We wtorek poznamy laureata Nagrody Nobla z fizyki

Trwa tydzień noblowski, zainaugurowany w poniedziałek, gdy dowiedzieliśmy się, że Nagrodę Nobla z dziedziny medycyny otrzymało dwóch Amerykanów. Biolodzy Victor Ambros i Gary Ruvkun zostali docenieni za odkrycie mikroRNA i jego roli w regulacji genów.

Dziś poznamy laureata nagrody z fizyki. Sam Alfred Nobel wyznaczył Królewską Szwedzką Akademię nauk, aby przyznawała nagrodę z dziedziny fizyki.

To najbardziej prestiżowe wyróżnienie, jakie można otrzymać za osiągnięcia w tej dyscyplinie naukowej. Nobel w swoim testamencie z 1895 roku wymieniał fizykę jako pierwszy z pięciu obszarów wiedzy, za rozwój którego polecił przyznawać ufundowaną przez siebie nagrodę. Do dziś Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki przyznano 117 razy. Otrzymało ją łącznie 225 osób, w tym geniusze tacy jak Albert Einstein i Niels Bohr.

Clarivate Analytics zaproponowało metodę przewidywania, kto może znaleźć się w gronie faworytów do Nagrody Nobla w dziedzinach fizyki, chemii, fizjologii lub medycyny i ekonomii.

Lista tworzona jest na bazie wskaźników cytowań prac opublikowanych przez naukowców – w ten sposób określa się ich realny wpływ na rozwój nauki. W tym roku za faworytów uznano: Christopha Gerbera – za wynalezienie i zastosowanie mikroskopu sił atomowych, Petera W. Shora i David Deutscha – za wkład w rozwój algorytmów i obliczeń kwantowych oraz Pablo Jarillo-Herrero, Allana H. MacDonalda i Rafi Bistritzera za badania teoretyczne i eksperymentalne nad grafenem i powiązanymi z nim urządzeniami kwantowymi.

Nagrodę Nobla 2023 z fizyki otrzymali Pierre Agostini, Ferenc Krausz i Anne L’Huillier za “eksperymentalne metody generujące attosekundowe impulsy światła dla celów badania dynamiki elektronów w materii”.

Tegorocznych laureatów poznamy o godzinie 11:45.

Nagrodę Nobla ustanowił bogaty szwedzki wynalazca Alfred Nobel, który w swoim testamencie zapisał, że jego majątek ma zostać przeznaczony na “ufundowanie nagród dla tych, którzy w poprzednim roku przynieśli ludzkości największe korzyści”. Nobel zmarł w 1895 r., ale pierwsze nagrody przyznano dopiero w 1901 r., po batalii prawnej dotyczącej jego testamentu.

Nagrody Nobla są wręczane laureatom 10 grudnia, w rocznicę śmierci Nobla. Nagrodę pokojową wręcza przewodniczący norweskiego komitetu noblowskiego w Oslo, a pozostałe nagrody wręcza król Szwecji w sali koncertowej w Sztokholmie. Podczas wieczoru około 1300 gości zostaje zaproszonych na wystawny bankiet w ratuszu w Sztokholmie. Bankiet wymaga rozległego planowania, a jedzenie przygotowuje szef kuchni, który kieruje dużym zespołem kucharzy, podczas gdy ponad 200 kelnerów serwuje różne dania i wina.