Niedaleko Torunia nad rzeką Drwęca odkryto ponad 1000-letnie monety. Pochodzą z czasów pierwszych Piastów.
Badania przeprowadzone w gminie Lubicz nad rzeką Drwęca (województwo Kujawsko-Pomorskie) przyniosły ogromny sukces w postaci znalezienia wielu śladów przeszłości, z czego najważniejsze wydają się 3 1000-letnie monety z czasów pierwszych Piastów, wyemitowane na terenach ówczesnego Świętego Cesarstwa Rzymskiego i imperium arabskich Abbasydów.
1000-letnie monety na wyciągnięcie ręki
Tereny położone niedaleko rzeki już od kilku lat interesowały archeologów i poszukiwaczy. Tym razem zespół pod kierownictwem Macieja Wiśniewskiego wydobył 3 cenne zabytki średniowiecznej numizmatyki.
Mowa tu o frankońskiej monecie (denarze) z czasów cesarza Ottona II i 2 wcześniejszych monetach arabskich (dirhemach), wyemitowanych w Bagdadzie w mennicy w Medinet al-Salam za rządów kalifa al-Radiego. Wszystkie monety wykonano ze srebra.
Z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, iż monety trafią wkrótce do toruńskiego muzeum okręgowego.
Waga odkrycia znad Drwęcy – niemiecki denar
Odkrycie kolejnych obcych monet z X wieku na terenie Polski potwierdza już dawno postulowaną teorią o znaczeniu gospodarczym Polski dla ówczesnych mocarstw.
Szlak idący z zachodu z cesarstwa Ottonów jest oznaką wzmożonej aktywności kupców cesarskich na terenie państwa Mieszka I. Odkryta moneta pochodzi z czasów Ottona II (973-983). X wiek był okresem znacznego wzmożenia ruchu handlowego na linii Europa Zachodnia-Słowiańszczyzna.
Prawdopodobnie niemiecka moneta pochodzi z największych cesarskich mennic w Kolonii lub Ratyzbonie. Do końca następnego stulecia to właśnie zachodnie denary panowały na rynku między Odrą a Wisłą.
Znaleziony zabytek numizmatyczny jest typowym denarem krzyżowym (inaczej znany krzyżówką). Charakteryzowały go przede wszystkim masowość produkcji, przeznaczonej do obiegu z państwami na północ i wschód od Łaby (wiele takich monet odkryto także na terenie Skandynawii), do którego wyciskania używano tego samego typu stempla.
Monety takie swoją popularnością przyczyniły się do szerszego poznania idei pieniądza przez lokalnych Słowian i położyły podwaliny pod kiełkujący od XI wieku polski system monetarny.
Tajemnica arabskich dirhemów
Jeszcze bardziej interesujące może jednak wydawać się odkrycie na terenie Polski 2 monet z dalekiego Bagdadu. Okazuje się jednak, że nie jest to nic dziwnego.
W tym konkretnym przypadku mamy do czynienia z monetą powstałą na długo przed objęciem władzy przez założyciela państwa polskiego. Datuje się ją na lata 30. X wieku i panowanie kalifa al-Radiego. Był to schyłek okresu szerszego dopływu monet z Bliskiego Wschodu na tereny zamieszkałe przez Słowian. W II połowie X wieku ich miejsce zajęły wspomniane wyżej niemieckie denary.
Monety nie są w pełni zachowane (tworzono je z dużą domieszką srebra, więc często rozbijano je na kilka części w celu uzyskania mniej wartej monety zdawkowej), ale dzięki studiom komparatystycznym możliwe jest odtworzenie dirhemów (gr. drachma). Zawierały one w sobie cytaty z Koranu i przedstawienia arabskiego rzemiosła lub wątki florystyczne.
Ich wartość była tak wysoka, iż rzadko używano ich jako przedmiotu płatniczego – częściej służyły jako ozdoby. Najczęściej były zapłatą za bursztyn, niewolników, woły lub miód.
Najprawdopodobniej dirhemy nie trafiły jednak nad Drwęcę za pośrednictwem muzułmańskich kupców. Brak monet w południowej części naszego kraju i ich duże nasilenie na północy sugeruje pośrednictwo kupców znad Bałtyku – mogli to być zarówno Rusini, jak i Skandynawowie.
Tagi:
Bibliografia:
- Szymański Józef, Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2008.
- Ścibior Jolanta, Zespół monet arabskich – dirhemów znalezionych w Trzciance, pow. Sokółka, „Podlaskie Zeszyty Archeologiczne”, t. 4, 2008, s. 210-222.
- Toruń. Monety sprzed tysiąca lat znalezione nad Drwęcą. Czy miały być zapłatą za niewolników?, Toruń. Nasze Miasto [dostęp: 26.02.2024].
Fot. Toruń nasze-miasto
Czytaj również:
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS