Innowacyjne badania odpadów szkła przeprowadzone na terenie dzisiejszych Niderlandów dają nowy wgląd w rozważania nad wczesnośredniowieczną produkcją w regionie.
Międzynarodowy zespół naukowców pracujący na zlecenie Agencji Dziedzictwa Kulturowego holenderskiego Ministerstwa Edukacji, Kultury i Nauki ujawnił rozległą sieć produkcji szkła we wczesnym średniowieczu.
Wykorzystując pionierskie metody naukowe chemicznej i izotopowej analizy próbek odpadów produkcyjnych szkła, opublikował badanie świadczące o tym, że produkcja szkła w Holandii była częścią większej, ogólnoeuropejskiej sieci produkcyjnej.
Wyniki badań opublikowane w pracy naukowej pt. Early medieval glass prduction in the Netherlands, przeprowadzone przez zespół pod kierownictwem Hongijao Ma, Juliana Hendersona i Yvette Sablerolles z University of Nottingham wykazują, że holenderskie szkło przeznaczone do obróbki nie było produkowane tylko lokalnie, lecz również importowano je z Belgii, północnej Francji czy też Syrii i Lewantu.
Poddane analizie 276 próbek szkła pochodzi z okresów merowińskiego i karolińskiego, obejmujących czasy od IV do XI wieku.
Sieć produkcji szkła we wczesnym średniowieczu – badania
Według badaczy, potwierdzenie tej tezy jest odzwierciedlone w analizie składu odpadów poprodukcyjnych ze szkła z terenów ośrodków takich jak Maastricht, Gennep, Wijnaldum, Utrecht, Wijk bij Duurstede, Susteren, Deventer. Na podstawie analiz chemicznych, kontekstu archeologicznego, datowania chemicznego i śledzenia zmian w technologiach szklarskich mapują czynniki społeczno-ekonomiczne i polityczne, mające wpływ na produkcję surowca w regionie Holandii.
Szkło używane do obróbki miało być poddawane recyklingowi. Wykorzystywano choćby takie pochodzące z rzymskich mozaik. Często poddawano je również dodatkowej obróbce w postaci dodawania specyficznych metali, w celu nadania pożądanego koloru. Następnie tworzono z niego koraliki i naczynia, wytwarzane głównie przez wędrownych rzemieślników.
Jak wykazują wspomniani badacze, dochodziło również do importu szkła z terenów poza Starym Kontynentem. W okresie merowińskim (ok. 450-750) sprowadzany surowiec, wykonany na bazie sody, pochodził z pustynnych terenów Egiptu.
Kolejną cezurą ma być rok 800. Od tego czasu szkło wytwarzano z dwóch rodzajów popiołów: drzewnego i roślinnego. Ten drugi rodzaj miał dotrzeć na tereny holenderskie za pośrednictwem wikingów.
Tezę o rzekomym imporcie szkła z odległych terytoriów takich jak Syria, Irak, Iran i Lewant zdają się potwierdzać wyniki badań na stanowisku archeologicznym w Deventer, gdzie naukowcy odkryli występowanie obydwu wcześniej wymienionych rodzajów szkła. Ponadto, duża ilość odpadów pochodzących z obróbki surowca na stanowisku w Maastricht, datowana na VI oraz VII wiek n.e., sygnalizuje obecność stałego ośrodka produkcji na tym terenie.
Na międzyregionalne połączenia wskazuje porównanie próbek holenderskich z włoskimi oraz hiszpańskimi, pochodzącymi z placówek archeologicznych Comacchio (Włochy) i Tolmo de Minateda (Hiszpania).
Mimo tego, że szkło holenderskie było importowane z Egiptu, inaczej niż tak jak w przypadku włoskiego i hiszpańskiego, z Lewantu, to istnieje między nimi bardzo spory poziom pokrewieństwa w postaci sposobu przetwarzania surowca.
Wyniki badań stanowią bardzo ważne źródło do dziejów wczesnośredniowiecznego rzemiosła i wytwórstwa oraz tworzenia się międzyregionalnych połączeń w oparciu o produkcję szkła.
Źródła:
- Vroegmiddeleeuws Europees netwerk van glasproductie in Nederland ontdekt, cultureelerfgoed.nl [dostęp: 20.02.2024].
- Ma H., Henderson J., Sablerolles Y., Chenery S., Evans J., Early medieval glass prduction in the Nederlands: a chemical and isotopic investiagtion, Amersfoort 2023.
Fot. Szklany kubek, okres: 550 – 700 r. n.e., źródło: Bergeijk
Czytaj również:
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS