Mały ZUS plus 2020 – najważniejsze informacje, przykłady, wyjaśnienia

Od 1 lutego 2020 r. będą obowiązywać nowe zasady korzystania z „małego ZUS plus”/ „małej działalności gospodarczej plus”. Będziesz mógł opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru, której wysokość będzie zależeć od Twoich dochodów z działalności gospodarczej.

Jakie dokumenty zgłoszeniowe musisz złożyć, jeśli chcesz skorzystać z „małego ZUS plus”

1. W 2019 r. i w styczniu 2020 r. prowadziłeś działalność gospodarczą i nie korzystałeś z „małego ZUS” powinieneś złożyć:

• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 10, 05 12, jeśli na dzień 31 stycznia 2020 r. podlegałeś ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, ale nie korzystałeś z „małego ZUS” albo
• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 70, 05 72, jeśli akurat 31 stycznia 2020 r. zakończy się okres 24 miesięcy korzystania z „preferencyjnych składek”
• zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo – jeśli podlegasz wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu – zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób z rentą przyznaną z tytułu niezdolności do pracy).

Dokumenty te musisz przekazać w terminie najpóźniej do 2 marca 2020 r.

Jeśli korzystałeś z „małego ZUS” w styczniu 2020 r. i nadal chcesz korzystać z „małej działalności plus” nie przekazujesz żadnych dokumentów zgłoszeniowych.

2. W lutym 2020 r. rozpocząłeś lub wznowiłeś prowadzenie działalności gospodarczej, którą prowadziłeś w 2019 r. (przynajmniej 60 dni) powinieneś złożyć:

• zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo – jeśli podlegasz wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu – zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób z rentą przyznaną z tytułu niezdolności do pracy).

Dokument ten musisz przekazać w terminie najpóźniej do 2 marca 2020 r.

Jeżeli rozpoczniesz lub wznowisz działalność po 22 lutym 2020 r. (przez co do końca miesiąca zostanie mniej niż 7 dni), zgłoszenie do ubezpieczeń składasz w terminie 7 dni liczonymi od daty rozpoczęcia/wznowienia działalności.

3. Rozpoczniesz lub wznowisz działalność gospodarczą później niż w lutym 2020 r. powinieneś złożyć:

• zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo – jeśli podlegasz wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu – zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób z rentą przyznaną z tytułu niezdolności do pracy).

Dokument ten musisz przekazać w terminie  7 dni  liczonych od pierwszego dnia prowadzenia działalności gospodarczej lub wznowienia działalności gospodarczej.

4. Będziesz korzystał z „małej działalności gospodarczej plus” później niż w lutym 2020 r. powinieneś przekazać do ZUS:

• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 10, 05 12, jeśli podlegałeś ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, ale nie korzystałeś z „małego ZUS plus” (np. zaprzestałeś wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy) albo
• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 70, 05 72, jeśli skończyłeś okres 24 miesięcy korzystania z „preferencyjnych składek”
• zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo – jeśli podlegasz wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu – zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób z rentą przyznaną z tytułu niezdolności do pracy).

Dokumenty te musisz przekazać w terminie  7 dni  liczonych od pierwszego dnia, w którym będziesz spełniał warunki do korzystania z „małego ZUS plus” (np. skończyłeś okres „preferencyjnych składek” na ubezpieczenia społeczne w trakcie roku).

Nie zgłoszenie się w terminie do ulgi oznacza rezygnację z niej. O rezygnacji więcej w dalszej części.

Przykład 1
Pan Bartłomiej prowadzi od 2016 r. działalność gospodarczą. Ponieważ jego przychody z tej działalności w 2019 r. były wyższe niż obowiązujący limit, nie może skorzystać w styczniu 2020 r. z „małego ZUS”. Od 1 lutego 2020 r. spełnia wszystkie warunki do skorzystania z „małego ZUS plus”. Pan Bartłomiej powinien wyrejestrować się z ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 05 10 (nie jest rencistą) i zgłosić się do ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 05 90. Aby zachować termin dokumenty te powinien przekazać do ZUS najpóźniej 2 marca 2020 r.

Przykład 2
Pani Agnieszka wznowiła działalność gospodarczą 25 lutego 2020 r. Spełnia warunki do skorzystania z „małego ZUS plus”. Pani Agnieszka powinna przekazać zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego najpóźniej do 3 marca 2020 r.

Przykład 3
Pani Magda wznowi działalność gospodarczą 3 lutego 2020 r. Ponieważ jednocześnie jest pracownikiem zatrudnionym na cały etat, z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Do końca lutego powinna przekazać do ZUS zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92.

Przykład 4
Pani Anna jest rencistką (rentę wypłaca jej ZUS). Zawiesiła działalność gospodarczą od 1 kwietnia 2019 r. do 31 marca 2020 r. Spełnia warunki do skorzystania z „małego ZUS plus”. W tym celu musi najpóźniej 8 kwietnia 2020 r. przekazać ZUS ZUA wskazując datę obowiązku ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego od 1 kwietnia 2020 r., z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 92.

Polecamy: PODATKI 2020 – pakiet PREMIUM z wideoszkoleniami

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe

Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym osoby, która rozpocznie lub wznowi prowadzenie działalność gospodarczej w lutym 2020 r. nastąpi od dnia wskazanego we wniosku, jeśli zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych zostanie dokonane w terminie do końca tego miesiąca, a jeżeli termin ten jest krótszy niż 7 dni, gdy zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych zostanie dokonane w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia.   

Przykład 5
Pan Bernard rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej 1 lutego 2020 r. Prowadził ją też do 31 maja 2019 r. Spełnia warunki do skorzystania z „małego ZUS plus”. Zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZUA przekazał 25 lutego 2020 r. Na formularzu tym wskazał 1 lutego 2020 r. jako datę objęcia ubezpieczeniami, w tym ubezpieczeniem chorobowym. Od 1 lutego 2020 r. będzie objęty ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi, chorobowym, wypadkowym i zdrowotnym.

Jeśli dokonasz zgłoszenia do  ubezpieczeń do końca lutego 2020 r. bądź jeśli do końca lutego zostało mniej niż 7 dni – w terminie 7 dni, ubezpieczeniem chorobowym będziesz objęty od daty przez Ciebie wskazanej.

Niedochowanie wskazanych terminów na dokonanie zgłoszenia będzie skutkowało objęciem dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od dnia złożenia zgłoszenia.

Przykład 6
Pani Ewa nie spełnia warunków do korzystania z „małej działalności gospodarczej” za styczeń 2020 r. z uwagi na wysokość rocznego przychodu z tej działalności za rok 2019, który wyniósł 78 000 zł. Od 1 lutego 2020 r. spełnia ona warunki do „małego ZUS plus”.

Wyrejestrowanie i ponowne zgłoszenie od 1 lutego 2020 r. z kodem tytułu ubezpieczenia 05 90 złożyła 27 lutego. W zgłoszeniu tym wnioskowała również o objęcie jej dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od 1 lutego. Z uwagi na to, że zgłoszenie to wpłynęło przed końcem lutego objęcie tym ubezpieczeniem nastąpiło od tej daty.

Jakie warunki musisz spełnić

Aby skorzystać z „małej działalności plus”:

• musisz prowadzić działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub innych przepisów szczególnych,

• Twój przychód z tytułu działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym, jeśli prowadziłeś ją przez cały rok, nie może przekroczyć 120 000 zł.

Przykład 7
Pani Edyta prowadzi działalność gospodarczą od 1 września 2016 r. Nigdy jej nie zawieszała. Ponieważ Jej przychód z działalności gospodarczej w 2019 r. wyniósł 100 000 zł, nie przekroczyła limitu przychodu, który przy spełnieniu pozostałych warunków pozwoli jej korzystać z „małego ZUS plus” od lutego 2020 r. Pani Edyta nie mogłaby natomiast skorzystać z „małego ZUS” w styczniu 2020 r., tj. na dotychczasowych zasadach. W styczniu obowiązywał bowiem limit 67 500 zł (30-krotność minimalnego wynagrodzenia w 2019 r.)

Jeśli w poprzednim roku rozpocząłeś, zakończyłeś lub zawieszałeś działalność, przez co prowadziłeś ją tylko przez część roku, limit którego nie mógł przekroczyć przychód z działalności jest odpowiednio niższy. Ustalisz go przez podzielenie 120 000 zł przez liczbę dni kalendarzowych poprzedniego roku i pomnożenie otrzymanego wyniku przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym. Otrzymany wynik zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr lub w dół, jeśli jest niższa.

Przykład 8
Pan Maciej prowadził działalność gospodarczą od 1 stycznia 2019 r. do 31 października 2019 r. Działalności nie zawieszał. 1 lutego 2020 r. ponownie rozpocznie działalność. W roku 2019 dni kalendarzowych było 365, Pan Maciej prowadził działalność gospodarczą przez 304 dni w 2019 r. Limit, którego nie mogą przekroczyć jego przychody z działalności gospodarczej w 2019 r. aby mógł od 1 lutego skorzystać z „małego ZUS plus” wynosi 99 945,21 zł.

(120 000 : 365) x 304 = 99 945,205479452

Liczba dni prowadzenia działalności gospodarczej odpowiada liczbie dni podlegania ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzenia tej działalności w poprzednim roku. Dlatego nie uwzględniaj w niej liczby dni, w których wprawdzie prowadziłeś działalność gospodarczą, ale podlegałeś ubezpieczeniu w KRUS albo za granicą. Uwzględnij natomiast liczbę dni, w których korzystałeś z tzw. ulgi na start.

Przykład 9
Pani Eliza prowadzi działalność gospodarczą, ale podlegała do 30 września 2019 r. ubezpieczeniu społecznemu rolników. Ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej podlegała w 2019 r. przez 92 dni. Limit, którego nie mogą przekroczyć jej przychody z działalności gospodarczej wynosi 30 246,58 zł.

(120 000 : 365) x 92 = 30246,575342465

Przykład 10
Pan Jan od 1 sierpnia 2019 r. do 31 stycznia 2020 r. korzystał z tzw. ulgi na start, ponieważ w 2017 r. prowadził pozarolniczą działalność jako wspólnik spółki jawnej, nie może od 1 lutego 2020 r. opłacać składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Może jednak spełniać warunki do skorzystania z „małego ZUS plus”.

Limit dla przychodów z działalności gospodarczej Pana Jana wynosi: 50 301,37 zł.

(120 000 : 365) x 153 = 50 301,369863013

Kiedy nie skorzystasz z „małego ZUS plus”

Nie skorzystasz z tej ulgi, jeśli:

1. w poprzednim roku (w 2019 r.) prowadziłeś działalność gospodarczą krócej niż 60 dni, tj. podlegałeś ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzenia tej działalności krócej niż 60 dni

Przykład 11
Pan Krzysztof był objęty ubezpieczeniami społecznymi z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej od 5 listopada 2019 r. do 31 grudnia 2019 r. W konsekwencji w 2019 r. podlegał ubezpieczeniom z tego tytułu tylko przez 57 dni. Nie spełnia warunku do skorzystania z „małego ZUS plus”.

2. rozliczałeś się w formie karty podatkowej i byłeś zwolniony ze sprzedaży od podatku VAT. Warunki te musisz spełniać łącznie.

Jeśli rozliczałeś się w formie karty podatkowej i rozliczałeś podatek VAT od sprzedaży, Twoim przychodem z działalności gospodarczej jest wartość sprzedaży, o której mowa w ustawie o podatku od towarów i usług, która podlega opodatkowaniu tym podatkiem, bez kwoty tego podatku.

3. podlegałeś ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu także z tytułu innej pozarolniczej działalności (np. jako wspólnik spółki jawnej)

Przykład 12
Pan Andrzej był objęty ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym jako wspólnik spółki jawnej do 5 stycznia 2019 r. Od 1 lutego 2019 r. prowadzi działalność gospodarczą. Pan Andrzej nie spełnia warunku do korzystania z „małego ZUS plus”.

4. spełniasz warunki do opłacania „preferencyjnych składek”, tj. składek od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia

„Mały ZUS plus” możesz opłacać, jeśli skorzystałeś wcześniej z: „ulgi na start” (chyba że zrezygnujesz z korzystania z tego uprawnienia) oraz z „preferencyjnych składek”. Nie możesz opłacać składek „mały ZUS plus” w pierwszym roku prowadzenia działalności.

Przykład 13
Pani Urszula od 1 września 2018 r. opłaca składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Okres 24 miesięcy, w których ma opłacać te  składki mija 31 sierpnia 2020 r. Jeśli Pani Urszula spełni pozostałe warunki, od 1 września 2020 r. będzie mogła skorzystać z „małej działalności plus”.

5. wykonujesz dla byłego bądź obecnego pracodawcy to co robiłeś dla niego jako pracownik w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym

Przykład 14
Pani Leokadia oprócz prowadzenia działalności gospodarczej była zatrudniona do 31 stycznia 2020 r. na podstawie umowy o pracę. Od 1 lutego 2020 r. rozszerzyła zakres prowadzonej działalności i od tego dnia wykonuje usługi księgowe dla pracodawcy (u którego pracowała jako księgowa) w ramach prowadzonej działalności. Współpracę z byłym pracodawcą zamierza kontynuować do 31 października 2020 r. Od 1 listopada 2020 r. jeśli spełni pozostałe warunki może korzystać z „małego ZUS plus”.

Jak długo możesz korzystać z „małego ZUS plus”

Niższe składki na ubezpieczenia społeczne możesz opłacać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej.

Jako miesiąc kalendarzowy przyjmij każdy miesiąc, w którym podlegałeś ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu co najmniej jeden dzień.

Jeśli korzystałeś z „małego ZUS” w 2019 r., lub w styczniu 2020 r. okres ten wlicza się zarówno do 36 jak i 60 miesięcy kalendarzowych.

Jak ustalisz dochód z działalności gospodarczej

Dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, korzystających z „małej działalności plus”, podstawa wymiaru składek uzależniona jest od dochodu z poprzedniego roku kalendarzowego.

Jeśli jesteś osobą, która w poprzednim roku kalendarzowym rozliczała się z podatku na zasadach ogólnych (podatek według skali albo podatek liniowy) to ustal wysokość dochodów uzyskanych z działalności gospodarczej zgodnie z  przepisami dotyczącymi podatku dochodowego od osób fizycznych.