny należy wsypać do słoika i zalać kilkucentymetrową warstwą świeżej wody, a następnie przykryć gazą owiniętą gumką. Nasionka odcedzamy przez gazę rano i dolewamy świeżej wody, płuczemy, a następnie znowu odlewamy. Ten proceder należy powtarzać trzy razy dziennie, pozostawiając między płukaniami nasiona w słoiku, ale bez wody. Piątego dnia kiełki są gotowe do jedzenia.

Domowa uprawa kiełków lucerny, fot. shutterstock

Właściwości zdrowotne kiełków lucerny

Regularna konsumpcja kiełków lucerny ma przede wszystkim dobroczynny wpływ na nasz metabolizm. Obniżają one poziom lipidów we krwi i zmniejszają poziom przyswajania cholesterolu w jelitach, a co za tym idzie odgrywają ważną rolę w walce z otyłością i miażdżycą. Zdolność lucerny do obniżania poziomu cholesterolu jest jak dotąd najlepiej zbadaną korzyścią zdrowotną. Kilka małych badań potwierdziło ten efekt u ludzi. W jednym badaniu z 15 osobami stwierdzono, że spożywanie średnio 40 gramów kiełków lucerny 3 razy dziennie obniżyło całkowity cholesterol o 17%, a „zły” cholesterol LDL o 18%. Inne małe badanie z udziałem tylko 3 ochotników wykazało również, że 160 g kiełków lucerny dziennie może znacznie obniżyć całkowity poziom cholesterolu we krwi. Efekt ten przypisuje się wysokiej zawartości saponin, które są związkami roślinnymi znanymi z obniżania poziomu cholesterolu.

Co jeszcze dobrego znajdziemy w kiełkach lucerny? Bogate w błonnik spożywczy łatwo zaspokajają apetyt, a dodatkowo, dzięki zawartości enzymów, przynoszą ulgę przy takich żołądkowych dolegliwościach jak wzdęcia, nudności, niestrawność czy bóle brzucha.

Spożywanie kiełków lucerny jest szczególnie wskazane dla kobiet – ich fitoestrogenne właściwości w połączeniu z witaminą K skutecznie łagodzą zaburzenia miesiączkowania i ograniczają krwawienia menstruacyjne. W okresie menopauzy pomagają obniżyć uciążliwości związane z uderzeniami gorąca i huśtawką nastrojów, a dzięki obfitości magnezu, wapnia i żelaza przeciwdziałają również osteoporozie. Poza tym kiełki z lucerny to także doskonałe źródło białka i minerałów potrzebnych skórze oraz włosom.  Bogactwo antyoksydantów pomaga opóźnić proces starzenia, zwłaszcza w kontekście pojawiania się zmarszczek i przebarwień oraz utraty elastyczności skóry. Zawartość witaminy A oraz chlorofilu pozwala poradzić sobie również z nadmierną suchością naskórka.

Lucerna ma długą historię stosowania w medycynie ajurwedyjskiej w leczeniu stanów spowodowanych zapaleniem i uszkodzeniem oksydacyjnym. Uważano, że lucerna działa jak silny przeciwutleniacz, zapobiegając uszkodzeniom spowodowanym przez wolne rodniki. Badanie opublikowane na łamach Regul Toxicol Pharmacol. potwierdziło jej działanie przeciwutleniające. Naukowcy wykazali, że lucerna ma zdolność do zmniejszania śmierci komórek i uszkodzeń DNA spowodowanych przez wolne rodniki. Dzieje się tak zarówno poprzez zmniejszenie produkcji wolnych rodników, jak i poprawę zdolności organizmu do walki z nimi. Niemniej jednak konieczne są dalsze analizy w celu potwierdzenia tych efektów.

Dodając kiełki lucerny do codziennego menu w bezpośredni sposób zapobiegasz również cukrzycy, gdyż błonnik pomaga regulować poziom insuliny we krwi. Dzięki bogactwu witaminy C kiełki wspomagają również odporność, zaś zestaw witamin z grupy B oraz żelaza wspiera podstawowe procesy fizjologiczne – od reakcji enzymatycznych po dotlenienie organizmu.

Czy kiełki lucerny mogą szkodzić?

Niestety, wszystkie kiełki podlegają ryzyku rozwoju patogenów groźnych dla zdrowia ze względu na sam proces uprawy – tzn. wilgotne środowisko przy dość wysokiej temperaturze. Kiełki z lucerny siewnej również stwarzają zagrożenie zatrucia bakteriami ( E. coli, listeria i salmonella), które mogą rozwinąć się w procesie ciągłego namaczania nasion. Stąd tak ważne jest dokładne płukanie kiełków nie tylko w czasie ich wzrostu, ale również przed konsumpcją. Małym dzieciom, kobietom w ciąży i osobom chorym nie poleca się jednak jedzenia kiełków w ogóle.

Poza tym nadmierna konsumpcja kiełków lucerny można być groźna w dwóch sytuacjach – w przypadku stwierdzenia lub podejrzenia zakrzepicy wysokie dawki witaminy K mogą niepotrzebnie zwiększać krzepliwość krwi; natomiast działanie obniżające poziom cukru we krwi może być groźne u osób borykających się z hipoglikemią.

Na pytanie jak spożywać kiełki lucerny siewnej, aby połączyć przyjemne z pożytecznym, odpowiedzi jest wiele. Kiełków nie należy oczywiście gotować, bowiem tym sposobem stracimy większość cennych witamin i antyoksydantów. Można je natomiast dodawać do ciepłych pokarmów – bo też kiełki najlepiej właśnie smakują jako dodatek do dań mięsnych i warzywnych.

Kanapka z pastą z awokado i kiełkami lucerny, fot. shutterstock

Kiełki lucerny w kuchni

Tortilla z kiełkami lucerny

Składniki:

Przygotowanie:
Jogurt łączymy z musztardą i szczypiorkiem, doprawiamy solą i pieprzem. Każdą tortillę podgrzewamy na suchej patelni, minutę z każdej strony. Smarujemy tortille jogurtem, wykładamy na nie starty ser, startą marchew i kiełki i zawijamy. Podajemy natychmiast przybrane jogurtem i szczypiorkiem.

Kanapka z kurczakiem i kiełkami lucerny

Składniki:

Przygotowanie:
Pierś z kurczaka kroimy na cienkie plasterki. W misce mieszamy majonez, musztardę i chili. Dodajemy kurczaka, miętę, ser i kiełki. Wszystko dokładnie mieszamy i wykładamy na rozkrojone na pół bułki.

Kiełki lucerny dodawać możesz również do różnego rodzaju sałatek, także tych podawanych na ciepło oraz jako posypkę do ziemniaków, kaszy, jajek na twardo czy makaronu. Można je również wykorzystywać jak nadzienie do rolad z szynki i sera oraz składnik past do chleba na bazie twarogu czy wegańskich składników. Delikatny, orzechowy smak oraz przyjemna chrupiąca konsystencja przekonają nawet największych sceptyków!

Agata Pavlinec

Bibliografia

  1. “https://www.britannica.com/plant/alfalfa”; data dostępu: 2020-03-02
  2. “https://www.botanical-online.com/english/alfalfa.html”; data dostępu: 2020-03-02
  3. “https://behealthy.today/alfalfa-plant-everything-need-know-superfood/”; data dostępu: 2020-03-02
  4. “https://draxe.com/alfalfa-sprouts/”; data dostępu: 2020-03-02
  5. “https://www.naturalfoodseries.com/13-health-benefits-alfalfa-sprouts/”; data dostępu: 2020-03-02
  6. Sadeghi, Tanwir, Yousefi Babadi ; “Antioxidant effects of alfalfa can improve iron oxide nanoparticle damage: Invivo and invitro studies. ”; Regul Toxicol Pharmacol. 2016 Nov;81:39-46. doi: 10.1016/j.yrtph.2016.07.010. Epub 2016 Jul 18.;
Oryginalne źródło: ZOBACZ
0
Udostępnij na fb
Udostępnij na twitter
Udostępnij na WhatsApp

Oryginalne źródło ZOBACZ

Subskrybuj
Powiadom o

Dodaj kanał RSS

Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS

Dodaj kanał RSS
0 komentarzy
Informacje zwrotne w treści
Wyświetl wszystkie komentarze
Poprzedni artykuł"Boże Ciało" Jana Komasy wielkim zwycięzcą Polskich Nagród Filmowych Orły 2020
Następny artykułMCK Gorzów Wielkopolski: Kaziuki 2020