Najświeższe zasady kompostowania. Posiadanie kompostownika to nowy obowiązek?

Z początkiem 2020 roku zmieniły się zasady segregacji odpadów w gospodarstwach domowych. Tym samym obowiązujący dotąd tylko w niektórych gminach system dzielenia odpadów na pięć frakcji zaczął obowiązywać w całej Polsce. Do osobnych koszy trafiać mają: odpady zmieszane; metale i tworzywa sztuczne; papier; szkło; bioodpady. Kłopoty sprawiać może zwłaszcza ta ostatnia pozycja.

Do oznaczonych kolorem brązowych koszy mogą trafić obierki, pestki, fusy po kawie, zwiędłe kwiaty, skoszona trawa. Jednak wiele innych organicznych resztek należy do kategorii odpadów zmieszanych – dotyczy to przede wszystkim mięsa, kości i innych produktów pochodzenia zwierzęcego, odchodów, skorupek, tłuszczy i kuchennych zlewek.

Wbrew powszechnemu przekonaniu, śmieci można wyrzucać w torbach z tworzywa sztucznego. Biokompostownie wyposażone są w maszyny służące do oddzielania worków od ich zawartości.

Gminy mają obowiązek odbierania odpadów organicznych. Nie wszystkie gospodarstwa domowe muszą jednak korzystać z brązowych koszy. Wyłom w obowiązku segregacji? Bynajmniej. Oddzielanie roślinnych resztek jest obowiązkowe, ale zamiast odsyłać je do miejskiej kompostowni, można przetworzyć je samodzielnie. Z tej opcji mogą skorzystać mieszkańcy domów, dysponujący miejscem na urządzenie kompostownika w ogrodzie.

To rozwiązanie korzystne dla wszystkich zainteresowanych stron: odciąża służby oczyszczania, jest naturalne i korzystne finansowo, dostarcza darmowego nawozu który można wykorzystać na grządkach i klombach. W praktyce może się też okazać mniej uciążliwe dla właścicieli. Dobrze utrzymany kompostownik właściwie nie wydziela zapachów, natomiast śmieci wrzucone do plastikowego kosza w gorący dzień szybko zaczynają się rozkładać. Problem częściowo rozwiązuje stosowanie pojemników wentylowanych, z podwójnym dnem.

Co ciekawe, do przydomowego kompostownika można wyrzucać także niektóre „odpady zmieszane”: popiół drzewny z kominka, skorupki jajek, niewielkie ilości resztek kuchennych, ziemię ze starych doniczek.

Do niedawna do wyboru była jedna z dwóch opcji – segregować, albo wyrzucać wszystkie śmieci do jednego pojemnika i płacić więcej. Od 2020 roku segregowanie odpadów jest obowiązkowe. Podwyżki cen dotkną wszystkich, ale najbardziej osoby nieprzestrzegające nowych zasad. W ich przypadku opłaty mogą być nawet czterokrotnie wyższe od podstawowej stawki obowiązującej w danej gminie. Te z kolei znacznie się różnią. W 2020 roku opłata za wywóz odpadów segregowanych wynosi na osobę: w Chełmie 10,9 zł (z 1 stycznia została obniżona do tego poziomu – sic!), Słupsku 18 zł, Bydgoszczy 22 zł, w podwarszawskim Otwocku 31,5 zł.

Nowością jest możliwość obniżenia opłat za kompostowanie śmieci we własnym zakresie. Wystarczy taką decyzję zgłosić. Wprowadzenie tej finansowej ulgi nie będzie jednak raczej głównym argumentem decydującym o założeniu w ogrodzie pryzmy. Oszczędności są stosunkowo niewielkie: 1 zł od osoby w Łodzi, 1 grosz/m2 działki w Gdańsku. Pod tym względem wyróżnia się Izabelin z ulgą w wysokości 6 zł od osoby. Dla zachęty władze niektórych gmin rozdają mieszkańcom darmowe kompostowniki. Akcję przeprowadzono m.in. we Wrocławiu, Legionowie, śląskiej Długołęce.

Nowy system segregacji wymaga zmiany przyzwyczajeń; na początku rzadko jest to łatwe. Ale w końcu – przyzwyczajenie jest drugą naturą człowieka.