Czy na grządce może znaleźć się coś bardziej prozaicznego niż kapusta? Ozdobne odmiany popularnego warzywa okazują się przeczyć stereotypom i dostarczają wspaniałych widoków, również w chłodnym sezonie. Wyjątkowe kolory i odporność na niskie temperatury to największe atuty kapusty ozdobnej w ogrodzie. Dowiedz się kiedy ją sadzić i jak o nią prawidłowo dbać?
- Wymagania glebowe kapusty ozdobnej
- Sadzenie i uprawa kapusty ozdobnej
- Podlewanie i nawożenie
- Rozmnażanie kapusty ozdobnej
- Ochrona kapusty ozdobnej
- Zastosowanie kapusty ozdobnej
- Najciekawsze odmiany kapusty ozdobnej
Podobieństwo nie jest bynajmniej przypadkowe – kapusta ozdobna pod względem botanicznym jest dokładnie tym samym warzywem co białe i czerwone główki na surówkę. Gatunek Brassica oleracea doczekał się bowiem całego wachlarza odmian uprawnych, do których należą również jarmuż, brukselka czy kalarepa. Te najwcześniejsze mają już nawet ponad tysiące lat, ale kapusta ozdobna zyskała popularność dopiero w XVIII w.
Cała historia zaczęła się od jarmużu, który w IV w. trafił z regionu Morza Śródziemnego do Chin, a potem do Japonii. To właśnie mieszkańcy Kraju Kwitnącej Wiśni jako pierwsi docenili ornamentalną wartość pofałdowanych liści i zaczęli selekcjonować rośliny ze względu na ich urodę. W okresie międzywojennym japońskie odmiany kapusty ozdobnej trafiły do Stanów Zjednoczonych i dość szybko zyskały sobie popularność wśród ogrodników.
Kapusta ozdobna jest oczywiście jadalna, ale nie należy do najsmaczniejszych – jej liście są raczej gorzkawe. Ich atutem są raczej tekstura i kolory, tak fascynujące, że bywają brane za kwiaty. W średnicy osiągają ok. 30 cm, zaś na wysokość nawet 40-50 cm. Jako rośliny zimnolubne ukazują swoją pełną urodę dopiero, gdy temperatury opadną poniżej 10°C, a więc wczesną wiosną lub późną jesienią.
Co warte podkreślenia, tak jak swoi warzywni kuzyni, kapusta ozdobna jest rośliną dwuletnią. W pierwszym roku skupia się na rozwoju liści, a w drugim wypuszcza kwiaty i produkuje nasiona. Kwiaty są jednak bardzo niepozorne, więc dekoracyjne kapusty uprawia się jako gatunek jednoroczny i po zwiędnięciu usuwa. Fakt jest o tyle korzystny, że pozwala zapełniać puste miejsca na zagonach po letnich gatunkach jednorocznych, a jednocześnie uwalnia potrzebną przestrzeń na kolejny sezon.
Wymagania glebowe kapusty ozdobnej
Kapusty ozdobne należy sadzić w jak najbardziej nasłonecznionych miejscach – jedynie w strefach o ciepłym klimacie docenią one popołudniowy cień. Idealne podłoże powinno być żyzne, umiarkowanie wilgotne, dobrze przepuszczalne, wzbogacone o materię organiczną typu kompost. Optymalny odczyn gleby miałby być lekko kwaśny i mieścić się w przedziale 5,5-6,5 pH.
Poza zagonami kapustę ozdobną można z powodzeniem sadzić w donicach, korytkach i podwyższonych zagonach, pamiętając o zapewnieniu roślinom odpowiedniego drenażu i dodatku kompostu.
Sadzenie i uprawa kapusty ozdobnej
W naszym klimacie kapustę ozdobną najlepiej jest wysadzać na zagony w okresie od września do listopada. Zdąży się ona wówczas zakorzenić i rozrosnąć, a na początku zimy osiągnie pełnię krasy. Jeśli zima nie będzie przesadnie sroga, przetrwa w tej uroczej, kolorowej postaci nawet do wczesnej wiosny. Alternatywnie można gotowe sadzonki wysadzać do ogrodu lub doniczek wiosną, po ustaniu przymrozków. W tym wariancie rośliny stracą swój urok wraz z nastaniem letnich upałów.
Kapustę ozdobną najtaniej jest uprawiać z nasion. W tym wariancie uprawę rozpoczynamy już w środku lata – najlepsze warunki do kiełkowania to temperatura 18-21°C oraz dużo światła. Nasiona wysiewamy na tace wypełnione wilgotnym kompostem do kiełkowania bez przykrywania ich warstwą podłoża. Po 7-14 dniach powinny pojawić się pierwsze roślinki.
Gdy rozsada rozwinie pierwszy komplet liści, można ją przenieść do indywidualnych doniczek wypełnionych ziemią z ewentualną dozą nawozu. Po ok. 4-6 tygodniach, gdy główki zrobią się na tyle duże, że będzie można nimi łatwo manewrować, nadchodzi pora na wysadzenie w ogrodzie. W trakcie tego ostatniego warto zachować odstępy rzędu 30-45 cm, aby zapewnić roślinom wielce potrzebną cyrkulację powietrza.
Jako roślina jednoroczna kapusta ozdobna nie wymaga żadnych więcej specjalistycznych zabiegów. Umiejscowiona w optymalnej lokalizacji będzie cieszyć oczy przez długie tygodnie.
Podlewanie i nawożenie
Najważniejszym obowiązkiem w uprawie kapusty ozdobnej jest utrzymywanie gleby na stałym, umiarkowanym poziomie nawilżenia. Ziemia powinna być zawsze wilgotna, ale z drugiej strony nigdy nie przemoczona. Podlewanie jest zalecane, gdy tylko przeschną dwa wierzchnie centymetry ziemi.
Naturalnie, wziąwszy pod uwagę wiosenną i jesienną pogodę, o odpowiednie nawodnienie kapusty najczęściej doskonale zadba deszcz. Może się więc okazać, że podlewanie będzie konieczne wyłącznie w okresach suszy.
Jeśli chodzi o składniki odżywcze, kapustę ozdobną nawozimy tylko raz – najlepiej przy przeniesieniu na docelowe miejsce na zagonie lub w donicy. W tym celu korzystamy ze zrównoważonego preparatu, który dokładnie rozprowadzamy w podłożu. Większa częstotliwość nawożenia nie tylko nie przyda roślinom zdrowia, ale spowoduje, że liście stracą kolor i jędrność.
Rozmnażanie kapusty ozdobnej
Niestety, kapusta ozdobna nie gwarantuje ogrodowej ciągłości. Mimo że dobrze rozwija się z nasion, mało kto się ich doczeka – po pierwszym roku rośliny zazwyczaj usuwa się z zagonów. Ze względów praktycznych lepiej jest więc zainwestować w kupny zestaw nasion otrzymany w profesjonalnej uprawie. W tym scenariuszu rośliny przetrzymywane są pod dachem i odpowiednio nawadniane, aby przyniosły jak największy plon.
Ochrona kapusty ozdobnej
Młode kapusty ozdobne są wyjątkowo łakomym kąskiem dla ogrodowych szkodników, dobrze znanych z tradycyjnych warzywniaków. Bez odpowiedniej ochrony ślimaki i gąsienice potrafią zniszczyć ozdobne liście zanim osiągną one stan dojrzałości. Z drugiej strony, dobrze rozwinięte okazy są już zazwyczaj bezpieczne, tym bardziej że stopniowe obniżanie się temperatur znacząco redukuje ilość insektów.
W cieplejszych okresach zagrożenie dla kapusty ozdobnej stanowią również mszyce i wciornastki, które można usuwać fizycznie strumieniem wody lub sięgając po biologiczne środki ochrony roślin, takie jak olejki eteryczne. Z chorób największym zmartwieniem są mączniak wtórny, czarna zgnilizna i plamistość liści – wszystkie spowodowane nadmiarem wilgoci lub niedostateczną cyrkulacją powietrza między roślinami.
Jeśli chodzi o mrozoodporność kapusta ozdobna wygrywa ze zdecydowaną większością jednorocznych gatunków. Dzięki globalnemu ociepleniu zazwyczaj jeszcze w grudniu ma się bardzo dobrze, a dopiero mrozy rzędu -15°C mogą wyrządzić jej prawdziwą szkodę. Okrywanie zagonów nie ma jednak większego sensu – kapustę lepiej jest po prostu traktować jako sezonową dekorację.
Zastosowanie kapusty ozdobnej
Kapusta ozdobna to idealna propozycja dla miłośników niebanalnych jesiennych ogrodów, którzy chętnie korzystają z uroków przebywania pod gołym niebem. Można nią zastąpić puste miejsca na zagonach i w donicach, łącząc ją z innymi późnymi okazami, np. wrzosem, trawami typu palczatka, astrami, chryzantemami czy rozchodnikami.
Kapusty ozdobne mogą być hodowane indywidualnie lub w większych skupiskach – szczególnie atrakcyjnie wyglądają różnobarwne odmiany złożone w jedną kompozycję. Ogrodnicy chętnie wykorzystują je również do obsadzania krawędzi zagonów i ścieżek.
Fantazyjne liście kapusty można też z powodzeniem wykorzystać jako dekorację talerzy, przydając odświętnym daniom unikalności i elegancji. Niektóre źródła polecają nawet siekać kolorowe liście i posypywać nimi ziemniaki lub ryż – w tej postaci gorzkość jest prawie niezauważalna, a efekt estetyczny znakomity.
Najciekawsze odmiany kapusty ozdobnej
Ozdobne kapusty różnią się wielkością, fakturą i zagęszczeniem liści, a przede wszystkim kolorami. Te najciekawsze łączą kilka barw zachwycając żywymi akcentami. Międzynarodowe źródła w szczególności polecają takie kultywary jak:
- „Chidori” – o wyjątkowo silnie karbowanych, fioletowych liściach z białym lub różowym środkiem;
- „Nagoya” – z wyjątkowo gęstymi, fałdowanymi liśćmi w odcieniach lawendy, czerwieni, żółtej zieleni i kremowej bieli;
- „Color Up” – wielobarwne kapusty o bardziej pionowym pokroju;
- „Osaka” – odmiana o dużych gładkich liściach, delikatnie pofałdowanych jedynie na brzegach, najczęściej różowa, fioletowa lub biała;
- „Peacock” – o zjawiskowych pierzastych liściach, najczęściej białych lub czerwonych;
- „Pigeon” – piękna odmiana o regularnym, spłaszczonym kształcie i pierścieniu ciemnozielonych liści na zewnątrz.
Warto też wspomnieć o popularnym trendzie hodowania odmian kapusty ozdobnej na długich łodygach, które po ścięciu pozwalają aranżować wyjątkowo urodziwe i trwałe bukiety w uroczych barwach.
Bibliografia
1. „Ornamental Cabbage and Kale, Brassica oleracea” Wisconsin Horticulture, https://hort.extension.wisc.edu/articles/ornamental-cabbage-and-kale-brassica-oleracea/, 1/01/2024
2. “Plant of the Week: Ornamental Kale (Flowering Cabbage)” Gerald Klingaman, https://www.uaex.uada.edu/yard-garden/resource-library/plant-week/ornamental-kale.aspx, 1/01/2024
3. “Brassica oleracea (Acephala Group)” NC State Extension, https://plants.ces.ncsu.edu/plants/brassica-oleracea-acephala-group/, 1/01/2024
4. “Brassica oleracea (Ornamental Cabbage and Kale Group)” Missouri Botanical Garden, https://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?kempercode=b738, 1/01/2024
5. “How to Grow and Care for Ornamental Cabbage or Kale” Marie Iannotti, https://www.thespruce.com/ornamental-cabbage-and-flowering-kale-1402853, 1/01/2024
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS