Inflacja sięgnęła 5%. Ceny mocno wzrosły też względem września

Inflacja CPI w Polsce ponownie sięgnęła poziomu 5%, już
dwukrotnie przewyższając 2,5-procentowy cel Narodowego Banku Polskiego.
Szczególnie niepokojący jest szybki wzrost cen względem września.

W październiku 2024 roku indeks cen towarów i usług
konsumpcyjnych (CPI) był o 5,0% wyższy w porównaniu z analogicznym
miesiącem ubiegłego roku – wynika z szybkiego szacunku Głównego Urzędu
Statystycznego. To najwyższy odczyt w tym roku i już dwukrotnie przewyższający
2,5-procentowy cel Narodowego Banku Polskiego.

Względem września indeks cen dóbr konsumpcyjnych (czyli CPI)
podniósł się o 0,3%. Pomijając lipiec (podwyżka taryf na energię) i kwiecień
(przywrócenie 5% VAT na żywność), to najwyższa miesięczna dynamika CPI od lutego.

Październikowy wynik okazał się zbieżny z oczekiwaniami
ekonomistów, którzy
spodziewali się przyspieszenia inflacji do przynajmniej 5%. – Nadal będzie
kontynuowany wzrost inflacji żywnościowej przy stabilizacji inflacji bazowej na
poziomie powyżej 4 proc. rocznie – powiedział PAP ekonomista banku PKO BP Kamil
Pastor.

GUS zastrzega, że jest to dopiero „szybki szacunek” inflacji
CPI i że opublikowane dziś dane mają charakter wstępny i prezentowane są w
zawężonym zakresie. Nie dysponujemy zatem pełnymi danymi w rozbiciu na
poszczególne kategorie i wyszczególnione konkretne dobra. Wiemy jedynie, że
żywność była o 4,9% droższa niż rok temu oraz aż o 0,7% droższa niż we wrześniu. Za
to paliwa tankowaliśmy średnio w tych samych cenach co w październiku 2023 roku. Nośniki
energii przez ostatnie 12 miesięcy podrożały o 11,5%.

Kiedy zatrzyma się wzrost inflacji?

Większość ekonomistów zakłada, że znajdujemy się już blisko
cyklicznego szczytu inflacji CPI w Polsce. Roczna dynamika CPI może rosnąć do pierwszego
kwartału 2025 roku. Natomiast skala tego wzrostu w znacznej mierze zależy od
decyzji władz w kwestii taryf za energię czy skali podwyżek podatków w styczniu
2025 roku.

Podwyższona inflacja jest z nami od lipca, kiedy to
w życie weszły nowe i znacznie wyższe taryfy za energię elektryczną, gaz i
ciepło sieciowe. Efekt ten będzie widoczny w rocznej dynamice wskaźnika CPI
przynajmniej do lipca 2025 roku. Ponadto bardzo silna pozostaje presja cenowa w
sektorze usług, gdzie
ceny nierzadko wciąż rosną w dwucyfrowym tempie. Tutaj przyczyną jest
przede wszystkim szybki
wzrost płac, który z jednej strony podnosi koszty działalności, a z drugiej
sprawia, że konsumenci mają pieniądze i mogą akceptować wyższe ceny.

Do tego doszła bardzo ekspansywna polityka fiskalna, która
według projektu budżetu zostanie utrzymana także w 2025 roku. Resort
finansów zakłada, że średnioroczna inflacja
w 2025 roku wyniesie aż 5% i że nie spadnie do 2,5-celu ani w roku 2026, ani
nawet w 2027.

Wysoka inflacja jest z nami już od 5 lat

Od listopada 2019 roku inflacja CPI w Polsce niemal cały
czas utrzymuje się powyżej 2,5-procentowego celu NBP. Przez poprzednie 60
miesięcy tylko przez 4 miesiące była ona niższa od 2,5%, a przez 18 miesięcy
przekraczała 10%. W rezultacie cel inflacyjny został trwale przekroczony i to zarówno
w średnim jak i długim terminie.

Średnia (geometryczna) inflacja CPI w Polsce za ostatnie 5
lat wyniosła 7,35%. Średnia za poprzednią dekadę to 4,00%. Natomiast średnia za
poprzednie 20 lat wynosi 3,30% – czyli nadal więcej niż 2,5%, ale już w
zakresie dopuszczalnego przez NBP pasma wahań od celu (+/-1 punkt procentowy).

Warto przy tym dodać, że przez poprzednie 5 lat skumulowana inflacja CPI wyniosła 44,81%
– tak przynajmniej wynika z obliczeń dokonanych na podstawie dynamik miesiąc do
miesiąca. Zatem pomimo wyraźnie niższej inflacji w ostatnich miesiącach siła
nabywcza polskiego złotego jest drastycznie niższa, niż była kilka lat temu. We
współczesnym systemie monetarnym ten proces jest w zasadzie nieodwracalny.
Więcej na ten temat można przeczytać w artykule
zatytułowanym: „Inflacja, czyli droga w jedną stronę”.

Źródło:

Zgłoś naruszenie/Błąd