81. rocznica straceń na Barbarce

Torunianie uczcili pamięć ofiar pierwszych straceń na Barbarce, jakie miały miejsce jesienią 1939 roku.

Co roku w lesie barbarskim odprawiane jest uroczyste nabożeństwo w intencji mieszkańców Torunia – ofiar masowych egzekucji, przeprowadzanych w tym miejscu w 1939 r. przez hitlerowców. Szacuje się, że śmierć poniosło około 600 osób. Plenerowa Msza św. i uroczystość pod pomnikiem znajdującym się na Barbarce odbyły się w dniu 25 października 2020 r. Z uwagi na obostrzenia wynikające z pandemii złożono jeden wspólny wieniec w miejscu pamięci.

– Do tego bolesnego miejsca bezustannie powracamy, i to od wielu lat i pokoleń. Także w dniach, w których na ziemi toruńskiej i w całym kraju odczuwamy zagrożenie epidemiczne. Bo siła miłości i potrzeba oddania hołdu ofiarom lasów Barbarki jest mocniejsza nad wszystko. Ten leśny zakątek czcimy jako najważniejsze w Toruniu Miejsce Pamięci Narodowej, a więc jako symbol polskiej martyrologii. Tutaj modlimy się za poległych. Okazujemy również pocieszenie i żal wobec ich dzieci, wnuków i krewnych. Dodajemy im też otuchy i wsparcia. Wszyscy przecież wiemy, że mimo upływu lat bardzo tego potrzebują i tego właśnie od nas oczekują – mówił prezydent Michał Zaleski podczas uroczystości.

Masowe aresztowania w Toruniu w czasie okupacji hitlerowskiej rozpoczęły się w połowie października 1939 r. W pierwszej kolejności aresztowano przedstawicieli polskiej inteligencji mieszkającej w naszym mieście: lekarzy, adwokatów, nauczycieli, urzędników, księży czy działaczy społecznych. Byli wśród nich jednak także ludzie młodzi w wieku 16-20 lat. Ofiary aresztowań trafiły głównie do Fortu VII, gdzie urządzono więzienie. Pod koniec października z tego miejsca Niemcy rozpoczęli wywozić w grupach Polaków do lasów Barbarki i tam dokonywać egzekucji. Wskutek tego życie straciło blisko 600 osób. Zostali pochowani w masowych grobach wykopanych w lasach Barbarki. Przed zbliżającym się końcem wojny groby te zostały na rozkaz Niemców odkopane, a większość zwłok została spalona. Niemniej we wrześniu i październiku 1945 r. przeprowadzono badania lasów Barbarki i ekshumacje. Odkryto siedem mogił. Z jednej z nich wydobyto 87 ciał z widocznymi znakami egzekucji. Pochowano je następnie na cmentarzu przy ul. Grudziądzkiej.

Fot. Wojtek Szabelski