«З імі трэба знайсці шляхі супрацоўніцтва…» Пра каго гэта Лукашэнка? Хто такія «яны»? Вы будзеце таксама здзіўленыя, як і я, але вось гэтыя самыя «яны», з якімі трэба нешта там абавязкова знайсці, гэта тыя самыя варожыя краіны Еўрапейскага звязу, якія ў беларускім тэлевізары адзін нізкарэйтынгавы Грыша збіраўся закідаць ядравымі бомбамі. А што здарылася?
Адказ на гэтае пытанне можна разабраць, калі звярнуць увагу на тое, у які час, у якім месцы і ў якім кантэксце былі вымаўленыя гэтыя рэвалюцыйныя словы. А прагучалі яны падчас нарады па развіцці прамысловасці, акурат адразу пасля жыццесцвярджальных пасажаў аб яе, прамысловасці, небывалых тэмпах – дасягнула нябачаных поспехаў у выглядзе экспарту ў памеры 6,5 млрд варожых долараў у мінулым годзе. У першую чаргу на дружалюбных рынках Расеі і Кітая.
М-да… 6,5 млрд выглядае, вядома, моцна – калі б не было з чым параўноўваць. Аднак, няўмольная статыстыка, гадасць такая, падкідвае нам, напрыклад, амаль такую ж 10-мільённую Чэхію, якая ў тым жа 2023 годзе здолела экспартаваць толькі асноўнай прадукцыі ўласнай прамысловасці (машыны, абсталяванне, сродкі транспарту) на… удыхніце… на 150 млрд гэтых жа самых долараў. Так, вы не памыліліся, у 23 разы больш!
Такія параўнанні нараджаюць некаторае неразуменне. Хоць чаму здзіўляцца, калі выручка адной удала прыватызаванай «Шкоды» склала каля $28 млрд. Колькі ва ўсіх нашых МАЗаў, МТЗ, БелАЗаў і іншых МЗКЦ? Ну, дай Бог, калі 2,8 млрд набярэцца на ўсіх. Гэта значыць, у 10 разоў менш (ці ў восем, калі я ледзь прынізіў нашы паказнікі, хоць я ў гэтых лічбах больш-менш упэўнены).
Беларускія прамысловыя прарывы выглядаюць такімі толькі ва ўмовах сферычнага вакууму, не больш за тое. Яны не вытрымліваюць сутыкнення з рэальнасцю.
Дык, а што ж там з дыверсіфікацыяй? Ёсць жа ў нас згаданыя Расея, Кітай? З Кітаем усё не вельмі. Па дадзеных той жа мытнай службы Кітаю (беларускія чыноўнікі лічбы хаваюць) купілі яны ў нас усякага рознага ў 2023-м на $ 2,6 млрд, і 60 % гэтых закупак – калійныя ўгнаенні па непрыдатным кошце ў $ 188 за тону, калі верыць КДК. Далей ідуць прадукты харчавання і драўніна. Чаго-небудзь прамысловага ў прыкметных без павелічальных прыбораў «БелОМА» аб’ёмах у статыстыцы не заўважана.
Яно і зразумела. Совацца ў Кітай са сваёй прамысловасцю – гэта як перці ў Тулу, разлічваючы рэалізаваць там партыю самых лепшых беларускіх самавараў. Патрэбная дапамога для гэтага некаторая смеласць.
Таму застаецца нам адзін адзіны рынак – Расея. Але і там, калі верыць самому грамадзяніну Лукашэнку літаральна трохмесячнага разліву, таксама дзеяцца ўсялякія непрыемныя цуды. І халадзільнікаў яны нашых больш не хочуць, і МАЗ выцясняюць кітайцы, і па астатнім спектры прамысловай прадукцыі таксама неяк не складваецца. І калі прыбраць са статыстыкі калявайсковую прамысловасць (якая, вядома, прэ), то, цалкам магчыма, мы выявім не слабенькі рост (2,8 % пры гадавым плане больш за 7 %), а цалкам прыстойнае падзенне.
І калі ўспомніць, што імпарт, разагнаны пустымі грашыма, разганяецца значна хутчэй, гэта можа выклікаць у тых, хто чытае і лічыць адчуванне лёгкага напружання, і нават непрыемныя ўспаміны пра 2009, 2011 і 2014 гады. І, як бачым, гэты рэфлекс спрацоўвае нават у галоўнага спецыяліста па ўсіх пытаннях. У нашага галоўнага географа, гісторыка і хакеіста. Таму і ўспамінае ён пра тое, як калісьці Еўропа, якая мае дабрабыт, купляла ў нас бензін па такіх прыемных еўрапейскіх коштах, і забяспечыла ў 2021 годзе выхад з ковіднага тупіку, і яшчэ шмат-шмат прыемнага зрабілі для беларускай эканомікі гэтыя самыя ворагі.
На фоне такой настальгіі прарываецца: «Калі ім трэба нешта купіць, а нам трэба прадаць у іх на рынку – гэта ўзаемавыгадны інтарэс». Ну так, было б добра. Але сёння Еўразвяз, уводзячы новыя балючыя санкцыі, думае зусім не пра выгаду. З пункту гледжання грошай, санкцыі трэба было б адмяняць не заўтра, сёння. Аднак – вайна. Праз санкцыі, адмову ў супрацы Еўразвяз паказвае Лукашэнку чырвоную картку, ставіць у кут.
Што трэба, каб сітуацыя змянілася? Павінна скончыцца вайна. Беларускія палітвязні павінны апынуцца на волі. Мігранты, якія штурмуюць межы, павінны раз’ехацца па дамах. І тады… Тады наступіць час «рэалпалітык».
У мяне няма ілюзіяў. У 1924 годзе, пасля сямі крывавых гадоў, краіны Захаду прызналі цалкам незаконны ўрад СССР. Прызналі і пачалі выбудоўваць з ім дыпламатычныя і гандлёвыя адносіны. Так будзе і ў нас. Аднак, пакуль да прызнання намінальнай легітымнасці Лукашэнкі ўсё ж такі яшчэ далёка. Ды і стагоддзе на двары ўсё ж такі XXI, а не XX. Што дае мне некаторую надзею.
/ ІР
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS