Pijani kierowcy zapłacą podwójnie. Drugie dno przepisów o konfiskacie

Przypomnijmy – obowiązujące od 14 marca przepisy mówią o obligatoryjnym przepadku samochodu w trzech konkretnych sytuacjach. Zgodnie z zapisami zaktualizowanego Kodeksu karnego chodzi o:

• prowadzenie samochodu mając w organizmie powyżej 1,5 promila alkoholu,
• spowodowanie wypadku mając powyżej 1,0 promila alkoholu, 
• jazdę pod wpływem alkoholu (powyżej 0,5 promila) w warunkach tzw. recydywy, czyli w okresie krótszym niż 24 miesiące od popełnienia identycznego przestępstwa. 

Policjanci już zabezpieczyli kilka zarekwirowanych – należących do nietrzeźwym kierowców – samochodów. W jaki sposób przebiega cała procedura “przepadku” pojazdu i kto pokrywa związane z tym koszty?

Warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych kwestii. Po pierwsze – moment zabezpieczenia pojazdu przez policję nie jest momentem przepadku pojazdu, czyli jego przejęcia przez Skarb Państwa. Decyzję, nawet jeśli w myśl nowych przepisów jest ona wyłącznie formalnością (mowa o obligatoryjnym przepadku), podejmuje sąd. A postępowania sądowe wiążą się przecież z konkretnymi wydatkami. Przykładowo – zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego – koszty przechowywania zajętych przedmiotów wchodzą w skład wydatków, które stanowią składową kosztów sądowych.

Oznacza to, że w sprawach o przepadek pojazdu, kosztami z reguły obciążany będzie najpewniej kierowca-właściciel samochodu. O jakich kwotach mowa? Kwoty związane z odholowaniem i parkowaniem pojazdów na parkingach depozytowych – w drodze uchwały – określają władze lokalne. W większości przypadków stosowane są jednak maksymalne stawki dopuszczalne przepisami centralnymi. W przypadku samochodu osobowego o masie do 3,5 tony maksymalna stawka na 2024 rok wynosi obecnie:

• 697 zł za usunięcie pojazdu,
• 60 zł za każdą rozpoczętą dobę przechowywania pojazdu na parkingu depozytowym (zwanym potocznie policyjnym).

Przykładowo, jeśli sąd zadecyduje o przepadku pojazdu w 30 dni od zarekwirowania samochodu przez policję i obciąży kosztami postępowania sprawcę, w większości przypadków kierowca będzie musiał zapłacić blisko 2,5 tys. zł za samo usuniecie i przechowywanie pojazdu na parkingu depozytowym. W praktyce można się spodziewać zdecydowanie wyższych kwot, bo nawet przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości zwracają uwagę na brak stosownych przepisów wykonawczych i obiecują nowelizację przepisów. Problem w tym, że – na obecnym etapie – nie ma mowy o konkretnych terminach, a sądy muszą opierać się na aktualnym (zmienionym 14 marca) brzmieniu Kodeksu karnego. Śmiało można więc założyć, że postępowania w sprawach o przepadek będą się toczyć długo, bo część sędziów czekać może na zapowiadaną nowelizację, a inni – zwlekając – prześledzić procedury wypracowane przez inne sądy. 

W kontekście czasu upływającego między fizycznym zabezpieczeniem samochodu przez policję, a uprawomocnieniem się decyzji sądu o przepadku pojazdu, warto też zwrócić uwagę na – ciążącym na właścicielu pojazdu – obowiązku posiadania polisy OC. Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych, obowiązek zawarcia polisy OC ciąży zawsze na właścicielu pojazdu.