Nie był żadnym brawurowym bohaterem Podziemia, nie miał żadnego stopnia oficerskiego, nie brał udział w spektakularnych akcjach, był wręcz po prostu dobrodusznym chłopakiem, który po II wojnie światowej uznał, że chce mieć swój wkład w powstrzymanie komunizmu. Nikt nie mógł wtedy wiedzieć, że Stanisław Mandecki stanie się cichą, ale kluczową inspiracją w przekazaniu depozytu pamięci o Żołnierzach Wyklętych.
Powojenna młodzież
Miał 18 lat, gdy w Rudniku założył organizację „Orlęta”. To młody wiek jak na świadomość w 1947 roku, że w Polsce dochodzi do pełnego zniewolenia przez nowy totalitaryzm. Uczeń rudnickiego liceum przybiera pseudonim „Jeleń” oraz „Jarema Wiśniowiecki”. Wiadomo – tradycja Trylogii to polski kod kulturowy jak żadna inna literatura w Polsce. Tę organizację założył wraz z czterema kolegami, za zadania biorąc sobie m.in. organizując napisy na murach, materiały informacyjne, studiując prawdziwą polską historię i zakazaną literaturę. Wkrótce rozrośli się do największej młodzieżowej organizacji w legionie, zainteresował się nimi Urząd Bezpieczeństwa w Łańcucie. Młodzież miała swojego kapelana (ks. Adama Wojnarowskiego), o działalności często wiedzieli rodzice – np. mama Stasia Mandeckiego, później przesłuchiwana i skazana na więzienie. Licealista też odsiedział swoje, choć prokurator na początku domagał się kary śmierci. Chłopcy jednak odważnie stawali do konfrontacji podczas przesłuchań. Swoją misję traktowali śmiertelnie poważnie, o czym świadczy tekst przysięgi, którzy ułożyli jako inicjację przyjmowania do organizacji:
Przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu i królowej Korony Polskiej, że chcę być wiernym i posłusznym prawom naszym. Przysięgam bronić wiary i Ojczyzny naszej i nie splamić honoru Orląt. Wobec Boga i Królowej Jasnogórskiej przysięgam na wszystko, co najświętsze, że nigdy ani słowem, ani nawet nieopatrznym ruchem nie zdradzę, że miałem jakąkolwiek styczność z organizacją Orląt. Wolę raczej ponieść śmierć męczeńską, wolę zginąć w najokrutniejszych katuszach, niż wypowiedzieć jakiś pseudonim, zdradzić czyjeś nazwisko. Błogosław mnie w tym postanowieniu Boże Wszechmogący, przed którego sądem stanę w godzinę mej śmierci.
Słynny uczeń Stanisława
Historia jakich wiele, czemuż by wyróżniać ją jako mającą wpływ na współczesną Polskę? Mandecki żył sobie skromnie w jednym z nowohuckich mieszkań, w Krakowie. W jego sąsiedztwie mieszkało dwóch chłopców, których mama bardzo ciężko pracowała, a tata zmarł w zadziwiająco młodym wieku – na zawał. „Jeleń” przygarnął młodzieńców, zapraszał ich do swojego ogródka działkowego, dawał śliwki, jabłka i… opowieści. Przekazywał m.in. opowieści o Katyniu, a gdy jego podopieczni okazali się poważnymi słuchaczami, opowiedział im także o swojej antykomunistycznej przeszłości. Starszy z braci miał tyle lat, co Mandecki, gdy założył „Orlęta”. Gdy chłopak poszedł na studia sam założył podobną organizację, zresztą ze stosowną przysięgą równie podniosłą co w tekście z Rudnika. Na przedstawicielach młodego pokolenia opowieść o prawdziwej historii odbiła mniej lub bardziej wyraźny znak.
Narodziny 1 marca
Starszy brat poszedł na studia historyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pisał równolegle o średniowieczu i o polskim Podziemiu. Był uznawany za wybitnego naukowca, niezwykle pracowitego. Wkrótce okazał się też dobrym choć może nazbyt twardym organizatorem – został dyrektorem krakowskiego oddziału IPN. Po pięciu latach pracy stał się jego Prezesem. Ten ogródkowy uczeń Stanisława Mandeckiego nazywał się Janusz Kurtyka – to on był wysokim urzędnikiem państwowym, który oprócz grona badaczy, oprócz aktywistów spod znaku Ligi Republikańskiej czy takich postaci jak śp. Prezydent Lech Kaczyński, doprowadził do odkopania prawdy o Żołnierzach Wyklętych i uczynienie z niej punktu w edukacji i narodowego świętowania.
Czy jeden z twórców Dnia 1 marca byłby takim samym Januszem Kurtyką, gdyby nie Stanisław MAndecki? Nie rzecz w tej jednej postaci, bohaterze z Rudnika. Rzecz w tym, że przekazywanie pamięci, wspomnień przodków, rodzinnych opowieści z przeszłości i zwyczajnych zachęt do poszukiwania prawdy i zmagania się o niepodległą Polskę mają ogromny sens. Nigdy nie wiadomo kiedy rzucone ziarno wyda taki plon. Gdyby nie śliwki z ogrodu Stanisława Mandeckiego, może nie byłoby okazji do tak wyraźnej inspiracji „Wyklętymi”. Czasem wystarczy po prostu nagłaśniać i przekazywać prawdę.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS