“Rozwód” kościelny? Unieważnienie tak zawartego małżeństwa jest możliwe

Na samym początku warto sobie odpowiedzieć na główne pytanie: czy rozwód kościelny jest możliwy? Odpowiedź jest jednoznaczna: NIE. W prawie kanonicznym nie znajdziemy takiego pojęcia. Wynika to z faktu, że zgodnie z nauką Kościoła, małżeństwo jest nierozerwalne. 

Nie znaczy to jednak, że małżonkowie, którzy chcą rozstać się z ważnych powodów, są na siebie skazani na zawsze. Sąd kościelny może bowiem uznać małżeństwo za nieważne.

Jak już wspominaliśmy, unieważnienie ślubu kościelnego jest możliwe. Nie należy jednak mylić tego procesu z rozwodem. Musimy bowiem wiedzieć, że celem tej procedury jest ustalenie, że z punktu widzenia sakramentu, dane małżeństwo nigdy nie miało miejsca.

Trzeba pamiętać, że takie rozwiązanie jest możliwe po uprzednim przedstawieniu przed sądem kościelnym wystarczających powodów. Zgodnie z litera prawa kościelnego unieważnienie można uzyskać np. w sytuacji, gdy małżonkowie udowodnią, że w czasie zawierania sakramentu celowo zaniedbano dopełnienie warunków niezbędnych do zawarcia ślubu kościelnego. 

Powodem do unieważnienia może być także nieodpowiedni wiek, ubezwłasnowolnienie, choroby psychiczne, bigamia, pokrewieństwo, czy wady oświadczenia woli. Z ostatnią przesłanką mamy do czynienia, gdy jedna ze stron zostanie wprowadzona w błąd co do tożsamości drugiej osoby lub gdy ślub odbył się wbrew woli jednej ze stron. 

Pary, które zdecydują się na unieważnienie sakramentu, muszą liczyć się z tym, że jest to proces, który może trwać nawet przez kilka lat. Procedura rozpoczyna się od złożenia w sądzie kościelnym skargi powodowej. Dokument ten powinien zawierać uzasadnienie unieważnienia oraz odpowiednie dowody. 

Kluczowym etapem procesu jest ustalenie tzw. formuły wątpliwości. To właśnie ona określa powód unieważnienia małżeństwa. W rzeczywistości jest to lista pytań, na które sąd kościelny musi uzyskać odpowiedź, aby móc podjąć właściwą decyzję.

Kolejnym krokiem jest zbadanie wszelkich przedstawionych dowodów. To również wtedy przesłuchiwani są świadkowie. Ostatnim etapem jest wyrok sądu kościelnego.

Należy również pamiętać, że unieważnienie wiąże się także ze spełnieniem wielu warunków formalnych. 

Małżonek, który chce złożyć taką skargę, musi posiadać akt ślubu kościelnego oraz cywilnego, zaświadczenie o przyjętym chrzcie oraz dowód osobisty. Z kolei wzór skargi można łatwo znaleźć na różnego rodzaju stronach internetowych, gdzie dostępne są też poradniki tłumaczące, jak taki dokument należy poprawnie uzupełnić.