„Dla tych
którzy odeszli w nieznany świat,
płomień na wietrze
kołysze wiatr.
Dla nich tyle kwiatów
pod cmentarnym murem
i niebo jesienne
u góry…” (Danuta Gellnerowa)
Listopad to czas, kiedy szczególnie wspominamy tych, których nie ma już wśród nas. Odwiedzamy nekropolie, na grobach zapalamy znicze i kładziemy kwiaty. Pamiętajmy jednak nie tylko o bliskich, ale także o tych, którzy tworzyli historię naszego miasta. Ich groby odnajdziemy, między innymi, w alei głównej świdnickiego cmentarza komunalnego, a także na cmentarzu parafialnym.
Pierwszy grób po prawej stronie to miejsce wiecznego spoczynku Kazimierza Susła, pierwszego przewodniczącego Podziemnej Komisji NSZZ „Solidarność” w Świdniku w stanie wojennym, członka władz Regionalnej Komisji Koordynacyjnej Regionu Środkowo-Wschodniego, inicjatora i współtwórcy Komitetu Pomocy SOS „Solidarność” oraz jego przewodniczącego w latach 1990-1997. K. Suseł zmarł 26 września 1997 roku. Pośmiertnie otrzymał honorowy tytuł „Zasłużony dla miasta Świdnika”.
Po lewej stronie mijamy grób księdza kanonika Jana Hryniewicza, pierwszego proboszcza parafii pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Świdniku, kapelana NSZZ „Solidarność” w naszym mieście. Ks. Jan Hryniewicz, w 1994 roku, otrzymał pierwszy w dziejach miasta honorowy tytuł „Zasłużony dla Miasta Świdnika”. Zmarł 29 października 1999 roku. Świdniczanie pamiętają go jako ofiarnego kapłana i wielkiego patriotę, którego największym dziełem była budowa kościoła duchowego i materialnego w Świdniku, w latach osiemdziesiątych.
Po drugiej stronie, stoi pomnik zwieńczony symbolicznym śmigłem. To grób Janusza Kasperka, pilota, trzykrotnego mistrza świata i czternastokrotnego mistrza Polski w akrobacji samolotowej, który zginął w katastrofie lotniczej 17 października 1998 roku. Kontynuował rodzinne tradycje lotnicze, a jego sukcesy rozsławiły nasze miasto na całym świecie. Spoczywa tam również jego ojciec, Ryszard Kasperek, nestor świdnickiego lotnictwa, zwycięzca zawodów rangi mistrzostw Polski, instruktor samolotowy i śmigłowcowy. Zmarł 2 maja 2018 roku, w wieku 87 lat.
Tuż obok znajduje się grób Stanisława Kasperka, brata Ryszarda, wybitnego pilota, wieloletniego kierownika świdnickiego aeroklubu, instruktora szybowcowego i śmigłowcowego. Stanisław Kasperek w swój ostatni lot wyruszył 30 czerwca 2011 roku.
W tej alei znajdziemy grób plut. Stanisława Lisika, kadeta Szkoły Pilotów Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej w Świdniku w 1939 r., pilota 300 Dywizjonu bombowego. Zginął 28 grudnia 1944 roku, nad słowacką miejscowością Meretice, kiedy zestrzelony został samolot Halifax, który wykonywał specjalny lot bojowy do Polski.
Niedaleko jest grób Marii Nosarzewskiej, lekarza pediatry, która potrafiła połączyć odwagę i patriotyzm z ciepłem dla ludzi i miłością do dzieci. W służbie zdrowia przepracowała 50 lat, większość w Świdniku. Jej ofiarność, wielkie serce i umiejętności, a także postawa w czasie wojny, nie zostały niezauważone. Otrzymała wiele oznaczeń państwowych. Z rąk burmistrza Waldemara Jaksona odebrała krzyż Nil Virtuti Civili Invium. Zmarła 22 maja 2021 roku.
W alei spoczywa również kpt. Andrzej Żubr, od 15. roku życia harcerz Szarych Szeregów, uczestnik Powstania Warszawskiego. Od lat 50. mieszkał w Świdniku. Był pierwszym dyrektorem ZDK, autorem projektów artystycznych, rysował do Głosu Świdnika, zaprojektował pomnik poświęcony strajkom z lipca 1980 roku. Był jednym z inicjatorów powstania w mieście oddziału Światowego Związku Żołnierzy AK. Odszedł 20 listopada 2020 roku.
Nieco dalej pochowana została profesor Zyta Gilowska, żelazna dama polskich finansów, była wicepremier i minister finansów, posłanka na Sejm, członek Rady Polityki Pieniężnej. W latach 1990–1998 była radną Rady Miasta Świdnik. Budowała zręby lokalnej samorządności, stając się ekspertem w tej dziedzinie. Zmarła 5 kwietnia 2016 roku.
W alei znajdziemy grób Henryka Jaworskiego, szybownika, pilota samolotowego i śmigłowcowego, instruktora. Pracował jako pilot usług agrolotniczych i szef polskich baz, na przykład w Libii, Egipcie, Sierra Leone, Wenezueli. Wieloletni członek Klubu Seniorów Lotnictwa w Świdniku. Laureat nagrody Skrzydlatej Polski „Błękitne Skrzydła”, uhonorowany, między innymi, tytułem Mistrza Sportu w Szybownictwie. Zmarł 20 marca 2021 roku.
W tej samej alei spoczywa sportowiec, Roman Szczerbakiewicz. Jako wielki pasjonat sportu motorowego, założył kilkadziesiąt lat temu sekcję motorową Klubu Sportowego „Stal Świdnik”. Zdobył mistrzostwo i wicemistrzostwo Polski. Był wieloletnim członkiem kadry narodowej, instruktorem sportu motorowego. Zmarł we wrześniu 2004 roku. Jego brat, Jan Remigiusz, również rajdowiec, 22-krotny mistrz Polski w rajdach motocyklowych obserwowanych i terenowo-szosowych, 4 krotny zwycięzca Międzynarodowych Rajdów Tatrzańskich, zmarł 26 czerwca 2014 roku. Jego grób możemy odwiedzić na cmentarzu przy ul. Lipowej w Lublinie.
Nieco dalej pochowany został Henryk Gontarz, odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Działacz Solidarności, uczestniczył w strajkach w WSK Świdnik, w lipcu 1980 roku. Henryka Gontarza pamiętamy jako twórcę podziemnego Radia „Solidarność” w Świdniku, którego pierwsza audycja, wyemitowana została 30 kwietnia 1983 roku. Odszedł we wrześniu 2008 roku.
„Kochałeś skrzydła wiatru…błękit roześmiany” – to napis umieszczony na grobie, w którym od 4 stycznia 2010 roku spoczywa gen. bryg. pilot Tadeusz Góra. Jako pierwszy pilot szybowcowy na świecie, otrzymał Medal Lilienthala za rekordowy przelot z Bezmiechowej do Solecznik Małych pod Wilnem, w dniu18 maja 1938 roku. W czasie wojny wykonał ponad 880 lotów bojowych. W pamięci mieszkańców naszego miasta zapisał się jako niezwykle skromny i życzliwy człowiek.
W alei pochowani są także: Stanisław Pietruszewski, zasłużony w walce z komunizmem, w latach 1980-1989, pierwszy przewodniczący Komitetu Strajkowego w WSK PZL-Świdnik w stanie wojennym (zm. 2.12.2010r); Zbigniew Domina, wybitny pilot, oblatywacz, instruktor I klasy śmigłowcowej (zm. 10.08.2016r.); Julian Kaleta (zm. 30.11.2005r.), pilot szybowcowy, samolotowy i śmigłowcowy, pracownik WSK, członek świdnickiego Klubu Seniorów Lotnictwa; Jerzy Oleszczuk (zm. 25.01.2012r.), założyciel i wieloletni prezes Świdnickiego Towarzystwa Muzycznego, pasjonat jazzu i gór, pośmiertnie uhonorowany tytułem „Zasłużony dla miasta Świdnika”; Józef Henryk Jarzyna (zm. 16.11. 2009r.), lekarz, inicjator rozwoju lecznictwa i profilaktyki na terenie Świdnika; Ludwik Kardasiewicz (zm. 1.12.2010r.), uczestnik kampanii wrześniowej, członek Związku Kombatantów RP oraz Związku Inwalidów Wojennych; Nikodem Buchowiecki, działacz społeczny, wieloletni przewodniczący Klubu Seniorów Lotnictwa w Świdniku, wiceprezes Krajowej Rady Seniorów Lotnictwa (zm. 26.01.2021r.); Franciszek Zawada, działacz podziemnej Solidarności, współpracownik Henryka Gontarza w Radiu Solidarność Świdnik (zm. 11.10.2023r.). To także miejsce spoczynku “żołnierzy polskich poległych we wrześniu 1939 roku w miejscowościach Wólka, Łuszczów, Długie, Świdnik Duży oraz żołnierzy armii sowieckiej i austro-węgierskiej”.
Pamiętajmy również o tych, którzy spoczywają na cmentarzu parafialnym. Nekropolia powstała w 1930 roku, a jej fundatorami byli: Szczepan Goral, Józef Kozieł, Stanisław Klimek i Jan Kowalski. Przypomina o tym pamiątkowa tablica, wmurowana w jedną z wybrukowanych kostką alejek. Tę z kolei ufundowali Stefan Goral, Stefan Kozioł oraz Władysław Goral.
W tej alejce znajdziemy grób Olgi Kiślak, która w 1946 roku założyła pierwszą 4-klasową Szkołę Podstawową w Adampolu, a placówka ta stanowiła początek 11-letniej szkoły podstawowej i średniej w naszym mieście. Za swoją pracę zawodową i działalność społeczną otrzymała wiele odznaczeń i dyplomów, między innymi Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 3 lipca 1958 roku.
Na cmentarzu parafialnym spoczywa Maria Świtaj, jedna z pierwszych nauczycielek w Świdniku, która przez całe zawodowe życie związana była ze Szkołą Podstawową nr 2. Od 1965 roku uczyła tam matematyki, ale jej wielką pasją było także pisanie wierszy. Już na emeryturze, własnym sumptem wydała tomik rymowanek, a także książeczkę ze wspomnieniami o swojej rodzinie i rodzinnej miejscowości, Ewopolu. Zmarła 14 czerwca 2016 roku.
Tam pochowana jest również Urszula Radek, legenda świdnickiej „Solidarności”, członek Komitetu Strajkowego, współzałożycielka i wieloletnia prezes Komitetu Pomocy SOS „Solidarność”, inicjatorka świdnickich obchodów Dnia Chorego. Laureatka plebiscytu „Świdniczanin Roku 1996” i nagrody „Angelus”, odznaczona, między innymi, Złotym Krzyżem Zasługi, medalem Semper Fidelis. Odeszła 28 lutego 2021 roku.
Niedaleko znajdziemy jeszcze dwie szczególne mogiły. W pierwszej spoczywają prochy siedmiu żołnierzy poległych za ojczyznę 8 września 1939 roku, w Adampolu. Druga to miejsce wiecznego spoczynku trzech nieznanych lotników, którzy zginęli na świdnickim lotnisku 2 września 1939 roku.
„Jak myśl sprzed lat, jak wspomnień ślad, wraca dziś pamięć o tych, których nie ma…” (Krzysztof Klenczon “Biały krzyż”)
aw
Last modified: 2 listopada, 2024
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS