Jaka pamięć RAM do Core i5-13600K, Core i7-13700K i Core i9-13900K?

Poradnik zakupowy pamięci RAM dla procesorów Raptor Lake

Platforma LGA 1700 charakteryzuje się kompatybilnością z dwoma standardami pamięci RAM – starszym DDR4 i nowszym DDR5. W momencie, kiedy zadebiutowała wraz z procesorami Alder Lake, wspomniana cecha, z uwagi na zaporowe ceny modułów DDR5, stanowiła jej istotną zaletę. Od tego czasu trochę się jednak zmieniło, gdyż z jednej strony Intel wypuścił drugą generację CPU korzystających z tego socketu, o nazwie kodowej Raptor Lake, a z drugiej koszt zakupu pamięci DDR5 wyraźnie się obniżył, do poziomu konkurencyjnego względem DDR4. Z tego właśnie powodu, przy składanych od zera zestawach komputerowych obecnie w temacie RAM niemal oczywistym wyborem jest nowszy standard. Dlaczego? Po pierwsze, z uwagi na wyższą wydajność procesora we współpracy z DDR5. Po drugie, ze względu na przyszłościowość, gdyż kupując zestaw DDR5, będziemy mogli go zostawić przy zmianie płyty głównej, a w przypadku DDR4 takiej możliwości już nie będzie. W dzisiejszym materiale będziemy się przyglądać rozmaitym modułom DDR5, starając się Wam podpowiedzieć, jakie warto wybrać, celując w bardzo wydajne CPU gamingowe dla LGA 1700, czyli Core i5-13600K, Core i7-13700K albo Core i9-13900K. Na początek zobaczmy, czym nowy standard charakteryzuje się w kwestiach technicznych.

Platforma LGA 1700 to obecnie popularny wybór wśród graczy. Zobaczmy, jaki RAM warto mieć na oku, celując w wydajny procesor z literą “K” w nazwie.

 Test Intel Core i7-13700K. Nowy król gamingu!

Omówienie najważniejszych aspektów technicznych pamięci DDR5

Moduły DDR5 typowo występują w następujących wariantach pojemnościowych: 8 GB, 16 GB i 32 GB (pomijając fakt, czy mowa o oferowanych pojedynczo, czy w parach). Najczęściej spotykane i jednocześnie wybierane przez nabywców są 16 GB, fizycznie zbudowane z wykorzystaniem ośmiu chipów o gęstości 16 Gb i typu x8, tzn. mowa o konfiguracji Single Rank. Z kolei moduły 32 GB różnią się tym, że takich kości mają 16 sztuk, co oznacza, że są typu Dual Rank. Trochę nietypowo sprawa wygląda za to dla 8 GB, które zbudowane są z tylko czterech układów 16 Gb, ale typu x16, co pozwala przy tej liczbie uzyskać konfigurację Single Rank. Mniejsza liczba chipów innego rodzaju ma jednak znaczenie od strony wydajności, do czego wrócimy w dalszej części tego tekstu. Poza tym od niedawna zaczynają się pojawiać moduły 24/48 GB, które od strony liczby i typu kości są tożsame odpowiednio z 16 GB i 32 GB, ale bazują na układach o wyższej gęstości – 24 Gb zamiast 16 Gb, która pozwala uzyskać większą pojemność. Jeżeli zaś chodzi o producentów chipów, wykorzystywane są kości trzech wytwórców – Micron, Hynix i Samsung. Układy Microna charakteryzują się niewielkim potencjałem OC, natomiast pozostałych firm mają spore możliwości podkręcania, przy czym zegary ponad 7000 MHz można uzyskiwać tylko na Hynixach (najlepiej drugiej generacji o nazwie A-die).

 Test procesora Intel Core i9-13900K. Umarł król, niech żyje król

Jaka pamięć DDR5 w poszczególnych półkach cenowych – omówienie sytuacji

Przechodząc do części praktycznej, na początek zajmiemy się wariantem budżetowym. Chcąc nieco zaoszczędzić na pamięci RAM, będziemy celować w zestaw 2×8 GB, pytanie tylko o jakiej częstotliwości. Uważamy, że rozsądny wybór to moduły o taktowaniu 5600 MHz, czyli równym oficjalnej certyfikacji kontrolera RAM procesorów Raptor Lake. Jednocześnie jest to zegar, poniżej którego nie ma sensu schodzić, jako że oszczędność będzie niewielka, a trochę wydajności nam ucieknie. Z punktu widzenia osiągów należy także unikać konfiguracji z jednym modułem, gdyż opcja 1×16 GB, choć bardziej elastyczna od 2×8 GB w temacie przyszłej rozbudowy, wyraźnie obniży wyniki uzyskiwane przez procesor. Wracając zaś do meritum, wśród zestawów o parametrach 2×8 GB 5600 MHz ciekawą opcją jest Patriot Viper Venom 2×8 GB 5600 MHz CL 40. Moduły te, z uwagi na wspomnianą wyżej budowę z mniejszą liczbą kości, notują nieco gorsze rezultaty niż 2×16 GB o tym taktowaniu, jednak różnica jest niewielka – maksymalnie zanotowano 7%, a średnio tylko 4%. Poza tym, z uwagi na użycie układów Samsunga, ich potencjał OC jest bardzo dobry – nam udało się uzyskać parametry 6600 MHz CL 36-36-36-72, które podniosły wydajność względem fabrycznych średnio o 11% i maksymalnie o 19%. Innymi słowy, to bardzo solidna propozycja dla osób poszukujących taniej i dobrej pamięci DDR5, którą w sklepach znajdziemy od ok. 360 zł.

Idąc dalej, jeśli chcecie wydać na RAM nieco więcej, ale bez przesady, powiedzmy ok. 700 zł, wtedy na celowniku powinny znaleźć się moduły 2×16 GB o zegarze 6000-6400 MHz. Biorąc pod uwagę szalone wymagania niektórych nowych gier, łącznie 32 GB pamięci operacyjnej to pojemność zapewniająca większe bezpieczeństwo niż 16 GB i nawet z tego powodu warto postawić na droższą opcję. Poza tym przypominamy, że moduły 16 GB są szybsze od 8 GB, ze względu na inną fizyczną budowę, a wyższy zegar RAM przyniesie dodatkowy wzrost osiągów. Przy czym należy się upewnić, że posiadana/wybrana płyta główna pozwala ustawić taktowanie RAM powyżej 5600 MHz. To ograniczenie na szczęście dotyczy tylko najtańszych konstrukcji na chipsecie H610 i o ile w takowe nie celujecie, nie macie się czym przejmować, gdyż z częstotliwością pamięci 6000-6400 MHz poradzą sobie nawet tańsze płyty na innych mostkach serii 600. Poszukując modułów o takich parametrach, warto zwrócić uwagę na Patriot Viper Venom RGB 2×16 GB 6200 MHz CL 40. Jest to zestaw o dobrej wydajności fabrycznej i bazujący na kościach Hynix M-die, zapewniających bardzo przyzwoity potencjał podkręcania, dzięki czemu można dodatkowo zwiększyć ich osiągi. Fanów wielobarwnej iluminacji ucieszy za to podświetlenie LED z RGB, będące idealnym dodatkiem dla posiadaczy obudów z oknem. Produkt ten znajdziecie w sklepach od ok. 720 zł, a bez diod LED od ok. 670 zł.

Moduły DDR5 o takich parametrach niewątpliwie spełnią oczekiwania większości graczy. Wszak są o odpowiedniej pojemności i dobrej wydajności fabrycznej, pozwalają się podkręcić, a do tego nie uszczuplą przesadnie portfela. Na tym jednak możliwości nowej generacji się nie kończą, gdyż na rynku mamy także zestawy o taktowaniu 7000 MHz i wyższym. Moduły tej klasy bez wyjątku bazują na kościach Hynix A-die, aktualnie najlepszych na rynku w temacie możliwych do uzyskania zegarów (jeśli Wasza płyta główna pozwoli, można je przetaktować w warunkach domowych nawet do ~8000 MHz). Zyski wydajnościowe, wynikające z wyżyłowanego taktowanie RAM, co prawda nie są w przypadku DDR5 przesadnie duże (odsyłamy do naszych testów), ale jeżeli należycie do grupy, dla której każdy FPS jest na wagę złota, czego się nie robi dla dodatkowych klatek – w tym przypadku inwestuje dodatkowe fundusze, bo taka pamięć jest oczywiście droższa.

Wysokotaktowane moduły na układach Hynix A-die ma obecnie w ofercie większość producentów DDR5, a wśród nich też Patriot, który niedawno rozszerzył rodzinę Viper Venom o nowe, jeszcze szybsze zestawy. Obecne ich ceny sklepowe kształtują się następująco: 2×16 GB 7000 MHz CL 32 od ~1070 zł, 2×16 GB 7200 MHz CL 34 od ok. 1160 zł i 2×16 GB 7400 MHz CL 36 od ok. 1350 zł. Jak więc widać, względem wariantu 6000-6400 MHz trzeba dołożyć aż kilkaset zł, aby zapewnić sobie absolutnie topowe osiągi. Aspektem, na który dodatkowo trzeba zwrócić uwagę w kontekście RAM DDR5 o zegarze 7000+ MHz, są możliwości płyty głównej, która niekoniecznie musi sobie poradzić z takimi parametrami. Dlatego przed zakupem należy się upewnić, że sprzęt będzie ze sobą współpracował. W tym celu szukamy testów posiadanej/wybranej płyty, które uwzględniają podkręcanie pamięci, a jeżeli takowych nie znajdziemy, warto zerknąć do listy QVL udostępnionej przez jej producenta i zobaczyć, jakie maksymalne taktowanie modułów zostało tam wpisane – to dość dobry wyznacznik jej potencjału.

 RAM DDR4 i DDR5 – testy przy różnym zegarze i Single vs Dual Channel

Kiedy warto mieć na uwadze starszy standard DDR4 – wydajność i opłacalność

Jeżeli chodzi o DDR5, to wszystkie informacje, jakie należy mieć na uwadze podczas zakupów, ale dla dopełnienia formalności pokrótce opiszemy też, jakie moduły DDR4 są godne rozważenia. W połączeniu z topowymi modelami Raptor Lake nowszy standard pamięci jest w zasadzie oczywistym wyborem, ale nabywcy słabszych CPU, jak np. Core i5-13400F, mogą chcieć rozważyć starszy, aby zminimalizować koszty. Celując w budżetowy RAM, będziemy szukać zestawu 2×8 GB o taktowaniu 3600 MHz na kościach Hynix/Micron. Sensownym przykładem w tej grupie jest Patriot Viper Steel 2×8 GB 3600 MHz CL 18, oparty o układy Hynix DJR, który znajdziemy w sklepach od ok. 200 zł. To moduły o dobrej wydajności fabrycznej i elastyczne pod kątem OC, pozwalając tak na optymalizację opóźnień, jak i podniesienie zegara wyraźnie ponad 4000 MHz w trybie Gear 2. Przypominając wnioski z naszego testu, tania pamięć DDR4 jest po uśrednieniu wyników tylko 2-3% wolniejsza od taniej DDR5, a trochę pieniędzy w kieszeni zostanie, a to w przypadku bardziej budżetowych zestawów może mieć znaczenie. Z kolei zestawy na topowych kościach DDR4 (Samsung B-die) niestety wpadają w widełki cenowe DDR5 lub są wręcz od nich droższe (dotyczy wariantu 2×16 GB), zatem w przypadku świeżo składanych komputerów trudno byłoby je polecić – lepiej zainwestować w nowszy standard.

 Test ASRock Z790 Steel Legend WiFi. Dobra płyta dla Core 13. gen

Pamięć DDR5 już nie taka straszna – poprawa parametrów oraz opłacalności

Reasumując, jak pokazał dzisiejszy tekst, pamięć DDR5 od chwili swojego debiutu przeszła długą drogę, zarówno od strony parametrów fabrycznych, jak i atrakcyjności dla portfela. Te pierwsze cały czas ulegają poprawie, czego efektem jest dostępność zestawów z zegarem nawet wyraźnie ponad 7000 MHz, a koszt zakupu spadł naprawdę wyraźnie. Gwoli przypomnienia, wspomniane wcześniej moduły Patriot Viper Venom RGB 2×16 GB 6200 MHz CL 40 w chwili premiery miały cenę sugerowaną ustaloną na ~1660 zł. Dziś natomiast znajdziemy je w sklepach już za ok. 720 zł – to ponad dwukrotny spadek! Co więcej, jeżeli interesuje Was podkręcanie, można zaoszczędzić jeszcze bardziej, jako że przykładowo zestaw Patriot Viper Venom 2×16 GB 5600 MHz CL 36, na tych samych kościach Hynix M-die, tj. z podobnym potencjałem OC, znajdziemy od ok. 590 zł (z podświetleniem LED od ~610 zł). Dlatego też, jeśli składacie zestaw z procesorem Core i5-13600K, Core i7-13700K albo Core i9-13900K, tzn. jednym z odblokowanych modeli z rodziny Raptor Lake, możecie spokojnie postawić na nowy standard. Portfel nie odczuje tego przesadnie boleśnie, a Wy dostaniecie wyższą wydajność i przyszłościowość, gdyż moduły te będzie można zachować po zmianie płyty głównej – bez względu, czy Wasz kolejny pecet będzie na nowej platformie od Intela, czy też zdecydujecie się na ekosystem AMD.

*Artykuł powstał we współpracy z Patriot

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ