Obchody upamiętniające 85. rocznicę Prowokacji Gliwickiej odbędą się na terenie Radiostacji w sobotę, 31 sierpnia. W programie wydarzenia jest złożenie kwiatów i zapalenie znicza pod tablicą pamiątkową pod wieżą nadawczą, udostępnienie wystawy plenerowej IPN i ekspozycji modelarskiej, a także projekcja filmu ” Halo! Tu Gliwice!”.
Rozpoczęcie uroczystości przewidziano na godzinę 20:00. Tego dnia filia Muzeum w Gliwicach przy ul. Tarnogórskiej 129 będzie czynna od godziny 18:00.
Przebieg wydarzeń sprzed 85 lat
31 sierpnia mija 85. rocznica przeprowadzenia przez niemieckie służby specjalne operacji, która przeszła do historii pod nazwą „Prowokacji Gliwickiej”. Tego dnia w 1939 r. około siedmiu starannie wyselekcjonowanych funkcjonariuszy SD, dowodzonych przez Alfreda Naujocksa, przebranych za polskich powstańców, zajęło stację nadawczą przy ówczesnej Tarnowitzer Landstrasse nr 129. Ich zadaniem było nadanie z niemieckiej radiostacji, położonej w niemieckim mieście Gleiwitz komunikatu w języku polskim, że zarówno stacja jak i miasto zostały opanowane przez polskie formacje zbrojne i wezwanie Polaków zamieszkałych na terenie Niemiec do powstania.
Operacja o charakterze false flag miała kilka celów. Po pierwsze, przekonanie ówczesnych aliantów Polski, że wojnę rozpoczęli Polacy.
Było to istotne, bo traktat sojuszniczy i wynikające z niego zobowiązania udzielenia Polsce pomocy zbrojnej na wypadek wojny z Niemcami, wchodził w życie wyłącznie wówczas, kiedy stroną atakującą byli Niemcy.
Po drugie – przekonanie społeczeństwa niemieckiego, które wówczas jeszcze nie było mentalnie przygotowane do wojny, co do słuszności rozpoczęcia działań wojennych przeciwko Polsce. W przekazie propagandowym przekonywano, że terytorium Niemiec zostało zaatakowane w kilku miejscach przez Polaków – Niemcy nie mogą dać się poniżać i na siłę, muszą odpowiedzieć siłą – tym bardziej, że mniejszość niemiecka w Polsce, jak głosiła propaganda, znalazła się w krytycznym położeniu. Wskazano zatem wroga, przeciw któremu naród miał się zjednoczyć.
Po trzecie, na co rzadko zwraca się uwagę – pokazano, że wróg wcale nie musi przyjść. On już tu jest – w Rzeszy. To największa mniejszość etniczna w Niemczech, czyli Polacy. Wszak napastnicy zajmujący radiostację, mieli być miejscowymi powstańcami. Otwierała się zatem furtka umożliwiająca rozprawę z polską mniejszością.
Akcja, która rozpoczęła się około godziny 20:00 nie przebiegła do końca po myśli jej organizatorów. Z nieznanych do dziś powodów, napastnicy nie byli zorientowani w technicznych aspektach działania gliwickiej radiostacji.
Opanowali budynek techniczny przy ulicy Tarnogórskiej, gdzie znajdował się nadajnik, natomiast nie było studio, które umożliwiłoby nadanie komunikatu. Mieściło się ono w starej radiostacji przy ul. Radiowej. W rezultacie, nadany przez mikrofon burzowy (awaryjny) komunikat, był słyszany tylko lokalnie. Dlatego też podjęto decyzję, że fake news o polskim ataku na radiostację zostanie wyemitowany przez radio Berlin, co też stało się około godziny 22:00. Następnego dnia żył już własnym życiem i został opublikowany przez większość niemieckich gazet. Natomiast alianci w to kłamstwo nie uwierzyli i 3 września wypowiedzieli Niemcom wojnę. Główne założenie nie powiodło się.
zdjęcie z witryny radioretro.pl
W przemówieniu do narodu niemieckiego Hitler, aby usprawiedliwić wojnę i swoje agresywne działania wobec polski odwołał się do niemieckiej dumy narodowej, która miała zostać zdeptana w skutek rzekomych polskich prowokacji granicznych i akcji zbrojnych na terenie Rzeszy. W tym punkcie prowokacja spełniła w części pokładane w niej nadzieje.
Mniejszość niemiecka w Polsce stanęła natomiast w świetl podejrzeń. Została wskazana jako wróg wewnętrzny – kolejny po żydach i politycznych przeciwnikach reżimu.
Już kilka miesięcy później, na początku 1940 r. wszystkie polskie organizacje w Niemczech, w tym Związek Polaków w Niemczech, zostały rozwiązane a ich majątek skonfiskowano. Około 4 tysięcy działaczy trafiło do obozów koncentracyjnych, gdzie wielu z nich zginęło.
– W trakcie prowokacji, w maszynowni Radiostacji został zastrzelony Franciszek (Frantz) Honiok – działacz Związku Polaków w Niemczech i powstaniec śląski, którego imieniem w 2021 r., z inicjatywy Muzeum nazwano park wokół Radiostacji. Franciszek Honiok został wytypowany przez Gestapo, jako potencjalny prowokator, który miała uwiarygodnić w oczach Zachodu i niemieckiej opinii publicznej atak polskich powstańców na Gliwice i aresztowany w rodzinnej, podgliwickiej wsi Łubie – mówi Grzegorz Krawczyk, kierownik programowy w Muzeum.
W dniu akcji, Honiok odurzony środkami farmakologicznymi w areszcie śledczym w Gliwicach, około 20:00 został przewieziony na teren Radiostacji przez funkcjonariuszy tajnej policji i zamordowany
– dodaje.
Franciszka Honioka uznaje się za symboliczną pierwszą ofiarę II wojny światowej, choć jak powiedział amerykański senator Hiram Johnson, „pierwszą ofiarą wojny jest prawda”. W rocznicę tych dramatycznych i znamiennych wydarzeń gliwickie Muzeum zaprasza do oddziału Radiostacja Gliwice.
Ulica Zwycięstwa ok. 1940 roku, mat. Muzeum w Gliwicach
Program uroczystości upamiętniających 85. rocznicę Prowokacji Gliwickiej (31 sierpnia 1939 roku), Radiostacja w Gliwicach ul. Tarnogórska 129:
- 20:00 – złożenie kwiatów i zapalenie znicza pod tablicą pamiątkową, park im. Franciszka Honioka, ul. Tarnogórska 129 (pod wieżą nadawczą).
Udostępnienie wystawy plenerowej IPN „Wrzesień 1939. Polska wobec niemieckiej i sowieckiej agresji” oraz wystawy modelarskiej – przygotowanej przez członków sekcji modelarskiej Gildi Komiliton z Kleszczowa – „W przestworzach, na drogach i bezdrożach. Polska i niemiecka broń kampanii wrześniowej”.
- 20:15 – „Franciszek Honiok – pierwsza ofiara II wojny światowej w świetle dokumentów”, prelekcja historyka, Zbigniewa Gołasza, w oddziale Muzeum w Gliwicach Radiostacja.
- 20:30 – Halo! Tu Gliwice! – projekcja filmu Teresy Kudyby.
(żms)/Muzeum w Gliwicach
Plan sytuacyjny – zaznaczenie miejsca śmierci Honioka w Radiostacji
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS