Prawnik radzi: Czym jest system dozoru elektronicznego?

DOZÓR ELEKTRONICZNY

Konsekwencją uprawomocnienia się wyroku skazującego jest jego wykonanie. Sprawa skazanego jest przekazywana do wydziału wykonawczego Sądu Rejonowego lub Sądu Okręgowego. Sąd wykonawczy podejmuje niezwłocznie czynności, mające na celu wdrożenie wyroku do wykonania.

Zasadą jest, że kara pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania lub zastępcza kara pozbawienia wolności (orzekana w przypadku niewykonania kary grzywny lub ograniczenia wolności) jest wykonywana poprzez przymusowe umieszczenie skazanego we właściwej jednostce penitencjarnej na określony orzeczeniem czas.

Ustawa kodeks karny wykonawczy pozwala w określonych przypadkach na udzielenie skazanemu przez sąd penitencjarny zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności lub kary zastępczej pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego (dalej SDE). Dozór elektroniczny polega na kontroli zachowania skazanego przy użyciu środków technicznych. W praktyce polega to na zainstalowaniu przez podmiot dozorujący w miejscu zamieszkania skazanego oraz na jego ciele nadajnika (powszechnie nazywanego bransoletką). Skazany ma obowiązek przebywania w miejscu stałego pobytu (z wyjątkiem godzin wskazanych przez sąd, kiedy skazany może przebywać poza miejscem stałego pobytu, np. w celu świadczenia pracy). Sądem właściwym do orzekania w przedmiocie zgody na odbycie kary w SDE jest Sąd Okręgowy (sąd penitencjarny) właściwy dla miejsca zamieszkania skazanego (w przypadku, gdy skazany pozostaje na wolności) albo miejsca odbywania przez niego kary (lokalizacji więzienia).

KTO MOŻE UBIEGAĆ SIĘ O ZGODĘ?

O zgodę sądu penitencjarnego może ubiegać się skazany, który nie rozpoczął jeszcze odbywania kary pozbawienia wolności (zastępczej kary pozbawienia wolności) albo skazany, który taką karę już odbywa w więzieniu. Wniosek może zostać złożony także przez obrońcę.

Przesłanki do udzielenia zgody na odbycie kary w SDE

Sąd penitencjarny nie ma obowiązku uwzględnienia wniosku skazanego. Jest to każdorazowo decyzja sądu, którą poprzedza weryfikowanie spełnienia przez skazanego przesłanek formalnych i merytorycznych do zastosowania tej instytucji.

Przesłanki formalne:

1. orzeczona kara pozbawienia wolności lub kara zastępcza pozbawienia wolności nie przekracza 1 roku i 6 miesięcy albo wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności w wymiarze niższym, niż 3 lata i któremu do odbycia w zakładzie karnym pozostała część tej kary w wymiarze nie większym, niż 6 miesięcy, a nie zachodzą warunki tzw. multirecydywy (w obu przypadkach znaczenie ma długość kary określona orzeczeniem sądu);
2. skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
3. osoby pełnoletnie zamieszkujące ze skazanym wyraziły zgodę na odbywanie przez niego kary pozbawienia wolności w systemie SDE w miejscu stałego pobytu;
4. spełnione zostały warunki techniczne do instalacji nadajnika.

Przesłanki merytoryczne:

Sąd każdorazowo bada czy odbywaniu kary pozbawienia wolności w SDE nie stoją na przeszkodzie szczególne względy wskazujące, że w razie odbycia kary w tym systemie nie zostaną osiągnięte wobec skazanego cele tej kary. W przypadku osób pozbawionych wolności, sąd weryfikuje dotychczasową postawę i zachowanie skazanego.

TRYB PROCEDOWANIA

Postępowanie w przedmiocie SDE może być wywołane wnioskiem skazanego lub jego obrońcy. Wniosek powinien spełniać wymogi formalne oraz zawierać argumentację, która ma przekonać sąd penitencjarny o zasadności udzielenia zgody. We wniosku mogą być również powołane dowody, wykazujące spełnienie przez skazanego przesłanki merytorycznej, a także proponowany harmonogram odbywania tej kary. W praktyce, po złożeniu kompletnego wniosku, sąd penitencjarny zleca zweryfikowanie możliwości instalacji nadajnika podmiotowi dozorującemu oraz wywiad środowiskowy dotyczący skazanego. W przypadku, gdy o wniosek ubiega się osoba odbywająca karę pozbawienia wolności, sąd – co do zasady – zwraca się również do dyrektora zakładu karnego o opinię dotyczącą skazanego. Wniosek skazanego lub jego obrońcy jest rozpoznawany na posiedzeniu, w którym może (względnie ma obowiązek) wziąć udział skazany, jego obrońca oraz prokurator. Sąd penitencjarny udziela lub odmawia udzielenia zgody na odbycie kary w systemie SDE w formie postanowienia, na które przysługuje prawo do wniesienia w terminie 7 dni zażalenia do miejscowo właściwego Sądu Apelacyjnego.

Należy pamiętać, że:

1. terminy w postępowaniu karnym liczone są według dni kalendarzowych, a nie roboczych,
2. złożenie wniosku o wyrażenie zgody na odbycie kary w SDE nie wstrzymuje wykonania kary, a w przypadku osób już odbywających karę pozbawienia wolności samo złożenie wniosku nie wstrzymuje także możliwości transportu skazanego do innego zakładu karnego (od tej zasady istnieją wyjątki),
3. od stycznia 2023 r. sąd wykonawczy, co do zasady, nie wzywa skazanego do dobrowolnego stawiennictwa w wyznaczonym czasie do określonego zakładu karnego tylko zleca policji jego zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie (od tej zasady istnieje wyjątek),
4. w przypadku osób już odbywających karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą 4 miesięcy (wymiar kary wskazany w orzeczeniu sądu), po spełnieniu określonych kodeksem karnym wykonawczym przesłanek, możliwe jest udzielenie zezwolenia na SDE przez komisję penitencjarną danego zakładu karnego, która jest organem wyłącznie właściwym do rozpoznania wniosku.

adw. Przemysław Mieczykowski – wspólnik Kancelarii Szczygielscy oraz partner Kancelarii Szczygielski Mieczykowski Dobkowska Adwokaci spółka partnerska. Absolwent prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończył studia podyplomowe z informatyki śledczej. Specjalizuje się w prawie karnym i karnoskarbowym.

Jeśli macie pytania z zakresu prawa, przesyłajcie je na nasz adres: [email protected]. Przesłanie pytań jest jednoznaczne z wyrażeniem zgody na ich publikację.

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ