Duże zmiany w psychologii. Projekt ustawy o zawodzie w konsultacjach

Zawód psychologa jest regulowany ustawą z 2021 roku, lecz w praktyce przepisy są w większości martwe ze względu na liczne wady prawne i legislacyjne. Ustawa zostanie znowelizowana a projekt w tej sprawie skierowany został do szerokich konsultacji.

Do szerokich konsultacji społecznych skierowany został projekt ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów. Na regulację zawodu psychologa środowiska wyczekiwało od lat. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zbiera opinie dotyczące projektowanej ustawy do 28 lipca.

Ustawa wymaga aktualizacji, gdyż jak tłumaczą projektodawcy, obowiązująca ustawa z 2001 r. w praktyce nie funkcjonuje ze względu na “liczne wady prawne i legislacyjne uniemożliwiające jej stosowanie”.

Jak zauważa resort rodziny, pracy i polityki społecznej obecnie obowiązujące przepisy są niezgodne z prawem UE, nie przewiduje bowiem procedury uznawania kwalifikacji zawodowych uzyskanych w innych państwach członkowskich. Ponadto obecne przepisy ograniczają prowadzenie praktyki psychologicznej jedynie do indywidualnej działalności gospodarczej oraz spółki partnerskiej. Obecna definicja usług psychologicznych też wymaga aktualizacji. Jak wskazuje projektodawca, taki spis winien obejmować zamknięty katalog czynności zawodowych, a obecny nie pozwala na ocenę co jest usługą psychologiczną, a co nie.

Regulacja zawodu psychologa

W nowelizowanej ustawie projektodawca zapewnia, że tytuł zawodowy „psycholog” podlega ochronie prawnej, a prawo wykonywania zawodu psycholog otrzyma z dniem wpisu na Regionalną Listę Psychologów, prowadzoną przez regionalną radę psychologów.

Zgodnie z projektowanymi przepisami, Psychologiem może być osoba, która spełnia poniższe wymagania:

• ukończyła w Rzeczypospolitej Polskiej:
  a) studia pierwszego stopnia na kierunku psychologia i studia drugiego stopnia na kierunku psychologia oraz uzyskała tytuł zawodowy magistra albo
  b) jednolite studia magisterskie na kierunku psychologia oraz uzyskała tytuł zawodowy magistra lub
• posiada dyplom wydany w państwie innym niż państwo członkowskie Unii Europejskiej, uznany za równoważny z dyplomem uzyskiwanym w Rzeczypospolitej Polskiej, potwierdzającym tytuł zawodowy psychologa, lub
• posiada kwalifikacje do wykonywania zawodu psychologa nabyte w państwie członkowskim Unii Europejskiej, uznane w Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej
• korzysta w pełni z praw publicznych oraz ma pełną zdolność do czynności prawnych
• nie była prawomocnie skazana na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego
• legitymuje się znajomością języka polskiego potwierdzoną certyfikatem co najmniej na poziomie B2 w skali globalnej biegłości językowej według „Common European Framework of Reference for Languages: learning, teaching, assessment (CEFR) – Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie (ESOKJ)”, chyba że posiada obywatelstwo polskie lub ukończyła studia w języku polskim.

Od dnia uzyskania wpisu na Listę, psycholog wykonuje zawód samodzielnie. Psycholog wykonuje zawód zgodnie z aktualnym stanem wiedzy psychologicznej i z należytą starannością oraz z zasadami etyki zawodowej. Jednocześnie, po uzyskaniu wpisu na Listę Psychologów, psycholog współpracuje z opiekunem w sprawach dotyczących rozwoju zawodowego. 

Jakie świadczenia może udzielać psycholog?

Zgodnie z zamkniętym katalogiem świadczeń psychologicznych zdefiniowanych w projektowanej ustawie, śiadczeniami psychologicznymi są następujące działania:

1. diagnoza psychologiczna, polegająca na rozpoznawaniu za pomocą metod psychologicznych, opartych na dowodach naukowych, właściwości funkcjonowania psychologicznego odbiorcy świadczeń psychologicznych oraz jego psychologicznych przyczyn i skutków;
2. opiniowanie psychologiczne, polegające na opisie aktualnego funkcjonowania psychologicznego odbiorcy świadczeń psychologicznych, sporządzonego na piśmie na podstawie przeprowadzonego badania psychologicznego;
3. orzekanie psychologiczne, polegające na formułowaniu na piśmie diagnozy psychologicznej o aktualnym funkcjonowaniu odbiorcy świadczeń psychologicznych na podstawie przepisów odrębnych;
4. udzielanie pomocy psychologicznej, polegającej na stosowaniu form oddziaływania psychologicznego ukierunkowanych na rozwój, podnoszenie jakości życia, profilaktykę, zachowanie i przywracanie zdrowia psychicznego, zapobieganie, zmniejszanie i usuwanie nieprawidłowości dotyczących zdrowia psychicznego odbiorcy świadczeń psychologicznych oraz wsparcie w sytuacji doświadczenia kryzysu, traumy lub stresu. 

Psycholog może prowadzić psychoterapię na podstawie odrębnych przepisów z zastrzeżeniem, że nie ogranicza to prawa do prowadzenia psychoterapii osobom z uprawnieniami psychoterapeuty nieposiadającym prawa do wykonywania zawodu psychologa. W ramach wykonywania zawodu psychologa, psycholog może podjąć prowadzenia badań naukowych i prac rozwojowych w tej dziedzinie oraz działalność dydaktyczną w zakresie psychologii.

Psycholog może uzyskać dodatkowe kwalifikacje i uprawnienia, w szczególności może uzyskać tytuł specjalisty w określonej dziedzinie psychologii po odbyciu szkolenia określonego programem specjalizacji i złożeniu egzaminu państwowego lub po uznaniu równorzędnego tytułu specjalisty uznanego za granicą.

Nowelizowane przepisy ustawy przewidują odpowiedzialność karną za:

• posługiwanie się tytułem zawodowym psychologa przez osobę nie posiadającą prawa wykonywania zawodu psychologa;
• udzielanie świadczeń psychologicznych przez osobę nie posiadającą prawa wykonywania zawodu psychologa;
• dopuszczenie do udzielania świadczeń psychologicznych osoby, która nie posiada prawa wykonywania zawodu psychologa.

Tajemnica zawodowa psychologów

Psycholog ma też obowiązek prowadzenia dokumentacji psychologicznej odbiorcy świadczeń psychologicznych. Dokumentacja psychologiczna jest objęta tajemnicą zawodową psychologa. Psychologowie muszą zachować tajemnicę zawodową, z wyjątkami na mocy przepisów lub za pisemną zgodą odbiorcy świadczeń. Psycholog jest związany tajemnicą zawodową również po śmierci odbiorcy świadczeń psychologicznych.

Tajemnicy zawodowej psycholog nie jest zobowiązany dotrzymać gdy:

1. wynika to z odrębnych przepisów;
2. zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia odbiorcy świadczeń psychologicznych lub innych osób;
3. zachodzi potrzeba przekazania innemu specjaliście niezbędnych informacji o odbiorcy świadczeń psychologicznych związanych z udzielanym świadczeniem psychologicznym;
4. świadczenie psychologiczne zostało wykonane na zlecenie podmiotu, uprawnionego na podstawie odrębnych przepisów; 
5. odbiorca świadczeń psychologicznych lub jego przedstawiciel ustawowy wyrażą pisemną zgodę na ujawnienie tajemnicy, po uprzednim poinformowaniu ich o skutkach jej ujawnienia.

W sytuacjach, o których mowa, ujawnienie tajemnicy może nastąpić wyłącznie w niezbędnym zakresie. W sytuacji, o której mowa w pkt 5, zakres ujawnienia tajemnicy może zostać ograniczony przez odbiorcę świadczeń psychologicznych lub jego przedstawiciela ustawowego.

Co z samorządem zawodowym psychologów?

Psychologowie są zorganizowani na zasadach samorządu zawodowego, który jest niezależny w wykonywaniu swoich zadań i podlega tylko przepisom ustaw. Alternatywna opcja powierzenia funkcji samorządu jednej z organizacji psychologów została odrzucona, aby nie wykluczać części środowiska zawodowego. “Z uwagi na obligatoryjną przynależność do samorządu dla osób chcących wykonywać dany zawód, żadna z organizacji psychologów nie powinna być uprzywilejowana w procesie powoływania organów samorządu zawodowego” – czytamy w uzasadnieniu.

Przynależność do samorządu jest obowiązkowa. Samorząd jest dwustopniowy. Jednostkami organizacyjnymi samorządu jest Krajową Izba oraz regionalne izby psychologów. Liczba i obszar działania poszczególnych regionalnych izb jest ustalana przez Krajowy Zjazd z tym zastrzeżeniem, że nie może być mniejsza niż cztery. Obszar Regionalnych Izb musi uwzględniać podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej na województwa. Siedzibą Krajowej Izby jest Warszawa.

Ponadto, do zadań samorządu dojdą czynności związane z dopuszczeniem do wykonywania zawodu oraz ustala zasady etyki zawodowej, w celu zapewnienia standardów należytego wykonywania zawodu. Samorząd zawodowy dysponować będzie również karami dyscyplinarnymi, między innymi odnoszącymi się wprost do prawa wykonywania zawodu (zawieszenie prawa wykonywania zawodu, pozbawienie prawa wykonywania zawodu). 

Po 14 dniach od dnia wejścia w życie ustawy zostaną podjęte działania zmierzające do utworzenia samorządu zawodowego psychologów – zaznacza projektodawca. Minister właściwy do spraw pracy powoła w tym celu, w drodze zarządzenia Komitet. Ogólnopolskie stowarzyszenia zrzeszające psychologów i związki zawodowe psychologów zgłoszą swoich przedstawicieli do udziału w pracach Komitetu. 

Od kiedy nowelizacja przepisów dla psychologów?

Ustawa wchodzi w życie po upływie 2 lat i 3 miesięcy, od dnia ogłoszenia. Wyjątkiem mają być przepisy dotyczące pierwszych wyborów samorządu (te mają obowiązywać po upływie 14 dni od ogłoszenia ustawy).

Wcześniej wejdą w życie zasady wykonywania zawodu psychologa przewidujące m.in. utworzenie Listy Psychologów czy wprowadzenie funkcji opiekuna – przepisy te mają obowiązywać 3 lata od ogłoszenia ustawy.

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ