Fiskus może ukarać za utrudnianie kontroli podatkowej

Podatnik kontrolowany przez urząd skarbowy ma obowiązek udostępnić dokumentację rachunkową, sporządzić na własny koszt przekłady dokumentów obcojęzycznych, udzielić wyjaśnień itp. Za utrudnianie kontroli podatkowej grozi kara porządkowa do 2.800 zł. Podatnik naraża się także na odpowiedzialność karną skarbową i grzywnę do prawie 25.000.000 zł.

Obowiązki podatnika

Kontrole podatkowe podejmowane przez urzędy skarbowe polegają na weryfikacji prawidłowości i rzetelności wypełniania obowiązków podatkowych. Obecnie koncentrują się one na wykrywaniu karuzel podatkowych, fikcyjnych dostaw wewnątrzwspólnotowych, ukrywaniu nabyć wewnątrzwspólnotowych czy wyłudzeń zwrotów VAT.

Urząd skarbowy przeprowadza kontrole podatkowe z urzędu.

Kontrolujący – w zakresie wynikającym z upoważnienia do przeprowadzenia kontroli podatkowej – wybierają rodzaj czynności kontrolnych oraz sposób i termin ich przeprowadzenia. Podatnik ma obowiązek umożliwić ich wykonanie. Powinien zapewnić kontrolującym wstęp na grunt oraz do budynków, lokali i innych pomieszczeń (bez potrzeby uzyskiwania przez nich przepustek i przechodzenia rewizji osobistej przewidzianej w regulaminie wewnętrznym), udostępnić dokumentację księgową dotyczącą sprawdzanego rozliczenia, przedłożyć tłumaczenia na język polski dokumentów obcojęzycznych, okazać majątek podlegający kontroli i umożliwić jego oględziny, udzielać wyjaśnień itp.

Utrudnianie przeprowadzenia kontroli podatkowej może skończyć się dotkliwymi sankcjami.

Kara porządkowa

Formą dyscyplinowania kontrolowanych podatników jest przede wszystkim kara porządkowa.

Kara porządkowa może wynieść do 2.800 zł. Wolno ją nałożyć wyłącznie w przypadkach wskazanych w art. 262 Ordynacji podatkowej, np. za nieprzedłożenie na żądanie kontrolujących tłumaczenia obcojęzycznej dokumentacji. Karę porządkową otrzymuje podatnik. W przypadku gdy kontrolowanym jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, wymierza się ją ustawowemu reprezentantowi, członkowi organu uprawnionego do reprezentowania lub osobie upoważnionej do prowadzenia spraw danego podmiotu, np. prezesowi zarządu spółki z o.o. Kara porządkowa może być nałożona również na właściciela biura rachunkowego, któremu podatnik zlecił prowadzenie lub przechowanie ksiąg podatkowych i dowodów księgowych. Może on zostać ukarany za bezzasadną odmowę okazania lub nieprzedłożenie w wyznaczonym terminie ksiąg rachunkowych swojego klienta lub dokumentów będących podstawą dokonywania w nich zapisów.

Karę porządkową nakłada w formie postanowienia organ prowadzący kontrolę podatkową. Nie ma prawnie wyznaczonych kryteriów ustalania jej wysokości. Postuluje się jednak, aby kara porządkowa była wymierzana po uprzednim przeprowadzeniu postępowania mającego na celu nie tylko wyjaśnienie istnienia przesłanek uprawniających do jej zastosowania, ale także ustaleniu stopnia zawinienia oraz ewentualnych skutków uchylania się od nałożonego obowiązku.

Ukarany ma dwie możliwości obrony. Są to: zażalenie na postanowienie o nałożeniu kary porządkowej oraz wniosek o jej uchylenie. Zażalenie wnosi się w przypadku kwestionowania zasadności zastosowania kary porządkowej. Tryb ten można wykorzystać, gdy nie było podstawy prawnej do nałożenia sankcji, wezwania dokonano nieprawidłowo czy podatnik nie został uprzedzony o prawnych skutkach niezastosowania się do żądania kontrolujących. Wniosek o uchylenie kary porządkowej może natomiast złożyć osoba, która miała uzasadnione powody, aby nie stawić się na wezwanie lub nie wykonać innych obowiązków. Zażalenie albo wniosek należy złożyć w ciągu 7 dni od dnia doręczenia postanowienia o nałożeniu kary porządkowej. Zażalenie rozpatruje organ wyższego stopnia. Wniosek o uchylenie kary porządkowej rozstrzyga organ podatkowy, który ją nałożył. Na postanowienie o odmowie jej uchylenia przysługuje zażalenie. Wymagalna kara porządkowa, tj. wynikająca z ostatecznego postanowienia, może być dochodzona w trybie egzekucji administracyjnej.

Sankcje karne

Kara porządkowa to nie jedyna sankcja przewidziana za utrudnianie kontroli podatkowej.

Ten, kto osobie uprawnionej do przeprowadzenia kontroli podatkowej udaremnia lub utrudnia wykonywanie czynności służbowych, naraża się na odpowiedzialność karną skarbową. Przewiduje ją art. 83 Kodeksu karnego skarbowego. Za utrudnianie lub udaremnianie wykonania czynności służbowych uznaje się w szczególności nieokazanie na żądanie urzędników księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności gospodarczej. Tak samo traktowane jest ich niszczenie, uszkodzenie, czynienie bezużytecznym, ukrywanie, usuwanie. Księgą w tym kontekście jest księga rachunkowa, podatkowa księga przychodów i rozchodów, ewidencja, rejestr lub inne podobne urządzenia ewidencyjne, np. zapisy kasy fiskalnej.

Wymienione działania – w zależności od ich skali, skutków, motywów postępowania sprawcy – mogą być uznane za przestępstwo skarbowe albo wykroczenie skarbowe. Utrudnianie kontroli podatkowej zakwalifikowane jako przestępstwo skarbowe karane jest grzywną od 10 do 720 stawek dziennych. Za jego popełnienie w 2020 r. grozi więc grzywna od 866,60 zł do 24.958.080 zł. Karą za wykroczenie skarbowe jest grzywna wymierzana przez sąd w postępowaniu sądowym albo przez uprawnionego funkcjonariusza skarbowego w trybie mandatowym. Sąd może nałożyć grzywnę w granicach od 1/10 do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. Pozwala to orzec ją w wysokości od 260 zł od 52.000 zł za wykroczenie skarbowe popełnione w 2020 r. Funkcjonariusze skarbowi mogą wystawiać mandaty na kwotę nieprzekraczającą podwójnej wysokości minimalnej płacy. Sprawcy wykroczeń skarbowych popełnionych w bieżącym roku mogą więc być ukarani w ten sposób grzywną do 5.200 zł. Postępowanie mandatowe jest wszczynane, gdy osoba sprawcy i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości, a nie zachodzi potrzeba nałożenia surowszej kary niż grzywna we wspomnianym wymiarze. Sprawca musi poza tym zgodzić się na przyjęcie mandatu karnego. Jeżeli odmówi, sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach ogólnych, co w praktyce oznacza najczęściej skierowanie jej do sądu.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.)

Ustawa z dnia 10.09.1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2020 r. poz. 19)

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ