Obierki z warzyw i owoców, skoszona trawa, zgrabione liście i przycięte gałęzie – to wszystko może nam posłużyć do produkcji kompostu – nawozu doskonałego, nazywanego „czarnym złotem ogrodników”.
- Kompost – co to takiego?
- Dlaczego warto założyć kompostownik?
- Kompost to drugie życie roślin
- Co kompostować?
- Czego nie kompostować?
- Gdzie kompostować?
- Do czego wykorzystać kompost?
Kompost – co to takiego?
Czarne złoto ogrodników, czyli popularny kompost, to jeden z najlepszych nawozów organicznych używanych w rolnictwie. Jest on w pełni naturalny i w 100% ekologiczny. Zamiast kupować gotowe, chemiczne nawozy warto postawić na naturę i pozwolić jej działać własnym rytmem.
Dlaczego warto założyć kompostownik?
Dzięki kompostownikom odpady organiczne takie jak liście opadłe z drzew, skoszona trawa, odpadki z kuchni, zamiast zajmować miejsce w kontenerze, ulegają naturalnym procesom rozkładu. Otrzymujemy wówczas wartościowy, w pełni ekologiczny nawóz, który odżywi i wspomoże rozwój naszych ogrodowych roślin. Miejsce na kompostownik znajdzie się na pewno na każdej działce, wystarczy do tego kawałek zacienionej powierzchni.
Kompost to drugie życie roślin
Zasada kompostowania opiera się na zamkniętym obiegu materii w środowisku naturalnym. Można to zauważyć przy zmianie pór roku, kiedy to wytworzona przez florę i faunę biomasa powraca w formie cennego nawozu. Podobnie wygląda proces kompostowania w warunkach domowych, z tą różnicą, że w kompostowniku proces zachodzi zdecydowanie szybciej i bardziej efektywnie.
Na czym polega kompostowanie? To wieloetapowy i złożony proces. Zachodzi dzięki mikroorganizmom m. in. bakteriom, promieniowcom, grzybom i dżdżownicom. Na początku grzyby i bakterie rozkładają substancje organiczne zawarte w odpadach. Kiedy zaczynają trawić substancje pokarmowe, produkują wówczas energię cieplną. W efekcie kompost zaczyna się nagrzewać do 20-40 stopni Celsjusza. Następnie z pomocą przychodzą dżdżownice, które tworzą próchnicę w etapie humifikacji. Ostatnim etapem jest „dojrzewanie kompostu”. Jego temperatura wyrównuje się z temperaturą otoczenia, a wewnątrz kończą się procesy powstawania nawozu.
Co kompostować?
Do kompostowania nadaje się większość organicznych odpadów powstających w domu i ogrodzie. Są to m.in. liście (z wyjątkiem dębowych, olchowych i orzechowych, gdyż zawierają zbyt dużo garbników spowalniających rozkład), skoszona trawa (liście i trawa muszą być rozluźnione i nakładane cienką warstwą), cienkie gałęzie (pocięte na długość 10-20 cm), rozdrobnione grubsze gałęzie (na rynku są dostępne specjalne rozdrabniarki do drewna), glony i muł z oczka wodnego, opadłe owoce, pędy bylin i chwastów (najlepiej bez nasion), ziemia ze skrzynek balkonowych, odchody zwierząt roślinożernych, niezadrukowany papier, resztki owoców i warzyw (nie powinno się dodawać zbyt dużo skórek owoców cytrusowych i ziemniaków ze względu na spowalnianie procesu rozkładu), fusy z kawy i herbaty, skorupki jajek, a także popiół z kominka i grilla (pochodne drewna). Jeśli decydujemy się kompostować igły, koniecznie pamiętajmy o wapnowaniu (kredą, dolomitem), gdyż szczątki roślin iglastych nadmiernie zakwaszają kompost.
Czego nie kompostować?
Nie wrzucamy na kompost odpadów nieorganicznych np. kamieni, gruzu, puszek, kolorowo zadrukowanego papieru (zawiera metale ciężkie), szkła oraz śmieci z odkurzacza. Do kompostowania nie nadają się także skórki cytrusów, porażone przez choroby liście i rośliny (lepiej je spalić), chwasty z dużą ilością nasion, kłącza perzu, nabiał, kości, mięsa (rozkładają się w wyższych temperaturach, które trudno osiągnąć w przydomowym kompostowniku), a także solonych i smażonych odpadów kuchennych, które mogą zwabić szczury. Należy również pamiętać, że nie powinno się kompostować cisa, gdyż zawiera on substancje trujące.
Gdzie kompostować?
Miejsce na pryzmę kompostową powinno znajdować się na uboczu, w zacienionym miejscu. Kompostownik może mieć postać pryzmy, ażurowej konstrukcji np. drewnianej lub specjalnego pojemnika.
Najprostsza metoda to stworzenie pryzmy. Zaczynamy od ułożenia bezpośrednio na ziemi grubszych gałęzi, co zapewni właściwą cyrkulację powietrza i odpływ wody. Pod żadnym pozorem nie betonujemy miejsca, na którym będą składowane odpadki, gdyż ograniczy to obieg powietrza i utrudni np. dżdżownicom i skoczogonkom przejście do pryzmy. Na gałęziach układamy warstwę lekkiej ziemi lub odkwaszonego torfu, co zapobiegnie wypłukiwaniu składników do gleby.
Kompostownik można założyć w drewnianej lub drucianej konstrukcji, ewentualnie w specjalnym, plastikowym pojemniku. Obecnie na rynku są dostępne pojemniki o różnej pojemności i w różnych kształtach, łatwe do montażu i estetyczne, w których proces kompostowania przebiega szybciej niż w tradycyjnej pryzmie (gotowy produkt uzyskujemy już po 2 miesiącach, w tradycyjnym kompostowniku – po 6-18 miesiącach). Termokompostowniki zaopatrzone w podwójną warstwę izolacyjną, utrzymują stałą temperaturę wewnątrz komory, dzięki czemu proces rozkładu może zachodzić także zimą.
Zakładając nowy kompost warto dodać trochę kompostu już dojrzałego lub specjalnego środka zawierającego szczepy mikroorganizmów (są dostępne w każdym sklepie ogrodniczym). Na tak przygotowane podłoże można już wyrzucać odpadki. Robimy to w 30-centymetrowych warstwach przesypywanych ziemią.
Co 2-3 miesiące konieczne jest przerzucanie pryzmy w celu napowietrzenia. Przekopanie spowoduje rozluźnienie, napowietrzenie i wymieszanie materiału, dzięki czemu będziemy go mogli szybciej wykorzystać jako ekologiczny nawóz. Czynność tę wykonujemy za pomocą wideł przekładając górną warstwę na spód, a dolną na wierzch. Jeśli przerzucanie nie jest możliwe należy pryzmę pionowo nacinać (widłami lub szpadlem).
Do właściwego procesu rozkładu konieczne jest utrzymanie stałego poziomu wilgoci. Na zimę wskazane jest okrycie pryzmy np. słomianą matą.
Niektórzy myślą, że kompostowanie wiąże się ze stale unoszącym się przykrym zapachem. Zdarza się, że przy nieprawidłowo przebiegającym procesie kompost zaczyna gnić, wydzielając nieprzyjemny zapach. Jeśli zadbamy, by przebiegał on prawidłowo, nie musimy się martwić. Jeśli pryzma jest napowietrzona we właściwym stopniu zapachem przypomina leśną ściółkę.
Do czego wykorzystać kompost?
Kompost jest gotowy, gdy wszystkie składniki ulegną rozkładowi i przekształcą się w brązową, sypką lub grudkowatą masę o zapachu ziemi. Cały proces trwa około 18 miesięcy. Kompost można wykorzystać w uprawie właściwie wszystkich roślin w ogrodzie. Po przesianiu przez sito, rozsypujemy na rabatach warstwę grubości 2-5 cm, a na trawnikach grubości 1 cm. Ponadto w miarę możliwości delikatnie przekopujemy go z wierzchnią warstwą gleby. Dzięki stosowaniu kompostu, uboga w składniki odżywcze i mineralne, gleba staje się żyzna, bogata w humus i urodzajna, a my możemy cieszyć się jej plonami.
Organiczny recykling jest dobry dla nas, naszego ogrodu i środowiska naturalnego. To niesłychanie satysfakcjonujące mieć świadomość, że niepotrzebne ogrodowe odpadki możemy przerobić na wartościowe „czarne złoto ogrodników”.
Bibliografia
- “https://bonnieplants.com/gardening/what-is-compost/”; data dostępu: 2020-03-01
- “https://www.gardeners.com/how-to/all-about-composting/5061.html”; data dostępu: 2020-03-01
- Seyedbagheri, Mir. (2010). ; “Compost: Production, Quality, and Use in Commercial Agriculture. ”; University of Idaho , College of Agricultural and Life Sciences;
- DeBertoldi, M.P., P. Ferranti, L’Hormite, F. Zucconi (ed. 5). 1987; “Compost: production,quality, and use. ”; Elseuier: London;
- Azim, Khalid. (2017). ; “Composting parameters and compost quality: a literature review. ”; Organic Agriculture. 8. 1-18. 10.1007/s13165-017-0180-z. ;
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS